Regina Jurkowska: Zamierzam wsłuchiwać się w głos Polonii
„Biorąc pod uwagę ogromne doświadczenie zawodowe, między innymi konsularne i polonijne, naszym zdaniem Regina Jurkowska idealnie nadaje się na stanowisko Konsula Generalnego RP w Chicago, które, jako ogromne skupisko ludzi pochodzących z Polski, jest wyjątkowo ważnym dla nas wszystkich miejscem” – mówił wiceminister spraw zagranicznych Władysław Teofil Bartoszewski, przedstawiając kandydaturę Reginy Jurkowskiej na konsula generalnego RP podczas posiedzenia sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą w dniu 12 września.
Wiceminister przedstawił Jurkowską jako doświadczoną dyplomatkę, która od początków swojej kariery zawodowej związana była z Ministerstwem Spraw Zagranicznych. Zaczynała w Departamencie Europy, a następnie pracowała w Ambasadzie RP w Urugwaju, gdzie pełniła funkcję konsula RP, zajmując się sprawami konsularnymi. W kolejnych latach była naczelnikiem Wydziału Spraw Programowych Departamentu Polonii, a później zastępcą dyrektora Departamentu Polonii i Polaków za Granicą. W latach 2013-2018 pełniła funkcję konsula generalnego RP w Sydney. Po powrocie do kraju, w latach 2018–2022, była naczelnikiem Wydziału Polonii i Polaków za Granicą w Departamencie Współpracy z Polonią. Od września 2022 roku kierowała Referatem Polityczno-Ekonomicznym w Ambasadzie RP w Bogocie, a w ostatnich miesiącach pełniła również obowiązki konsula RP w Kolumbii. Od 1 sierpnia br. jest kierownikiem Ambasady RP w Bogocie w randze chargé d’affaires. Jurkowska biegle posługuje się czterema językami: angielskim, węgierskim, hiszpańskim i rosyjskim.
Po zaprezentowaniu sylwetki kandydatki przez wiceministra Bartoszewskiego, głos zabrała Regina Jurkowska, która przedstawiła ambitne plany dotyczące działalności Konsulatu Generalnego RP w Chicago. Skupiła się na wspieraniu Polonii, promowaniu języka polskiego, współpracy z organizacjami polonijnymi oraz wzmacnianiu tożsamości narodowej.
Jurkowska podkreślała znaczenie działalności konsulatu w kontekście polonijnym oraz współpracy z lokalnymi instytucjami. Zauważyła, że chicagowski okręg konsularny obejmuje 10 stanów, a niebawem dołączy jeszcze jeden i wówczas liczba osób deklarujących polskie pochodzenie w tym okręgu przekroczy 3 miliony. Wejście Polski do Unii Europejskiej oraz poprawa sytuacji ekonomicznej w kraju miały istotny wpływ na zmniejszenie emigracji Polaków do Stanów Zjednoczonych. Jak zauważyła Jurkowska, zmiany te doprowadziły do sytuacji, w której 95 proc. osób identyfikujących się z polskim pochodzeniem w USA to osoby urodzone już w Stanach Zjednoczonych.
„Od około 20 lat nie odnotowuje się znaczącej liczby Polaków osiedlających się w Stanach Zjednoczonych. Zmniejsza się także liczba osób, które na co dzień posługują się językiem polskim, i obecnie oscyluje ona wokół 0,5 proc. całkowitej liczby społeczności polonijnej w USA” – wyliczała Jurkowska. Wskazała, że te zmiany wpływają na konieczność dostosowania działań konsulatu do zmieniającego się profilu społeczności polonijnej.
Konsulat w ubiegłym roku przeprowadził ponad 10 tysięcy czynności paszportowych oraz zrealizował blisko 2,5 tysiąca czynności prawnych. Jurkowska zwróciła również uwagę na rosnące zainteresowanie dyżurami konsularnymi organizowanymi poza siedzibą konsulatu i zapewniła, że będzie kontynuować te inicjatywy.
W swoim wystąpieniu przed sejmową komisją Jurkowska podkreśliła znaczenie współpracy z polonijnymi organizacjami, mówiąc: „Na terenie okręgu konsularnego działa około 100 autonomicznych organizacji polonijnych, kilkaset klubów, kół, teatrów oraz szkół polonijnych. Prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej zasiada w Polonijnej Radzie Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu RP”.
Regina Jurkowska za jedno z kluczowych działań konsulatu uznała wspieranie szkół, „w których dzieci i młodzież mogą uczyć się języka polskiego, jak również zdobywać wiedzę o Polsce w języku angielskim”. Zapowiedziała kontynuację inicjatyw promujących dwujęzyczność w polonijnej społeczności. Podkreśliła, że współpraca ze Zrzeszeniem Nauczycieli Polskich w Ameryce oraz lokalnymi szkołami ma na celu aktywizację uczniów i nauczycieli polonijnych. „Będę także zachęcać szkoły do wyrabiania w konsulacie legitymacji szkolnych dla swoich uczniów i nauczycieli – oficjalnych polskich dokumentów potwierdzających pobieranie nauki bądź nauczanie języka polskiego” – zadeklarowała. W zakresie promocji nauki języka polskiego zamierza rozwijać współpracę z uczelniami wyższymi, gdzie wykładany jest język polski.
Jurkowska planuje również zaangażowanie w promowanie polskiej kultury i tradycji wśród Polonii oraz wspieranie organizacji dążących do zachowania polskiej tożsamości. W planach są działania mające na celu zacieśnienie kontaktów z polonijnymi artystami oraz organizacja projektów kulturalnych promujących Polskę w Stanach Zjednoczonych. „Zamierzam także wsłuchiwać się w głos Polonii” – powiedziała, deklarując chęć aktywnego angażowania się w polonijne inicjatywy.
Regina Jurkowska podkreśliła historyczne związki Polonii z Polską, wspominając polskie miejsca narodowe w Chicago, takie jak kościoły, ulice i pomniki. Według niej działalność konsulatu powinna przypominać o polskich bohaterach i kulturze, która stanowi integralną część amerykańskiego społeczeństwa.
„Chciałabym w swoim okręgu konsularnym docierać do Amerykanów przyznających się do polskiego pochodzenia z przekazem, że każdy z nich jest dla nas, dla Polski ważny” – podkreśliła, zwracając uwagę na znaczenie pielęgnowania polskiej tożsamości.
Zdaniem Jurkowskiej kluczową rolę w relacjach polsko-amerykańskich odgrywa współpraca gospodarcza. Konsulat w Chicago będzie zatem wspierał polskie inwestycje w USA.
Wzrost zainteresowania Polaków wyjazdami do USA w celach turystycznych, biznesowych i naukowych stawia przed konsulatem dodatkowe wyzwania, związane z zapewnieniem odpowiedniego poziomu obsługi konsularnej.
„Chciałabym, aby Konsulat Generalny RP w Chicago, dzięki wysokiej jakości realizacji czynności konsularnych, współpracy ze środowiskami polonijnymi oraz działalności promocyjnej, był postrzegany jako przedstawicielstwo nowoczesnego i atrakcyjnego kraju. Będę dbała, aby moja praca oraz praca całego zespołu konsulatu to potwierdzała” – zakończyła swoje wystąpienie Jurkowska.
Debata – pytania o kościół św. Wojciecha, Orchard Lake i Polish Market
Podczas debaty posłowie, członkowie komisji, zadawali Reginie Jurkowskiej szczegółowe pytania dotyczące wyzwań, jakie mogą pojawić się na stanowisku konsula generalnego RP w Chicago.
Poseł PiS, Jarosław Krajewski, poruszył sprawę zamknięcia kościoła św. Wojciecha w Chicago, pytając o możliwość wsparcia lokalnych środowisk polonijnych w celu uniknięcia zamykania polskich kościołów. „Powstała inicjatywa naszych rodaków, którzy liczą na wsparcie ze strony konsula generalnego. Chciałbym zapytać, czy ma pani pomysł, jak wesprzeć te środowiska?” – zapytał Krajewski.
Jurkowska odniosła się do tej kwestii, zauważając, że zamykanie kościołów, takich jak św. Wojciecha, odzwierciedla zmiany zachodzące w społeczności polonijnej. Wskazała, że część Polonii opuszcza centra miast, gdzie te kościoły są zlokalizowane, co skutkuje spadkiem liczby wiernych.
„Wiem, że część tych kościołów jest obecnie wykorzystywana przez inne społeczności, np. Meksykanów, którzy także są bardzo religijnym narodem. Potrzebują miejsc do odprawiania nabożeństw, a polskie świątynie są dostępne, dlatego odbywają się tam msze w języku hiszpańskim” – wyjaśniła.
Regina Jurkowska wyraziła gotowość podjęcia rozmów z lokalnymi decydentami, władzami duchownymi oraz przedstawicielami Polonii w celu znalezienia wspólnego rozwiązania w kwestii zamykania polskich kościołów w Chicago. Podkreśliła, że działania te muszą być „kompatybilne i wspólne – ani sama Polonia, ani księża nie zdecydują, potrzebny jest kompromis”.
Zwróciła uwagę, że kościoły pełnią nie tylko rolę religijną, ale są także ważnymi miejscami pamięci narodowej, przechowującymi historię polskiej emigracji i polonijnej społeczności w Stanach Zjednoczonych.
Kiedy posłanka Koalicji Obywatelskiej, Klaudia Jachira, zapytała, czy Jurkowska będzie konsulem dla wszystkich Polaków, w tym także niewierzących, odpowiedziała: „Będę współpracowała ze wszystkimi. Można to zresztą potwierdzić u środowisk, z którymi współpracowałam dotychczas”.
Poseł PiS Jan Dziedziczak docenił kompetencje Jurkowskiej i zapytał o jej plany dotyczące Orchard Lake w stanie Michigan, uznając to miejsce za „jeden z klejnotów polonijnej infrastruktury”. Wyraził obawy, że bez wsparcia państwa polskiego może dojść do jego utraty. Jurkowska zapewniła, że zna tę kwestię i zdaje sobie sprawę z wartości zbiorów, dzieł sztuki oraz cennych artefaktów historycznych znajdujących się w Orchard Lake. „Mam to na krótkiej liście najważniejszych spraw, którymi należy się zająć, jak tylko będę miała możliwość” – zadeklarowała, dodając, że podobne działania planuje w odniesieniu do zabezpieczenia majątku organizacji kombatanckich.
Jan Dziedziczak podkreślił, że ważne są zarówno sprawy związane z Orchard Lake, jak i domami kombatantów, zauważając, że państwo polskie powinno zabezpieczyć swoje interesy w kwestiach własnościowych tych nieruchomości. „Na dzisiaj nie znam stanu prawnego tych nieruchomości. Nie wiem, czy i w jakiej formie jest to własność organizacji. Też się nad tym pochylę, obiecuję” – dodała Regina Jurkowska.
Poseł PiS Jarosław Krajewski poruszył również propozycję zorganizowania Polish Market, mającego na celu promocję polskich produktów i przedsiębiorców w Chicago. Inicjatywa ta była wspierana przez poprzedniego konsula generalnego RP, Pawła Zyzaka, i miałaby również otrzymać wsparcie ze strony Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu oraz Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Krajewski zapytał Jurkowską o jej stanowisko w tej sprawie oraz czy wcześniej miała o niej wiedzę.
Jurkowska wyraziła zainteresowanie inicjatywą Polish Market, podkreślając konieczność dokładnego zapoznania się z jej szczegółami oraz oceną, czy projekt zasługuje na wsparcie z budżetu państwa. Dodała, że ma doświadczenie w tej dziedzinie, ponieważ obecnie zajmuje się podobnymi sprawami jako kierownik Referatu Polityczno-Ekonomicznego w Bogocie, gdzie realizuje projekty ekonomiczne.
Zatwierdzona jednogłośnie, 23 głosy „za”
Po debacie odbyło się głosowanie członków sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą. Sekretarz Leszek Jasiński ogłosił, że komisja pozytywnie zaopiniowała kandydaturę Reginy Jurkowskiej na stanowisko konsula generalnego RP w Chicago. „Jednogłośnie, 23 głosy ‘za’” – podał wynik głosowania członków komisji.
Na tym samym posiedzeniu 12 września Komisja Łączności z Polakami za Granicą pozytywnie zaopiniowała kandydaturę Marka Ciesielczuka na stanowisko konsula generalnego RP w Toronto, chociaż w jego przypadku wynik był daleki od jednomyślnego. Jednocześnie jednogłośnie zatwierdzono kandydaturę Izabeli Fabjańskiej-Potapczuk na stanowisko konsula generalnego RP w Montrealu.
W czwartek, 10 października, nie było wiadomo, kiedy w Chicago zacznie urzędować nowa konsul generalna.
„Kandydatura została zaopiniowana pozytywnie i czekamy na nową Panią Konsul” – odpowiedziała „Dziennikowi Związkowemu” w e-mail konsul RP Bernadetta Pałka-Maciejewska, pełniąca obowiązki kierownika chicagowskiej placówki, którą poprosiliśmy o skomentowanie sprawy. Dodała, że to jedyny komentarz „do czasu objęcia formalnego stanowiska przez nowego konsula generalnego RP”.
Ostatni konsul generalny, dr Paweł Zyzak, zakończył swoją misję w Chicago 30 czerwca br., po niecałych dwóch latach, i pożegnał się z Polonią.
Joanna Trzos
[email protected]
Źródło: sejm.gov.pl