Redakcja
W tym roku oficjalna publikacja Zjednoczenia Polskiego Rzymsko-Katolickiego w Ameryce "Naród Polski", obchodzi jubileusz 115-lecia założenia pisma. Jest to również 125. rocznica wszystkich wydawnictw ZPRKA. Z tej okazji redakcja "Narodu Polskiego", Zjednoczenie Polskie Rzymsko-Katolickie w Ameryce i Muzeum Polskie w Ameryce (MPA) przedstawiły okolicznościową wystawę.
Otwarcie jubileuszowej wystawy odbyło się w piątek 9 września w Sali Głównej im. Sabiny Logisz w MPA.
Program otworzył dyrektor muzeum Jan Loryś, który powitał gości i odczytał proklamację kontrolera stanowego Judy Baar Topinki. Inwokację odmówił wicekapelan ZPRKA ks. prałat Stanley E. Milewski. Z krótkim przemówieniem wystąpił prezes ZPRKA, Joseph A. Drobot Jr., który wprowadził zebranych w jubileusz wydawnictwa i oficjalnie otworzył wystawę.
Obecne redaktorki pisma – red. naczelna Kathryn G. Rosypal i red. wykonawcza Lidia Kowalewicz – przedstawiły historię pism ZPRKA oraz misję, jaką spełniają pisma na przestrzeni lat. Podziękowały również kolejnym zarządom ZPRKA za dostrzeganie potrzeby utrzymania pisma, które od 115 lat kształtuje Polonię świadomą swojej tożsamości, dumną z historii, bogactwa i tradycji dwóch kultur. Wyraziły również podziękowania dyrekcji i pracownikom Muzeum Polskiego za wieloletnią współpracę oraz pomoc przy poszukiwaniu materiałów i przy aranżacji wystawy.
W części artystycznej wystąpili: utalentowany 12-letni pianista Daniel Schefer, który zagrał utwory Liszta i Chopina, oraz Marly Dziś, która zaśpiewała ulubione piosenki z lat 1890. Towarzyszący jej na pianinie Mieczysław Dziś na zakończenie zagrał na akordeonie polkę, napisaną przez E. Oweczka; jej nuty znajdują się w zbiorach archiwalnych MPA.
Modlitwę na zakończenie odmówił wicekapelan ZPRKA, ks. kanonik Anthony D. Iwuć, po czym goście zostali zaproszeni na poczęstunek i do zwiedzania wystawy.
Niestety, jak to bywa, wiele materiałów archiwalnych uległo na przestrzeni lat zniszczeniu. Jednak starano się pokazać na wystawie najcenniejsze z zachowanych – pierwszą konstytucję ZPRKA, ręcznie pisaną przez Jana Barzyńskiego, pierwszego redaktora pism Zjednoczenia, oraz inne dokumenty dotyczące jego osoby, zdjęcie z sejmu ZPRKA w Filadelfii w 1896 roku, kiedy postanowiono założyć własne pismo, protokoły sejmowe z decyzjami dotyczącymi wydawnictwa, listy gratulacyjne z okazji obchodów 75-lecia, biografie i zdjęcia byłych i obecnych redaktorów, dokumenty dotyczące redaktora Zygmunta Stefanowicza, który najdłużej, bo przez 47 lat, był redaktorem “Narodu Polskiego” i zasłużonym działaczem polonijnym, a także starsze i najnowsze numery “Narodu Polskiego”.
Założone w 1873 roku w Detroit, Zjednoczenie Polskie Rzymsko-Katolickie w Ameryce przez pierwsze lata korzystało z prywatnych wydawnictw: "Pielgrzym", "Gazeta Polska Katolicka" (jej późniejsza nazwa to"Gazeta Katolicka") oraz "Wiara i Ojczyzna". Na ich łamach publikowane były informacje dotyczące spraw organizacyjnych.
Na Sejmie ZPRKA w 1896 roku powstał organ urzędowy ZPRKA, będący własnością organizacji. Pierwszy numer nowego tygodnika pod nazwą "Naród" ukazał się z datą 1 stycznia 1897 r. Drugi numer nosił datę 8 stycznia 1897 r., a w tytule wydawnictwa dodano "Polski". W wyjaśnieniu zmiany podano, że "Zarząd Zjednoczenia uznał za konieczne dodać to słowo, gdyż pod tytułem 'Naród' już wychodzi w Chicago codzienna czeska gazeta, wydawana przez OO. Benedyktynów. Ażeby nie korzystać, co byłoby nawet niewłaściwem, z nazwy istniejącego już pisma, Zarząd Zjednoczenia postanowił dodać powyższe słowo, które na samym wstępie objaśnia, jaki 'naród' reprezentuje nasze pismo".
Czterostronicowe pismo rozrosło się najpierw do 8, potem do 16, z czasem do 20 stron. Pierwsze wydania były drukowane całkowicie po polsku, z czasem zaczęły się ukazywać informacje w języku angielskim. Na Sejmie ZPRKA w 1970 roku zaproponowano, aby publikacja była wydawana głównie po angielsku. Dziś w "Narodzie Polskim" można znaleźć 14 stron w języku angielskim i 6 w polskim. Do 1946 roku pismo wychodziło jako tygodnik, do 2009 roku jako dwutygodnik, potem jako miesięcznik. W maju 2009 r. ukazała się po raz pierwszy wersja cyfrowa "Narodu Polskiego", którą można pobierać z witryny ZPRKA, www.prcua.org.
Zarówno "Naród Polski", jak i poprzednie urzędowe organy ZPRKA, odegrały ważną rolę w kształtowaniu polsko-katolickiego charakteru Polonii amerykańskiej. Pisma ZPRKA – oprócz tego, że służyły interesom organizacji jako łącznik między jej administracją i członkami – walczyły także o równe prawa obywatelskie, o wolność Polski, o demokrację amerykańską, o zasady katolickie. Rozwijając treści patriotyczne, kulturalne, społeczne i chrześcijańskie, uczyły i wychowywały, były przekaźnikiem informacji dla Polaków w Ameryce oraz źródłem informacji o Polonii amerykańskiej dla Polaków w starym kraju i w innych częściach świata.
"Naród Polski” przez ponad 26 lat śledził uważnie pontyfikat Wielkiego Polaka, papieża Jana Pawła II, który w swoich Orędziach na Światowe Dni Środków Społecznego Przekazu podkreślał: "Media mają rzetelnie informować, tzn. także wychowywać! Media mogą uczyć i wychowywać miliony osób w różnych częściach świata i innych kulturach. (...) Dla wielu ludzi są głównym narzędziem informacyjnym i formacyjnym, przewodnikiem i natchnieniem w zachowaniach indywidualnych, rodzinnych, społecznych".
Redaktorzy “Narodu Polskiego” wierzą, że obchodzony właśnie jubileusz jest świadectwem dobrze spełnianej misji, wyznaczonej przez założycieli pisma i przez bł. Jana Pawła II.
Wystawa będzie otwarta do 25 września w godzinach otwarcia Muzeum Polskiego, 984 N. Milwaukee Avenue.
Lidia Kowalewicz
