Reklama

Dysmorfia ciała – czym jest i jak wpływa na życie?

Trzydziestoletnia Renata pojawiła się w gabinecie psychologicznym po rozmowie z bliską przyjaciółką, która zauważyła duże zmiany w jej zachowaniu. Okazało się, że Renata od lat zmagała się z dysmorfią ciała, a wszystko zaczęło się w okresie dojrzewania, gdy koledzy z sąsiedztwa zaczęli komentować jej wygląd, zwłaszcza kształt nosa.

Reklama

Katarzyna Pilewicz
12/12/2024 05:37 PM

Dysmorfia ciała – czym jest i jak wpływa na życie?

Autor: Adobe Stock

Początkowo ignorowała te uwagi, ale z czasem zaczęła spędzać coraz więcej czasu przed lustrem, analizując swój profil. W wieku 20 lat Renata postanowiła poddać się operacji plastycznej nosa. Miała nadzieję, że po zabiegu w końcu poczuje się lepiej i przestanie unikać zdjęć i spotkań towarzyskich. Niestety, efekt operacji nie spełnił jej oczekiwań. Zamiast cieszyć się idealnym kształtem nosa, Renata zaczęła zauważać kolejne wady w swoim wyglądzie – jej zdaniem policzki były za płaskie, a skóra na twarzy zbyt nierówna. Z czasem zaczęła unikać ludzi. Rezygnowała z zaproszeń na spotkania, przestała chodzić na siłownię, a jej relacje z przyjaciółmi zaczęły się psuć. Każdego dnia spędzała godziny na poprawianiu makijażu, aby ukryć rzekome niedoskonałości. Czuła się przytłoczona i osamotniona, a myśli o swoim wyglądzie przejęły kontrolę nad całym jej życiem.

Reklama

Ubezpieczenie zdrowotne dla seniorów Medicare

Czym jest dysmorfia ciała?

Dysmorfia ciała (z ang. body dysmorphic disorder, BDD) to zaburzenie psychiczne, które charakteryzuje się nadmiernym, często nieuzasadnionym skupieniem na rzeczywistych lub wyimaginowanych defektach w wyglądzie zewnętrznym. Osoby cierpiące na to zaburzenie postrzegają swoje ciało w sposób zniekształcony, co może prowadzić do poważnych problemów emocjonalnych, społecznych i zdrowotnych. Głównym objawem dysmorfii ciała jest nadmierne skupienie na wyglądzie – osoba może spędzać wiele godzin dziennie, analizując swoje ciało w lustrze, porównując się z innymi lub próbując ukryć swoje wady. Strach przed oceną sprawia, że osoby z BDD często izolują się od otoczenia, bo ich dążenie do idealnego wyglądu, nigdy nie przynosi satysfakcji. Do tego dochodzi ciągłe porównywanie się z innymi, niska samoocena, lęki, depresja, a w skrajnych przypadkach myśli samobójcze. Swoistym przymusem jest częste korzystanie z zabiegów estetycznych – mimo wielu operacji plastycznych, osoba nadal jest niezadowolona ze swojego wyglądu.

Najnowsze badania dotyczące dysmorfii ciała (BDD) wskazują na jej złożone podłoże neurobiologiczne, psychologiczne i społeczne. Społeczne standardy wyglądu, presja kulturowa, idealizowanie doskonałej urody i sylwetki ciała w mediach i filmach, a także psychologiczne predyspozycje jak perfekcjonizm i niska samoocena grają istotną rolę. Badania medyczne mówią, że osoby z dysmorfią ciała mają deficyty w przetwarzaniu wizualnym i emocjonalnym a także zmniejszoną aktywność transportera serotoniny, co sugeruje, że BDD jest pokrewne zaburzeniom obsesyjno-kompulsywnym.

Bigoreksja – dysmorfia ciała u mężczyzn

Formą dysmorfii ciała, występującą głównie u mężczyzn, jest bigoreksja, nazywana także dysmorfią mięśniową. Osoba cierpiąca na to zaburzenie obsesyjnie dąży do zwiększenia masy mięśniowej i poprawy sylwetki, postrzegając swoje ciało jako niewystarczająco umięśnione lub zbyt małe. Wiąże się to z obsesyjnym myśleniem o wyglądzie, poświęcaniu wielu godzin na analizę sylwetki, porównując się z innymi i stale widząc niedoskonałości. By osiągnąć ideał osoba kompulsywnie oddaje się nadmiernym ćwiczeniom fizycznym, co często przekracza możliwości fizyczne organizmu i prowadzi do przetrenowania i ryzyka kontuzji. Do tego dochodzi restrykcyjna dieta, niskotłuszczowa i bogata w białko oraz sięganie po sterydy anaboliczne. Mimo tych czynności, nawet przy osiągnięciu widocznych efektów sylwetkowych osoba z bigoreksją rzadko czuje satysfakcję.
Skutki zdrowotne dysmorfii ciała

Nadmierne operacje plastyczne prowadzą do ryzyka powstawania blizn i trudności w regenerowaniu się tkanek, mogą uszkadzać nerwy prowadząc do częściowej lub całkowitej utraty czucia w operowanych miejscach. Każda operacja wiąże się z ryzykiem infekcji, powstania zakrzepów i reakcji alergicznych na implanty. Wielokrotne ingerencje plastyczne mogą prowadzić do zniekształconego wyglądu. W przypadku przetrenowania i stosowania sterydów anabolicznych dochodzi do uszkodzenia mięśni i stawów, problemów z sercem, uszkodzeń nerek i wątroby. Nieleczona dysmorfia ciała prowadzi do nasilenia lęku, depresji i zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, a także izolacji społecznej. Takie osoby mogą unikać sytuacji, w których czują się oceniane.

Leczenie dysmorfii ciała

Historia Renaty pokazuje, że dysmorfia ciała może być niezwykle trudnym doświadczeniem, ale dzięki odpowiedniej terapii możliwe jest odzyskanie kontroli nad życiem i poczucia własnej wartości. Jeśli Ty lub ktoś z Twojego otoczenia zmagacie się z podobnymi trudnościami, warto zwrócić się o pomoc do specjalisty. Wczesne wsparcie może przynieść znaczącą poprawę jakości życia.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC

doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.