Iran ma równowartość około 100 mld dolarów w aktywach na całym świecie, z których na mocy ubiegłorocznego porozumienia z sześcioma mocarstwami może mieć dostęp do 4,2 mld - poinformował w piątek wysoki rangą przedstawiciel władz USA.
Urzędnik, który pragnął zachować anonimowość, powiedział, że środki te są ulokowane w różnych krajach i że znaczna ich część to dochody z ropy naftowej. Sankcje finansowe i inne oznaczają, że Iran nie miał swobodnego dostępu do korzystanie z nich.
Gubernator irańskiego banku centralnego oświadczył w połowie 2012 roku, że bank zgromadził do 150 mld dolarów rezerw walutowych dla obrony przed zaostrzającymi się sankcjami wobec kraju.
Na mocy tymczasowego porozumienia zawartego w listopadzie 2013 roku przez Iran i sześć światowych mocarstw rząd w Teheranie zobowiązał się do ograniczenia swojego kontrowersyjnego programu nuklearnego w zamian za pewne złagodzenie sankcji gospodarczych.
Zdaniem USA złagodzenie sankcji przyniesie Iranowi ok. 7 mld dolarów, z czego 4,2 mld będzie w postaci dostępu do obecnie zablokowanych za granicą aktywów.
Przedstawiciel władz USA powiedział, że Iran ma sam wskazać, skąd chce pobrać środki, a Zachód ma ułatwić ich transfer w serii rat w ciągu następnego półrocza, uzależniając to od wypełnienia przez Iran jego części zobowiązania.
Agencja Reuters pisze, że sumę do 100 mld dolarów wymieniono też w opublikowanym w czwartek przez Biały Dom podsumowaniu porozumienia nuklearnego między Iranem a sześcioma mocarstwami (piątka stałych członków RB ONZ: USA, Rosja, Chiny, Francja, Wielka Brytania plus Niemcy). Podkreślono, że sumy uwolnione w wyniku złagodzenia sankcji to "niewielki ułamek" irańskich aktywów za granicą, które w dalszym ciągu będą blokowane.
Tymczasowa umowa, która ma dać czas na wynegocjowanie ostatecznego porozumienia w sprawie trwającego od wielu lat sporu na temat programu nuklearnego Iranu, zakłada też, że Zachód nie będzie zabiegał o dalszą redukcję eksportu irańskiej ropy, który od roku 2012 zmalał o ok. 60 proc. do 1 mln baryłek dziennie. Niemniej w mocy pozostały sankcje USA i UE wobec irańskiego sektora energetycznego, które zabraniają zachodnim spółkom zawierania z nim umów.
Agencja Reuters przypomina, że Japonia, Korea Południowa, Chin, Indie, Tajwan i Turcja wciąż importują irańską ropę. (PAP)
Ewa Malcher
