Elżbieta Baumgartner
Choć inflacja okazuje trend spadkowy, droga do jej normalizacji jeszcze daleka. W lutym i marcu 2023 roku poziom inflacji plasuje się na poziomie 6.5 proc. Jest to mniej niż 9.1 proc. w czerwcu minionego roku, mniej też niż w Polsce, gdzie ceny towarów i usług konsumpcyjnych w styczniu 2023 r. wzrosły rok do roku o 17.2 proc., a w lutym osiągnęły 18 proc. Oznacza to, że twoje dolary topnieją w tempie sześciu procent rocznie, a złotówki – o 18 proc., chyba że masz je dobrze zainwestowane. Niestety, nie istnieją bezpieczne inwestycje oferujące zwroty tego rzędu.
Co nam pozostaje? Upominać się o podwyżki podążające za inflacją, a także – zaciskać pasa. Jeżeli masz długi, to powinieneś wziąć się za swój domowy budżet, by pospłacać należności i odłożyć pieniądze na przyszłość.
Kluczem do skutecznego oszczędzania pieniędzy jest zorientowanie się, jak są wydawane. Jeżeli stanowisz typową rodzinę, to wydajesz 12.4 proc. dochodu na wyżywienie, 16.4 procent na transport i 33.8 proc. na utrzymanie domu czy mieszkania. U.S. Bureau of Labor Statistics podaje, że przeciętna amerykańska rodzina (2.5 osoby) w roku 2021 wydała 66,928 dol., z czego 1,754 dol. na ubranie, 3,568 dol. na rozrywkę, 5,452 dol. na ochronę zdrowia, 8,289 dol. na żywność, 10,961 dol. na transport i 22,624 dol. na dach nad głową.
Oto kilka sugestii, jak oszczędzić więcej.
Spisuj wydatki. Przez kilka miesięcy zapisuj wszystkie wydatki rodziny w różnych kategoriach, żeby zobaczyć, gdzie “ucieka” najwięcej pieniędzy. Żywność zapisuj w kategoriach: supermarket, posiłki na wynos, restauracje. Zobaczysz, jak pieniądze przeciekają ci przez palce i będziesz mógł przedsięwziąć kroki zaradcze. Na przykład przeciętna rodzina wydaje $3,465 na żywności spożywaną w domu i $2,668 na restauracje oraz $426 na napoje alkoholowe. Są więc rezerwy.
Nie traktuj zakupów rozrywkowo. Chodzenie na zakupy do centrum handlowego stało się popularną amerykańską rozrywką. Dziesiątki sklepów skupionych pod jednym dachem, ławeczki, klimatyzacja, wszystko to sprawia, że ludzie często udają się tam na spacer, dla relaksu lub by zająć czymś dzieci. Tylko jedna czwarta Amerykanów idzie na zakupy z rzeczywistym zamiarem kupna. Rezultat? Wszyscy kończą jakimś mniej lub bardziej nie przemyślanym zakupem.
Nie noś przy sobie kart kredytowych. Jeżeli jesteś rozrzutnikiem, to limituj okazje do wydawania pieniędzy. Zostaw karty kredytowe w domu. Płać tylko gotówką, a wtedy nie wydasz więcej niż masz w portfelu. Według badań, osoby płacące żywym pieniądzem wydają o 30 proc. mniej niż używające plastiku. Przyjmij zasadę, by nie zaciągać żadnego nowego długu, nawet jeżeli wydaje się on nieoprocentowany. Swoją drogą – kupuj tylko to, po co poszedłeś do sklepu i nie daj się kusić żadnym przecenom. Jeżeli lubisz wygodę, jaką daje plastik, to posługuj się kartą debetową, bo ona ściąga należność prosto z twego konta czekowego.
Trzymaj sprzęt dłużej. Postaraj się stosować zasadę 20 proc., która mówi, by trzymać sprzęt o 20 proc. dłużej niż się zwykło, a oszczędzisz na nich 20 proc. Jeżeli mamy zwyczaj zmieniać samochód co 5 lat, przetrzymajmy go przez dodatkowy rok. Prawdę mówiąc, nie powinniśmy kupować rzeczy, jeżeli stare jeszcze się nie zużyły. Masz chęć na piątą parę czarnych butów? Czy zdarłeś te stare?
Wymieniaj się z przyjaciółmi. Wymiana zabawek, książek czy odzieży dziecięcej może oszczędzić tysiące dolarów. Zorganizuj ze znajomymi mieszkającymi w innej części kraju wymianę domów (mieszkań). Oni przyjadą do ciebie na wakacje, gdy ty pojedziesz do nich. Mając zapewniony bezpłatny kwaterunek i możliwość przygotowywania posiłków, nie wydasz na wiele.
Korzystaj z biblioteki. Oczywiście, wszyscy powinniśmy mieć w domu encyklopedie, słowniki i ulubione książki, niemniej warto pożyczać książki z biblioteki. To nic nie kosztuje. Ponadto możemy w bibliotece czytać liczne gazety i magazyny, wypożyczać filmy i muzykę. Dlaczego płacić za wypożyczenie filmu czy obejrzenie go w kinie, kiedy biblioteki mają ich duży wybór całkowicie za darmo! Pamiętajmy też, że częste wizyty w bibliotece wyrobią w naszych dzieciach nawyk czytania i szacunek do pisanego słowa.
Przyjrzyj się swoim rachunkom telefonicznym. Większość rodzin płaci już kilka za numerów telefonu, bo oprócz starego – stacjonarnego – mają również komórki dla każdego członka rodziny. Niekiedy dochodzi jeszcze dodatkowa linia na faks czy telefon służbowy. W sumie – rachunki telefoniczne wielu rodzin przekraczają tysiąc czy dwa tysiące dolarów rocznie. Mają różne kompanie telefoniczne, różne plany, rozmaite funkcje, często zupełnie niepotrzebne, tysiące niewykorzystanych minut. Sugeruję zrobić remanent, skomasować komórki w planie rodzinnym albo przenieść się tam, gdzie jest taniej. T-Mobile, Mint czy Cricket mają nieograniczone programy dla 4-5 osobowych rodzin, gdzie płaci się ok 25 dol. za linię. W Google szukaj „Best family cell phone plan in 2023”.
Mieszkaj skromniej. Jeżeli jesteś po pięćdziesiątce, a niewiele odłożyłeś na emeryturę, to pora wziąć się za oszczędzanie naprawdę poważnie. Trudno jest oszczędzać, jeżeli większość pieniędzy “zjada” czynsz lub duża pożyczka hipoteczna. Może warto zamienić mieszkanie na skromniejsze albo dom na mniejszy? Dla osób dojrzałych nie bywa to trudne, bowiem ich dzieci wyfrunęły już z gniazda.
Przyzwyczaj dzieci do zarabiania na swoje wydatki. Praca nastolatków jest w USA bardzo popularna. Większość młodych ludzi pracuje po szkole lub w weekendy w McDonalda, w sklepach czy pilnuje dzieci. Dziecko, które pozna wartość pieniędzy, nie będzie wysuwało nadmiernych żądań.
Znajdź dodatkowe źródło dochodu. Nic tak nie przyspieszy budowania majątku, jak dodatkowe pieniądze. Jeżeli mamy siły i możliwości, nie zaszkodzi rozejrzeć się za jakąś “fuchą”. Dodatkową zaletą pracy na własnym rozrachunku jest fakt, że dużą część dochodu, a nawet cały, możemy schronić przed podatkami w programach emerytalnych. Dla owych drobnych “dorobkiewiczów” najlepszy jest SIMPLE IRA, gdzie można schronić cały swój przychód wypracowany na własną rękę do wysokości 15,500 dol. rocznie. Osoby po pięćdziesiątce mogą na SIMPLE wpłacać dodatkowo 3,000 dol., czyli w sumie do 18,500 dol. w roku 2023.
Jeżeli powyższe pociągnięcia nie pomogą i luka w budżecie ciągle istnieje, to pora da drastyczne pociągnięcia. Spójrz prawdzie w oczy: nie stać cię na prowadzony styl życia. Wobec tego rada ostatnia: zmniejsz życiową stopę. Wyeliminuj wyjazdy wakacyjne, drugi samochód, przenieś dziecko do tańszej szkoły. Jeżeli jesteś po pięćdziesiątce, a niewiele odłożyłeś na emeryturę, to pora wziąć się za oszczędzanie naprawdę poważnie. Trudno jest oszczędzać, jeżeli większość pieniędzy “zjada” czynsz lub duża pożyczka hipoteczna. Może warto zamienić mieszkanie na skromniejsze albo dom na mniejszy? Dla osób dojrzałych nie bywa to trudne, bowiem ich dzieci wyfrunęły już z gniazda.
Elżbieta Baumgartner
jest autorką wielu poradników, między innymi książek pt. „Jak oszczędzać na podatkach”, „Amerykańskie emerytury”, „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak inwestować w fundusze powiernicze” i wielu innych. Są one dostępne w D&Z House of Books, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492www.poradniksukces.com
