W opublikowanym ostatnio 24. dorocznym raporcie Human Rights Watch na temat stanu przestrzegania praw człowieka w ponad 90. krajach na świecie, najwięcej uwagi poświęcono tragicznej wojnie domowej w Syrii, która pochłonęła dotychczas ponad 100 tys. ofiar. Niepokój czołowej organizacji stojącej na straży praw człowieka budzą konflikty zbrojne w Afryce, sytuacja na Bliskim Wschodzie, a także postępowanie władz Rosji, które powołując się na konieczność walki z terroryzmem przed Zimowymi Igrzyskami w Soczi, dopuszczają się wielu wykroczeń. Raport przypomina zaostrzenie przez Moskwę przepisów regulujących działalność organizacji otrzymujących pomoc z zagranicy i z tego powodu uważanych za agentów zagranicznych.
Konflikt w Syrii, któremu 667. stronicowy raport poświęca najwięcej uwagi, rozgorzał jeszcze bardziej w 2013 roku w miarę tego jak strona rządowa zaczęła używać coraz groźniejszej broni, łącznie z zakazanymi na podstawie międzynarodowego porozumienia, bombami kasetowymi. Kulminacją był atak na rebeliantów i ludność cywilną przeprowadzony 21 sierpnia ubiegłego roku użyciem broni chemicznej. Również oddziały antyrządowe, wspomagane przez rosnącą liczbę zagranicznych bojowników dopuściły się wielu krwawych ataków na ludność cywilną, łącznie z egzekucjami, porwaniami i torturami. Według danych Organizacji Narodów Zjednoczonych, do połowy 2013 roku w konflikcie syryjskim zginęło ponad 100 tys. osób. Spowodował on z kolei kryzys humanitarny na ogromną skalę związany z przemieszczaniem się do sąsiednich krajów milionów uchodźców, uciekających z terenów objętych wojną domową.
We wrześniu 2013 przestrzeganie praw człowieka oraz sytuacja humanitarna w Republice Środkowoafrykańskiej uległy gwałtownemu pogorszeniu. Po wielu miesiącach brutalnego traktowania ludności przez zdominowane przez muzułmanów siły, chrześcijańska milicja zorganizowała szereg kontrataków wymierzonych głównie w skupiska ludności muzułmańskiej, dopuszczając się przy tym aktów przemocy.
Na tym tle zarzuty stawiane Polsce są mniejszego kalibru i podobne do tych jakie Human Rights Watch wysuwa pod adresem innych krajów Unii Europejskiej . Chodzi głównie o rasizm i homofobię oraz o marginalizowanie takich problemów jak traktowanie imigrantów, Romów oraz obcokrajowców ubiegających się o azyl. Za Polską ciągnie się sprawa tajnego więzienia CIA w Starych Kiejkutach, gdzie mieli trafiać terroryści islamscy.
Stanom Zjednoczonym autorzy raportu wytykają wątpliwy rekord, jakim jest największa na świecie liczba więźniów. Według najnowszych dostępnych danych, w amerykańskich więzieniach i aresztach przebywało pod koniec 2011 roku 2,2 mln osadzonych. Raport przypomina o rządowych praktykach gromadzenia danych zwykłych obywateli, co w znacznej mierze ujawnił Edward Snowden. Praktyki te stoją w sprzeczności ze swobodami konstytucyjnymi społeczeństwa, a ich powszechność musi budzić niepokój.
Ewa Malcher
