Reklama

Przemoc w szkołach – jak zatrzymać bullying

Adam miał 13 lat, kiedy trafił do nowej szkoły. Z początku wszystko wydawało się w porządku, ale po kilku tygodniach zaczął zauważać, że inni uczniowie go ignorują, a niektórzy zaczynają nawet wyśmiewać. Był cichym chłopcem, który wolał spędzać czas z książkami, niż brać udział we wspólnych grach video. Jego inność wkrótce stała się celem drwin.

Reklama

Katarzyna Pilewicz
02/27/2025 05:00 PM

Przemoc w szkołach – jak zatrzymać bullying

Autor: Adobe Stock

Najpierw to były tylko drobne uwagi, żarty, które Adam starał się ignorować. Jednak z dnia na dzień docinki stawały się coraz bardziej złośliwe i bolesne. Z czasem nasiliły się i przybrały bardziej okrutne, fizyczne formy przemocy – popychanie, niszczenie książek, a nawet kradzież jego rzeczy. Adam czuł się coraz bardziej osamotniony. Nie wiedział, jak poradzić sobie z tym, co się działo. Czuł, że nie ma dla niego miejsca w tej szkole, a każdy dzień stawał się coraz trudniejszy do zniesienia. Nie mówił nikomu o tym, co przeżywał. Myślał, że to jego wina, że nie potrafił się obronić. Obawiał się, że jeśli opowie o wszystkim nauczycielom czy rodzicom, zostanie jeszcze bardziej wyśmiany, bo osądzą go jako słabeusza. Czuł się bezradny i coraz bardziej przygnębiony. W jego sercu narastała pustka, a myśli o przyszłości były coraz ciemniejsze. Po zaledwie kilku miesiącach od rozpoczęcia nauki w nowej szkole, stan emocjonalny Adama pogarszał się z dnia na dzień. Zaczął opuszczać szkołę i unikać wychodzenia z domu. Choć rodzice dostrzegli jego zmiany, to nie wiedzieli, co się dzieje. Milczał, nie dzielił się swoimi uczuciami. Wszystko, co czuł, trzymał w sobie. Przemoc w szkole była dla niego codziennością, a próby szukania wsparcia wydawały się bezsensowne. Niezdolny do poradzenia sobie z bólem emocjonalnym, który go nękał, postanowił zakończyć swoje cierpienie. Jego historia zakończyła się tragicznie – Adam odebrał sobie życie, nie znajdując wyjścia z otaczającego go piekła.

Reklama

Ubezpieczenie zdrowotne dla seniorów Medicare

Tragiczne konsekwencje

Historia Adama, jak i wiele podobnych, jest smutnym przykładem, jakie poważne konsekwencje może mieć bullying, jeśli nie zostanie odpowiednio zauważony i rozwiązany. Brak wsparcia, milczenie ofiar i nieumiejętność reagowania ze strony otoczenia może prowadzić do nieodwracalnych strat. A zauważenie problemu i niewielka interwencja w odpowiednim czasie może uratować życie. Tragedie, o których słyszymy z prasy są ostrzeżeniem, by nigdy nie ignorować sygnałów o przemocy wśród młodych ludzi. To my, dorośli, musimy działać na rzecz stworzenia bezpiecznej, wspierającej atmosfery w szkołach.

Czym jest bullying?

Bullying to zjawisko, które dotyka ogromnej liczby dzieci i młodzieży w szkołach na całym świecie. Jest to uporczywe, agresywne zachowanie skierowane wobec uczniów przez ich rówieśników. Bullying to przemoc, która może przybierać formy werbalne (np. obelgi, przezwiska), fizyczne (np. bicie, popychanie) oraz społeczne (np. izolowanie, plotki). Nękanie może dotyczyć zarówno uczniów młodszych, jak i starszych, i często prowadzi do poważnych dla ofiar konsekwencji zdrowotnych oraz emocjonalnych.

Konsekwencje dla zdrowia psychicznego

Zjawisko bullyingu ma poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego ofiar. W gabinetach psychologicznych często spotykamy dorosłe osoby, które mówią, że ponieważ nikt ich nie lubił, przestali też lubić siebie. Wpadali w nałogi, alkoholizm i latami zmagali się z piętnem osoby odrzuconej.
To właśnie w okresie nastoletnim rozwoju młodego człowieka najważniejsze jest poczucie przynależności i odnalezienie siebie w grupie. Odrzucenie jest bolesną traumą, która, nieleczona, skutkuje poważnymi zaburzeniami emocjonalnymi. Narażenie na przemoc od strony rówieśników może prowadzić do lęków i depresji. Izolacja społeczna, poczucie bezradności i brak wsparcia mogą prowadzić do obniżenia nastroju i poczucia przygnębienia. Ciągłe upokarzanie i krytyka prowadzą do znacznego obniżenia poczucia własnej wartości. Młodzież, która doświadcza bullyingu zaczyna wątpić w siebie i swoje zdolności. Pojawiają się zaburzenia emocjonalne, wybuchy gniewu, złość, zobojętnienie emocjonalne, brak motywacji, a także problemy ze snem, bólem głowy czy żołądka, które mają charakter psychosomatyczny. W najcięższych przypadkach, ciągły stres związany z bullyingiem może prowadzić do myśli samobójczych i tragicznych decyzji. W związku z tym, bardzo ważne jest, aby odpowiednio wcześnie reagować na każdy sygnał, że dziecko może być ofiarą bullyingu.

Jak reagować na bullying?

Reakcja na bullying powinna być natychmiastowa i skuteczna. Pierwszym krokiem jest wsparcie emocjonalne ofiary. Okazanie empatii, zrozumienia i gotowości do pomocy może mieć duży wpływ na poprawę samopoczucia osoby, która zmaga się z bullyingiem. Ofiara nie powinna czuć się osamotniona w swojej sytuacji. Jeżeli zauważysz bullying w szkole, poinformuj nauczyciela, pedagoga szkolnego lub dyrektora. Ważne jest, aby odpowiednie osoby wiedziały o problemie i mogły podjąć działania, takie jak przeprowadzenie rozmów z agresorem lub zastosowanie sankcji. Dla uczniów, którzy doświadczają bullyingu, pomocne mogą okazać się zajęcia z zakresu asertywności, które uczą, jak stawiać opór agresji, nie angażując się w dalsze eskalowanie konfliktu. Ofiary bullyingu często boją się mówić o swoich problemach. Poświęć dziecku czas, stwórz atmosferę zaufania i otwartości, by dziecko czuło się komfortowo, mówiąc ci o tym, co się z nim dzieje. Jako rodzic masz obowiązek zgłosić przypadki przemocy wobec swojego dziecka w szkole. Jeżeli bullying prowadzi do poważniejszych konsekwencji emocjonalnych, nie wahaj się skorzystać z pomocy psychologicznej dla dziecka. Terapeuta może pomóc w radzeniu sobie ze stresem, lękami i problemami emocjonalnymi wywołanymi przez przemoc.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC

doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.