Andrzej Baraniak
Przedstawiciele polskich placówek kultury mieli okazję podzielić się doświadczeniami i spostrzeżeniami na polu zachowywania i dbania o polskie dobra kultury znajdujące się w różnych krajach na całym świecie.
25 września prezes Muzeum Polskiego w Ameryce Ryszard Owsiany w towarzystwie dyrektor zarządzającej tej chicagowskiej placówki Małgorzaty Kot oraz prezesa Zjednoczenia Polskiego Rzymsko-Katolickiego Jamesa Robaczewskiego dokonał uroczystego otwarcia konferencji, która po raz pierwszy w 46-letniej historii tych spotkań odbyła się w Chicago. Wraz z wiceprezes ZPRK i skarbniczką Kongresu Polonii Amerykańskiej Micheline Jaminski gospodarze zaprezentowali historię ZPRK i KPA.
Gratulując gospodarzom i uczestnikom zorganizowania 46. Stałej Konferencji Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie kierownik polskiej placówki konsularnej w Chicago, konsul Bernadetta Pałka-Maciejewska w skierowanym do nich liście napisała, że „to wydarzenie stanowi wyjątkową okazję do spotkania przedstawicieli instytucji polonijnych, których działalność od wielu lat odgrywa kluczowa rolę w zachowaniu naszego dziedzictwa narodowego za granicą. Temat tegorocznej konferencji o rocznicach narodowych w zbiorach instytucji muzeów, archiwów i bibliotek polskich na Zachodzie jest niezwykle istotny zwłaszcza w kontekście budowania świadomości historycznej i kulturalnej wśród Polonii na całym świecie. Rocznice narodowe przypominają nam o naszych korzeniach, tożsamości oraz o wartościach, które nas jednoczą niezależnie od miejsca zamieszkania. Jestem pełna podziwu dla pracy, jaką uczestnicy konferencji i wykonują w swoich instytucjach dbając o to, aby pamięć o Polsce była żywa i przekazywana kolejnym pokoleniom, a państwa zaangażowanie i pasja są nieocenionym wkładem w rozwój i umacnianie polskiej kultury oraz tradycji poza granicami kraju” – napisała m.in. Pani Konsul życząc uczestnikom owocnych obrad, inspirujących dyskusji oraz miłego pobytu w Wietrznym Mieście.
List od kierownika polskiej placówki konsularnej w Chicago odczytała i przekazała szefowa działu polonijnego, wicekonsul Agata Grochowska, która wraz z wicekonsulem Tomaszem Orczykiem reprezentowała majestat Rzeczypospolitej na tej konferencji.
Z kolei Jolanta Miśkowiec, dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Miejsc Pamięci Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego odczytała list od minister Hanny Wróblewskiej, który szefowa resortu kultury skierowała do wszystkich uczestników i organizatorów. W liście podkreśliła, że od 1979 roku posiedzenia Stałej Konferencji MAB stanowią najważniejsze forum wymiany wiedzy i doświadczeń między instytucjami, które opiekują się polskim dziedzictwem kulturowym poza krajem. Dziękując organizatorom i uczestnikom konferencji odniosła się do znaczenia dla polskiej kultury zasobów archiwalnych przechowywanych w tych instytucjach.
„To bezcenne źródło wiedzy o naszej przeszłości i klucz do zrozumienia naszej tożsamości narodowej. Dzięki waszej trosce i opiece te kolekcje będą mogły przekazywać kolejnym pokoleniom wiedzę o naszej historii, kulturze i artystycznych osiągnięciach. Wasza wieloletnia praca i zaangażowanie pozwoliły uchronić to nieocenione dziedzictwo przez zniszczeniem i rozproszeniem – napisała pani minister deklarując jednocześnie, że resort kultury będzie kontynuował wsparcie dla instytucji zajmujących się ochroną polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą” – stwierdziła w liście minister Hanna Wróblewska.
Sylwia Tryc z NIPDKG POLONIKA wyrażając wdzięczność za zaproszenie powiedziała, że Instytut zgodnie z zapowiedzią złożoną w roku poprzednim dotrzymał słowa i wydał publikację „Wielcy Polacy w zbiorach kraju” pod redakcją Teresy Akerman i Radosława Pawłowskiego. Bardzo wartościowe merytorycznie i estetycznie wydawnictwo z postacią Tadeusza Kościuszki na okładce trafiło w ręce uczestników konferencji. Mówczyni wyraziła przekonanie, że także owoce tegorocznej konferencji zostaną w ten sposób utrwalone.
Prezes MPA Ryszard Owsiany wyraził wdzięczność Instytutowi POLONIKA, dzięki pomocy którego muzeum mogło odrestaurować ponad 100 obrazów w ciągu ostatnich 5 lat.
Mateusz Szpytma, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, przekazując życzenia owocnych obrad powiedział, że działalność polonijnych placówek w różnych krajach świata jest kluczowa dla utrzymania polskiego dziedzictwa nie tylko w tych krajach, ale ma także ogromny wpływ na Polskę. Zastępca prezesa IPN, dostrzegając problemy chociażby finansowe takich placówek, zadeklarował pomoc tym w najtrudniejszej sytuacji i wyraził nadzieję, że rząd nie wycofa się ze wspierania polonijnych instytucji, tak jak było to do tej pory.
Zastępca dyrektora Biblioteki Narodowej Julia Konopka-Żołnierczyk również zapewniła o wsparciu ze strony kierowanej przez Tomasza Makowskiego instytucji. Pani dyrektor zapraszała do złożenia wizyty w Warszawie, do odwiedzenia nowych czytelni oraz do odwiedzenia otwartego w tym roku Pałacu Rzeczypospolitej, w którym prezentowane są najcenniejsze i największe skarby polskiego piśmiennictwa.
Po serii wystąpień zgromadzeni na otwarciu goście obejrzeli film podsumowujący projekt „Polish Cathedrals” Magdaleny Gutowskiej i wzięli udział w kolacji przygotowanej i serwowanej przez sympatyczny zespół personelu „Kasia’s Deli”.
Trzeci dzień obrad był w głównej mierze poświęcony wygłoszeniu i wysłuchaniu 15 referatów naukowych dotyczących 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego oraz rocznic narodowych w zbiorach instytucji MABPZ. Po obiedzie uczestnicy mieli okazję zwiedzić Wietrzne Miasto z najważniejszymi miejscami związanymi z Polonią i najwybitniejszymi postaciami okresu walk o wolność Polski.
Dzień zakończyła wizyta w konsulacie, gdzie prof. Marek Żebrowski z Thornton Polish Music Center w University of South California wygłosił porywający wykład o gen. Władysławie Andersie, Renacie Bogdańskiej, Ninie Oleńskiej, Feliksie Konarskim i całym Teatrze Polowym II Korpusu, udokumentowany archiwalnymi fotografiami z prywatnych zbiorów rodziny kompozytora Henryka Warsa. Spotkanie zakończyło wspólne śpiewanie wielu przedwojennych szlagierów przy akompaniamencie fortepianowym pana profesora oraz kolacją stwarzając okazję do rozmów i podsumowań.
– Te spotkania coroczne bardzo nas zbliżają. Oczywiście one co roku mają inny charakter i inny temat przewodni. Mamy okazję rozmawiać o wielu problemach pojawiających się w wielu instytucjach na emigracji – tych, które gromadzą dzieła narodowe. Naszym zadaniem jest zabezpieczać owe dobra kultury, które zostały wytworzone poza granicami Polski i staramy się to robić jak najlepiej potrafimy i na ile nas stać. To bardzo szerokie spektrum – powiedziała dyrektor Biblioteki Polskiej w Londynie, dr Dobrosława Platt.
Jolanta Hausner, jedna z trzech opiekunek szwajcarskiego mieszkania Tadeusza Kościuszki, w którym przywódca Insurekcji i bohater wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych spędził ostatnie dwa lata życia mówiła między innymi o tym, że Jego duch jest tam ciągle żywy, a zainteresowanie Polaków losem generała jest coraz większe. Mieszkanie jest dostępne dla zwiedzających raz w tygodniu, w soboty przez trzy do czterech godzin.
Podsumowując konferencję dyrektor zarządzająca Muzeum Polskiego Małgorzata Kot powiedziała, że wydarzenie to płaszczyzna do spotkań różnych ludzi, których łączy miłość do polskiej kultury i historii. – Są dla nas jak rodzina, jak kuzynowie. Dzielimy się doświadczeniami. Wspólnie patrzymy na niektóre problemy i uczymy się dużo od siebie – podkreśliła dyrektor MPA.
Uczestnicy konferencji oczywiście mieli okazję zwiedzić Muzeum Polskie w Ameryce oraz kościół pw. Trójcy Świętej, gdzie odprawiona została msza św. w intencji uczestników konferencji.
Tekst i zdjęcia: Andrzej Baraniak/NEWSRP
