Pełen "szacun" dla twórców „Czwartej dzielnicy”

Po premierowej projekcji filmu „The Fourth Partition”, który otworzył 25. Polski Festiwal Filmowy w Ameryce, nie można nie powiedzieć jednego:  niezwykłością tego obrazu jest to, że młodzi dokumentaliści zabrali się za taki stary temat.

Adrian Prawica, reżyser i producent oraz Rafał Muskała, współproducent „Czwartej dzielnicy”, dokumentu o historii polskiej emigracji w Stanach Zjednoczonych, sięgają rzeczywiście daleko, bo aż do roku 1608. W stanie Wirginia, w miejscowości Jamestown, które jest miejscem pierwszej udokumentowanej polskiej obecności w Ameryce Północnej, Polacy produkują szkło i smołę, by następnie osiedlić się w Teksasie, gdzie pod przewodnictwem księdza Moczygemby zakładają wspólnotę Panna Maria. Jednak przede wszystkim polscy emigranci z filmu młodych dokumentalistów kierują się na Chicago.

Polacy w imponującej liczbie w sumie czterech milionów przybywają w latach 1870-1920 do Chicago, gdzie zaczynają nowe życie. Wietrzne Miasto jest w tym okresie najszybciej rozwijającą się metropolią na świecie, a aglomerację w niektórych momentach zamieszkuje więcej Polaków niż ówczesną stołeczną Warszawę, co czyni z Chicago czwartą część Polski. Rok 1918 to koniec niewoli państwa polskiego oraz koniec filmu... a może początek kolejnego.

Ogrom zjawiska, jakim są fale emigracyjne z okupowanej ojczyzny do USA, wyłania się z obrazów i tekstów będących wynikiem selekcji wielu materiałów i wiedzy – owocu blisko czteroletnich poszukiwań i podróży. – Mamy jeszcze 50 godzin nagrań wywiadów i innych rzeczy – mówi Adrian Prawica. Oszczędne dozowanie informacji jest ogromną zaletą tego filmu. Dodatkowym sukcesem okazała się muzyka do filmu, której współautorami są m.in. Andrzej Krzeptowski-Bohac oraz Jan Zieńko.

Rafał Muskała cieszy się z rezultatów: – Myślę, że naszym dotychczasowym osiągnięciem jest 200 ludzi, którzy przez półtorej godziny siedzieli, oglądając nasz film i to jest olbrzymi sukces. Zaraz po projekcji „The Fourth Partition”, w trakcie spotkania autorów z widzami, jeden z nich złożył zamówienie na dwie kopie filmu, które podaruje swoim dzieciom, ponieważ uważa, że dokument ma dużą wartość edukacyjną. Twórcy „Czwartej dzielnicy” obiecali, że na wiosnę film będzie dostępny w sprzedaży.

Kolejny pokaz filmu odbędzie się 21 listopada w Gallery Theatre o godz. 19.00.

Tekst i zdjęcia: AB/NEWSRP