Elżbieta Baumgartner
Skoro przed nami sezon wakacyjny, warto wiedzieć, kiedy bankowy plastik może przestać działać i co robić, żeby tego uniknąć. Straty spowodowane defraudacją kart kredytowych i płatniczych przekroczyły w Stanach Zjednoczonych 250 milionów dolarów w minionym roku. Nic więc dziwnego, że finansowe instytucje dokładają starań, by te straty minimalizować i blokują transakcje w podejrzanych okolicznościach.
Dlaczego karta przestaje działaćBanki korzystają z komputerowych systemów, które monitorują nasze transakcje i, w razie podejrzenia o oszustwo, prewencyjnie blokują kartę. Przyczyny blokady karty kredytowej lub debetowej mogą być różne. Blokady dokonuje bank z powodu podejrzenia o przestępstwo, z powodu naszego niedopilnowania warunków umowy albo zgłoszenia zgubienia czy kradzieży karty. Wyjazd na urlop zwiększa prawdopodobieństwo blokady karty.
Bank może odmówić realizacji określonej płatności, może zablokować kartę na jakiś czas, albo zamknąć ją permanentnie. Omówmy te okoliczności po kolei.
Czasowa blokadaBank może odmówić płatności, gdy jego system komputerowy stwierdzi, że transakcja jest dla nas nietypowa. Oto przykłady:
· Zakupy w nietypowym miejscu. Jeżeli nigdy nie kupowałeś np. drogiej biżuterii, luksusowych zegarków czy jachtu, to nie bądź zaskoczony, że większy zakup zostanie zablokowany.
· Obciążasz kartę kredytową najpierw małą kwotą, a następnie dużą. To charakterystyczne zachowanie złodziei, którzy najpierw sprawdzają, czy karta działa (na przykład przez nabycie piosenki na iTunes), a następnie zamawiają drogą elektronikę.
· Kilka szybkich zakupów. Przykład: Załatwiasz pośpiesznie sprawunki, a w czwartym sklepie karta kredytowa przestaje działać. Gdy po powrocie do domu zadzwonisz do swego banku, dowiesz się, że komputer uznał twoje działanie za „podejrzane”.
· Zakupy w odległych miejscach tego samego dnia. Na przykład, wybierasz gotówkę w bankomacie na statku wycieczkowym, a wkrótce również w którymś z portów na wyspie Aruba. Przez resztę twojej wycieczki masz kartę zablokowaną. Dlaczego? Bo bankomat na statku był zarejestrowany w Miami. Komputer banku uznał, że jedna osoba w krótkim czasie nie mogła być w tych dwóch miejscach.
· Wydatki związane z podróżą: zakup biletów samolotowych, zapłata za hotel itp. mogą spowodować podniesienie czerwonej flagi. Banki są szczególnie uczulone na próby zatankowania benzyny daleko od twego domu, bowiem złodzieje najczęściej używają skradzionych kart na stacjach benzynowych.
· Transakcja za granicą. Karta może przestać działać za granicą, jeżeli nie poinformowałeś banku o planowanej podróży. Czasami zakup przez Internet wydaje się transgraniczny, choć jesteś w domu, bo sklep jest zarejestrowany w innym kraju.
Blokada karty w takich okolicznościach jest odwracalna. Wystarczy zadzwonić do infolinii banku i potwierdzić prawidłowość danej operacji.
Kiedy twoja wina?Musisz liczyć się z blokadą wtedy, gdy przekroczysz limit karty lub nie spłacisz co najmniej minimalnej kwoty w określonym terminie. Krótkotrwała blokada nastąpi również wtedy, gdy w sklepie czy bankomacie trzykrotnie wprowadzisz błędny numer PIN. Funkcjonalność karty powróci za kilka godzin, najdalej na drugi dzień.
Oczywiście, karta przestanie działać po stracie ważności (po „expiration day”). Na kilka tygodni przed tą datą bank śle ci nową kartę z tym samym numerem. Zanim włożysz nową kartę do portfela, uaktywnij ją: zadzwoń pod numer podany na naklejce. Starą karte przetnij i wyrzuć. Uaktualnij tę datę w internetowych witrynach, gdzie masz ustawione cykliczne płatności.
Należy też pamiętać, że bez podpisu na odwrocie karta jest nieważna i kasjer ma prawo jej nie przyjąć.
Nieodwracalna blokada – anulowanie kartyPrzykład: Barbara dostała miesięczny wyciąg z karty kredytowej na której nie rozpoznała jednej transakcji. Zadzwoniła do banku, by ją zakwestionować. Następnego dnia próbowała zapłacić w sklepie spożywczym, ale bez skutku. Znowu zadzwoniła do swego banku. Dowiedziała się, że skoro ona zgłosiła nieautoryzowaną transakcję, to bank starą kartę anulował, wystawi jej nową i prześle za kilka dni. Okazało się, że płatność na karcie była prawidłowa, Barbara tylko nie rozpoznała nazwy usługodawcy.
Wniosek: Bank zamknie ci kartę nieodwracalnie, jeżeli zgłosisz jej zgubienie, kradzież albo nieautoryzowaną transakcję. Odblokować karty wtedy nie można. Bank wystawi ci drugą, o innym numerze, ale na tych samych warunkach (limit, oprocentowanie).
Jak się bronićGdy bank zauważy podejrzaną działalność, może do ciebie zadzwonić albo przysłać email z prośbą o potwierdzenie transakcji. Upewnij się, że bank ma twoje aktualne dane. W większości przypadków dana płatność jest odrzucona, ale karta utrzymuje swoją funkcjonalność. Czasami karta zostaje zablokowana do czasu wyjaśnienia sytuacji. Oto, jak uniknąć kłopotów:
· Miej pod ręką kontaktowy numer infolinii banku. Jest on na rewersie karty. Wprowadź go do książeczki adresowej w swojej komórce na wypadek zagubienia karty.
· Miej w portfelu drugą zastępczą kartę.
· Informuj bank o planowanych podróżach.
· Spłacaj rachunki w terminie i upewnij się, że masz dostępny odpowiedni limit kredytowy.
· W razie odrzucenia płatności, zadzwoń do infolinii banku i potwierdź prawidłowość transakcji. Konsultant poinformuje cię o przyczynie i pomoże rozwiązać problem.
Uwaga: Karty przedpłacone (prepaid) nie mogą być zablokowane. Ale nie korzystaj z nich, jeżeli nie musisz, bowiem nie chronią one twoich praw, tak jak karty kredytowe.
Elżbieta Baumgartner
nie jest prawnikiem, a artykuł ten nie powinien być uważany za poradę prawną. Jest autorką wielu książek-poradników, m.in. „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak kupić dom mądrze i nie przepłacić”, „Podręcznik właściciela domu”. Są one dostępne w D&Z House of Books, 5507 W. Belmont Ave. w Chicago, albo w wersji elektronicznej bezpośrednio od wydawcy, Poradnik Sukces, www.poradniksukces.com, tel. 1-718-224-3492.www.poradniksukces.com
