Katarzyna Pilewicz
Co to jest stalking?
Stalking to uporczywe i niechciane prześladowanie osoby, które wywołuje u niej poczucie zagrożenia, lęku lub niepokoju. Może przyjmować różne formy, takie jak śledzenie, czyli pojawianie się w miejscach, gdzie ofiara przebywa, zazwyczaj pod jej domem, w pracy lub w miejscach publicznych. Bardzo powszechną odmianą stalkingu jest nękanie elektroniczne, czyli wysyłanie niechcianych wiadomości, e-maili, sms-ów oraz śledzenie w mediach społecznościowych. Stalking często wiąże się z zastraszaniem poprzez groźby, manipulację emocjonalną i szantaż. W wielu krajach, w tym w Stanach Zjednoczonych, stalking jest uznawany za przestępstwo i prowadzi do konsekwencji prawnych dla sprawcy. Zrozumienie psychologii dręczyciela, konsekwencji stalkingu i metod obrony jest kluczowe w walce z tym przestępstwem.
Profil dręczyciela – kto jest stalkerem?
Krytycznym czynnikiem leżącym u podstaw utrzymywania się zachowań prześladowczych są zniekształcone wzorce myślenia u dręczycieli, obsesyjne rozmyślania o charakterze romantycznym, szukanie zemsty, chęć posiadania kontroli i władzy nad ofiarą. Większość myśli i zachowań prześladowcy wobec ofiary są motywowane chęcią nawiązania lub ponownego nawiązania kontaktu, co staje się obsesyjne w takim stopniu, że osobista wartość i szczęście dręczyciela stają się zależne od tego osiągnięcia. W przeciwieństwie do większości osób, które po odrzuceniu idą dalej, dręczyciele intensyfikują pościg, przekonani, że w pewnym momencie spotkają się z pozytywną reakcją ofiary.
Większość dręczycieli ma skłonności do zaburzeń osobowościowych, takich jak osobowość narcystyczna, borderline czy antyspołeczna. Utrudnia im to nawiązanie zdrowych relacji, a ich poczucie własnej wartości jest uzależnione od poczucia kontroli nad innymi. Dążą raczej do dominacji a nie nawiązania romantycznej relacji z ukochaną osobą. Stalkerzy często doświadczają niezdrowych, niekontrolowanych emocji, takich jak zazdrość, nienawiść, złość czy obsesja na punkcie swojej ofiary. Nie radzą sobie z odrzuceniem, szczególnie w kontekście zerwania relacji, co prowadzi do frustracji i prób odzyskania kontroli nad sytuacją. Często mają też tendencję do wyolbrzymiania swoich osiągnięć w relacji z ofiarą lub wyobrażeń o tym, jak relacja mogłaby wyglądać. Choć stalkerzy mogą pochodzić z różnych środowisk, najczęściej są to osoby młodsze lub w średnim wieku, a ich zachowanie ma różnorodne motywacje, od niezaspokojonej miłości po chęć zemsty.
Jak ofiary stalkingu mogą się bronić?
W Stanach Zjednoczonych ofiary stalkingu mają dostęp do szeregu prawnych, psychologicznych i praktycznych środków obrony przed dręczycielem. Oto kilka metod ochrony:
– Zgłoszenie sprawy na policję. Stalking jest przestępstwem w USA, a poszczególne stany wprowadziły konkretne przepisy prawne w celu ochrony ofiar. Zgłoszenie stalkingu na policję prowadzi do interwencji, a nawet do aresztowania stalkera, zwłaszcza jeśli jego zachowanie zagraża bezpieczeństwu ofiary. Szczególnie skutecznym sposobem jest zakaz zbliżania się (ang. restraining order), który nakłada na stalkera obowiązek oddalenia się na określoną odległość od ofiary. Sądowy zakaz zbliżania się obejmuje nie tylko fizyczne zbliżanie się do ofiary, ale także zakaz kontaktowania się z nią za pośrednictwem telefonu, e-maila czy mediów społecznościowych. Naruszenie tego zakazu wiąże się z poważnymi konsekwencjami prawnymi.
– Zabezpieczenie cyfrowe. W dobie internetu stalking często przyjmuje formę elektroniczną. Ofiary stalkingu powinny zadbać o prywatność swoich danych osobowych w sieci, zmieniając hasła, blokując stalkera w mediach społecznościowych i unikając publicznych informacji o swoim życiu osobistym. Ponadto warto rozważyć zainstalowanie oprogramowania do ochrony prywatności.
– Dokumentowanie incydentów. Ważne jest, aby każdą interakcję ze stalkerem dokumentować. Może to obejmować zapisywanie dat, godzin, treści wiadomości, a także robienie zdjęć lub nagrywanie dowodów stalkingu. Właściwa dokumentacja może stanowić podstawę w postępowaniu sądowym.
– Wsparcie emocjonalne. Stalking może prowadzić do poważnych konsekwencji psychicznych. Warto, aby ofiary szukały wsparcia u psychologów, terapeutów, a także w grupach wsparcia dla osób dotkniętych tym przestępstwem. Osoby bliskie powinny wiedzieć o wszystkich próbach prześladowcy i znać treść jego korespondencji.
– Zabezpieczenie fizyczne. W przypadku szczególnego zagrożenia warto zainwestować w systemy alarmowe, kamery monitorujące oraz podjąć inne środki mające na celu zabezpieczenie domu i miejsca pracy. Również zmiana codziennych rutyn, takich jak trasa do pracy, miejsce spotkań czy aktywności, może utrudnić stalkerowi śledzenie ofiary.
Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC
.jpg)
doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.
Psychological Counseling Center, LLC
405 Lake Cook Rd., Suite 203
Deerfield, IL, 60015
925 N. Plum Grove Rd., suite A-B
Schaumburg, IL, 60173
8383 W. Belmont Ave, suite 301
River Grove, IL 60171
MAIN PHONE# (224) 303- 4099
Emergency Phone# (847) 907 1166
Fax# (224) 261-8772
www.psychologicalcounselingcenter.com
www.psychologiachicago.com
www.duiclassesdeerfield.com
Like us on Facebook:
www.facebook.com/psychologicalcenterkasiapilewicz
