Reklama

Sygnały ostrzegawcze, że wchodzisz w związek przemocowy

Katarzyna Pilewicz
09/05/2024 09:30 PM

Zosia zakochała się od pierwszego wejrzenia. Gdy zobaczyła przystojnego trzydziestolatka na przyjęciu weselnym kuzynki, nie mogła oderwać od niego wzroku. Szarmancki, uprzejmy, troskliwy, a przy tym niezmiernie elokwentny i elegancki. Tego wieczoru dała mu swój numer telefonu. Kolejne miesiące były jak z bajki: romantyczne spotkania, spontaniczne wyjazdy, podarunki, czułe gesty i morze miłości. Przełom nastąpił, gdy wprowadziła się do jego mieszkania.

Romantyczny kochanek zamienił się w zwykłego drania, kontrolującego każdy krok, krytykującego i coraz bardziej agresywnego. Po roku życia w piekle, Zosia postanowiła odejść, choć nie było to łatwe. Przemocowy związek kosztował ją wiele nieprzespanych nocy i łez, w porę jednak zrozumiała, że nie może tkwić w niezdrowej relacji.

Jak to się zaczyna?

Osoby o zaburzonej osobowości narcystycznej z tendencjami do przemocy domowej często usidlają swoje ofiary intensywną miłością, erotyką i powierzchownym oddaniem. Związki zaczynają się często obezwładniającą miłością, troską, uwagą, pięknymi słowami i podarunkami, które sprawiają, że przyszłe ofiary przymykają oczy na tak zwane sygnały ostrzegawcze, poprzedzające potencjalną przemoc w związku. Intensywny, czuły, bajkowy romans na początku znajomości może być tylko formą uwodzenia, zaborczą taktyką mającą na celu budowanie emocjonalnej zależności ofiary. Sprawcy przemocy wiedzą doskonale, co robią. Nic nie dzieje się przypadkowo.

Sygnały ostrzegawcze

W stanie silnego zauroczenia trudno jest myśleć racjonalnie, a tym bardziej skupiać się na sygnałach ostrzegawczych, nie mniej jednak jest możliwość sprawdzenia, na początkowym etapie randkowania, czy twój nowy partner będzie miał tendencje charakterystyczne dla sprawcy przemocy domowej. Na co zwracać uwagę?

Pierwszy znak: winienie innych. Jeśli twój ukochany w początkowym okresie związku ma tendencje do winienia swojej ex za rozpad związku i swoją niedolę, to wiedz, że ty będziesz następna. Gdy mówi o niej:”Dlaczego to nie ciebie spotkałem dwa lata temu zamiast tej egoistki?”, to możesz rozumować, że jedynie czego chce to dobrej, kochającej kobiety. Nic bardziej mylnego. Twój ukochany stosuje tu prawo winy. Według tego prawa, najbliższa osoba jest winna wszystkiemu. Jeśli to ty będziesz tą najbliższą osobą w niedalekiej przyszłości, to będzie winił ciebie. Winienie partnera jest bardzo niebezpieczne dla związku, bo oznacza brak odpowiedzialności za swoje zachowania. Łatwiej jest czuć się ofiarą, by usprawiedliwić swoje czyny i winić innych za nie.

Drugi znak: uraza. Uraza wywołuje negatywne emocje, dlatego że skupia się na poczuciu niesprawiedliwości. Ludzie, którzy utrzymują urazy, nie potrafią ruszyć do przodu, ponieważ uważają, że należy im się pomoc, uczucie, uznanie czy nagroda, a inni niesprawiedliwie im tego nie dają. Ludzie ci są zazwyczaj nieczuli na prawa i poglądy innych. Jeśli zakochasz się w osobie, która trzyma urazy, możesz być pewna, że za jakiś czas i ty się staniesz ich obiektem.

Trzeci znak: poczucie wyższości. Jeśli twój partner lubi wywyższać się kosztem innych, uważaj, bo sprawcy przemocy zawsze chcą się czuć lepsi i mądrzejsi niż inni. Jeśli on ma zawsze rację a twoje odmienne zdanie jest ucinane tym, że nie wiesz, co mówisz, nie masz racji lub jesteś niemoralna, to jest znak, że już teraz należy uciekać z tego związku. Taki człowiek nigdy nie zaakceptuje twojej odrębności, indywidualności. Będzie chciał cię „uformować” na osobę, którą chce mieć na własność.

Czwarty znak: zazdrość. Jeśli czujesz się niekomfortowo rozmawiając z osobą przeciwnej płci przy twoim partnerze, gdy widzisz, że on stara się nie wyjść z siebie przy najniewinniejszym kontakcie, to znak, że zazdrość może zburzyć wasze uczucie w przyszłości. Nawet najmniejsza dawka zazdrości może być niszcząca dla związku. A staje się bardzo niebezpieczna, gdy przeradza się w obsesję. Im bardziej obsesyjnie myśli się o czymś, tym bardziej wyobraźnia bierze górę, co zniekształca rzeczywistość. Zazdrość to jedyna naturalna emocja, która może spowodować psychozę, czyli niemożność rozróżnienia, co dzieje się w twojej głowie, a co jest rzeczywistością.

Czy odejść?

Jeśli zauważysz sygnały ostrzegawcze, to odchodź jak najszybciej, zanim uzależnisz się od tej osoby emocjonalnie, finansowo, towarzysko. Wiele osób, które nie odeszło w porę i żyło w piekle związku z przemocą i tak dochodzi do punktu, gdzie nie ma już wyjścia i mimo najlepszych chęci nie można było kontynuować bycia razem. Żałują tylko straconych lat.

Sam proces odejścia od człowieka o zaburzonej osobowości jest niezmiernie ciężki. Zaburzona osobowość partnera oznacza niedojrzałość, niestabilność emocjonalną i radykalizm. Partner może stosować różne zachowania, od gróźb, zastraszania, nachodzenia, wyszydzania, do fałszywych oskarżeń i niekontrolowanych wybuchów fizycznej agresji, które mogą być szczególnie niebezpieczne dla zdrowia i nawet życia ofiary. Inni porzuceni zamiast grozić, błagają o następną szansę, ranią się, by wzbudzić poczucie winy lub organizują spektakularne samobójstwa. Bardzo często można się znaleźć wtedy na rozdrożu i bezustannie zadawać sobie pytanie, czy mniejszym złem będzie zostać, czy odejść?

Jak odejść?

Gdy postanowisz odejść od swojego oprawcy, przygotuj się do tego dokładnie.

1.Powiadom osobę, której ufasz o swoich zamiarach.2.Trzymaj pieniądze, karty kredytowe, dokumenty, prawo jazdy, klucze i telefon pod kontrolą, by mieć do nich dostęp, gdy będziesz potrzebować.3.Przygotuj listę bezpieczeństwa. Przemyśl, gdzie możesz szukać schronienia, na kogo możesz liczyć w przypadku zagrożenia? Wypisz rzeczy, które musisz przemyśleć, zanim odejdziesz. W jakich sytuacjach zachowanie twojego partnera może się wyrwać spod kontroli? Pamiętaj, że emocjonalna i fizyczna przemoc może być zatrzymana tylko w pierwszym momencie i nie można jej powstrzymać, gdy eskaluje. Zapisz pomysły, jak możesz przerwać rozmowę, gdy idzie w złym kierunku, jak opuścić pomieszczenie i kiedy zadzwonić na policję.4.Bezpieczeństwo dzieci jest zawsze priorytetem. Gdy podejmujesz decyzję odejścia, przemyśl, jaki jest najlepszy interes dla dzieci. Pomyśl o ich potrzebach i pragnieniach, by twoje negatywne emocje nie przesłaniały ci ich dobra.5.Pomyśl o przyszłości. Kiedy zostawiasz za sobą związek z człowiekiem o zaburzonej osobowości, pomocna będzie wizja tego, co będziesz robić za 5 lat. Wyobraź sobie, gdzie chcesz być za pięć lat i jakie masz marzenia do spełnienia.6.Bądź realistką. Przez najbliższe miesiące będziesz przechodzić przez emocjonalną burzę. Potrzebujesz wsparcia i umiejętności radzenia sobie ze stresem. Zadbaj o narzędzia teraz, by mieć je w pogotowiu.

Co pamiętać?

Oto kilka reguł, które możesz powtarzać sobie jak mantrę:

– Zasada odpowiedzialności: ja przemocy nie spowodowałam, nie mogę nikogo naprawić ani kontrolować cudzego zachowania; każdy jest odpowiedzialny za własne zachowania, winienie innych za błędy jest niedojrzałe.– Zasada 51 procent: muszę mieć wzgląd na swoje własne potrzeby, trochę bardziej niż na potrzeby innych, by być dla innych pożyteczna i emocjonalnie dostępna.– Zasada 50 procent: jestem odpowiedzialna w połowie za to, co dzieje się w moim związku, druga osoba bierze na siebie pozostałe 50 procent odpowiedzialności.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC