Alicja Otap
Happy Birthday „Dziennik Związkowy”!
„Dziennik Związkowy” obchodzi 15 stycznia 115. rocznicę swojego powstania i działalności. Jest najstarszą na świecie polskojęzyczną gazetą w służbie Polonii wydawaną nieprzerwanie od chwili swojego powstania. Przetrwał wojny i zawieruchy dziejowe, i mimo ciągłych wyzwań, które stawia przed nami rzeczywistość, kontynuuje swoją misję na rzecz polskiej diaspory, z optymizmem patrząc w przyszłość.
„Dziennik Związkowy” ukazuje się nieprzerwanie od chwili swojego powstania, a to duży sukces w dzisiejszej dobie, kiedy prasa papierowa, a zwłaszcza etniczna, ma ogromne problemy z utrzymaniem się na rynku wydawniczym i czytelniczym.Pierwszy numer „Dziennika Związkowego” ukazał się 15 stycznia 1908 roku na mocy uchwały przyjętej podczas Sejmu Związku Narodowego Polskiego (Polish National Alliance) w Baltimore we wrześniu 1907 roku. W tym czasie ZNP (PNA) miał już swój oficjalny organ „Zgodę”, wówczas tygodnik, przeznaczony wyłącznie dla członków organizacji. Zgodnie z intencją ojców założycieli, nowa gazeta miała być drugą publikacją ZNP-PNA przeznaczoną dla ogółu Polonii, stanowiąc obiektywne źródło informacji z USA, z Polski i ze świata.
„Dziennik Związkowy” podtrzymywał ducha patriotycznego Polaków w USA w czasie I i II wojny światowej, później przeciwstawiał się komunizmowi w Polsce, popierał jej demokratyczne dążenia oraz starania o przyłączenie Polski do NATO i zniesienie wiz amerykańskich dla Polaków. Teraz informuje o wszystkim, co jest ważne dla naszych Rodaków mieszkających w USA i nie tylko, bo rzesza czytelnicza rozproszona jest praktycznie po całym świecie.
Pisze m.in. o sprawach dotyczących Polaków w USA i ważnych wydarzeniach w Chicago, stanie Illinois, Ameryce oraz w Polsce i na świecie. „Dziennik Związkowy” zamieszcza obszerne fotoreportaże z wydarzeń polonijnych w Wietrznym Mieście, przeprowadza wywiady z ważnymi i interesującymi osobami, między innymi z kandydatami na urzędy polityczne. Dostarcza wyczerpujących informacji na temat wyborów. Bogato przedstawia działalność kulturalną Polaków i Polonii w aglomeracji Chicago.
„Dziennik Związkowy” ściśle współpracuje ze swoją firmą macierzystą, którą jest Związek Narodowy Polski (Polish National Alliance, PNA) i Kongresem Polonii Amerykańskiej (Polish American Congress, PAC). Ich prezes Frank J. Spula jest również wydawcą gazety i wspiera jej działania. Gazeta współpracuje też blisko z oficjalnym organem ZNP-PNA „Zgodą ” i jej redaktor naczelną Alicją Kuklińską, sekretarz generalną ZNP-PNA. Bliskim współpracownikiem jest również rozgłośnia WPNA 103.1 FM, z zespołem radia pod kierownictwem dyrektora generalnego Jacka Niemczyka. Gazeta i radio wspierają się wzajemnie w podejmowanych przez siebie inicjatywach, jak doroczny Bieg Niepodległości WPNA, czy zbiórka funduszy na pomoc medyczną dla walczącej Ukrainy, zorganizowana przez Kongres Polonii Amerykańskiej oraz godzinna audycja naszej redakcji na falach WPNA.
Gazeta posiada też obszerną część z pomocnymi Polonii ogłoszeniami i poradami, a także znakomity dział sportowy oraz popularny magazyn weekendowy „Kalejdoskop”. Dużym uznaniem cieszą się nasze dodatki tematyczne i kalendarze. Coraz bardziej popularne wśród czytelników jest wydanie internetowe gazety oraz jej obecność w mediach społecznościowych.
Zgodnie z doroczną tradycją celebrujemy nie tylko sukces „Dziennik Związkowy”, ale też wręczenie wyróżnienia Człowieka Roku, które przyznaliśmy Zrzeszeniu Nauczycieli Polskich w Ameryce w podziękowaniu za edukację i wychowanie w duchu patriotycznym młodego pokolenia. Podwójna celebracja – obchodów urodzin gazety i uhonorowania Człowieka Roku 2022 odbędzie się w najbliższą środę w Allegra Banquets z udziałem wydawcy gazety prezesa Franka Spuli i wielu honorowych gości, w tym przedstawicieli Konsulatu Generalnego RP, dotychczasowych laureatów naszego wyróżnienia, przedstawicieli organizacji polonijnych i biznesowych, naszych sponsorów i przyjaciół. Cieszymy się, że możemy wspólnie z przyjaciółmi obchodzić ważne dla nas chwile.
Dziękujemy Czytelnikom i Instytucjom za nadesłane nam życzenia urodzinowe zdrowia, optymizmu, nieustających sił, wierności prawdzie, twórczej weny oraz rosnącej liczby czytelników, reklamodawców i sponsorów.
Te życzenia dodają nam skrzydeł, aby kontynuować naszą dziennikarską misję w służbie Polonii, Polski i Ameryki.
Alicja OtapRedaktor naczelna[email protected]
Dawniej i dziś
Początki „Dziennika Związkowego” sięgają 1907 roku, kiedy to we wrześniu, podczas obrad XVII Sejmu Związku Narodowego Polskiego w Baltimore przegłosowana została ustawa o powołaniu do życia pisma codziennego. Dano mu nazwę: „Dziennik Związkowy”.
Związek Narodowy Polski dysponował już swoim oficjalnym organem prasowym, tygodnikiem „Zgoda”, którego pierwszy numer ukazał się 23 listopada 1881 roku w Nowym Jorku (red. E. Odrowąż). Nowo powstająca gazeta była wspierana oraz inspirowana przez „Zgodę”. Ta ostatnia przez długie lata figurowała w nazwie gazety: „Dziennik Związkowy-Zgoda”.
W chwili, gdy ukazywał się pierwszy numer „Dziennika Związkowego”, w Chicago wychodziły trzy inne polskojęzyczne pisma codzienne: „Dziennik Chicagoski” (pisownia oryginalna) wydawany przez oo. zmartwychwstańców, „Dziennik Ludowy”, organ Związku Socjalistów Polskich oraz „Dziennik Narodowy” wydawany przez niezależną spółkę z bankierem Janem Smulskim na czele.
Pierwszym redaktorem naczelnym mianowany został przez Sejm ówczesny redaktor „Zgody” Franciszek H. Jabłoński, z którym współpracowali historyk Tomasz Siemiradzki, Stanisław Orpiszewski, Kazimiera Walukiewiczówna i Stanisław Osada, autor pierwszej publikacji historycznej ZNP. Po śmierci Jabłońskiego (28 lutego 1908) stanowisko redaktora naczelnego obu pism związkowych objął prof. Siemiradzki, który jednak na XIX Sejmie ZNP w St. Louis zrezygnował z pracy w dzienniku, pozostając nadal naczelnym „Zgody”, a jego miejsce zajął Orpiszewski, który piastował funkcję do roku 1920. Za jego czasów zespół redakcyjny tworzyli I. Osostowicz, H. Lokański, S. Loewenthal, J. Grabowski, W. Skwarczyński, H. Setmajer oraz Bernolak, Rakowiecki i Kasperek.
W roku 1920 gazetę objął redaktor Jan Przywara, a po nim, w 1928 r. Stanisław Zaklikiewicz, obecny w prasie polonijnej w Buffalo, Bostonie, Stevens Point, Toledo i Chicago.
Po XXVI Sejmie ZNP w 1931 roku w Scranton nastąpiła zmiana na stanowisku redaktora naczelnego dziennika. Został nim – znany z „Kuryera Polskiego” w Milwaukee i „Dziennika Narodowego” w Chicago – Karol Piątkiewicz, który piastował swą funkcję aż do roku 1967. W skład kierowanej przez niego redakcji wchodzili m.in. działacz PPS Adam Olszewski, Helena Moll, Józef Wiewióra (podczas II wojny światowej wydawca pisma dla żołnierzy „The Tropical Tribune” w rejonie Pacyfiku), obrońca Lwowa i były adwokat Henryk Wajda, znawca kultury antycznej Julian Kuchajewski czy przedwojenny dziennikarz „Kuriera Porannego” w Warszawie Wiesław Bieliński.
W styczniu 1968 naczelnym „Dziennika Związkowego” został Jan Krawiec, były żołnierz podziemia, więzień KL Auschwitz i Buchenwaldu, publicysta i autor, który kierował gazetą do stycznia 1985 r., kiedy to jego miejsce zajęła pierwsza na tym stanowisku kobieta, Anna Rychlińska, długoletnia pracownica redakcji. W okresie sprawowania przez nią funkcji redaktora naczelnego dziennik wprowadził liczne zmiany, wzbogacając się o korespondencje z Polski, a także – po raz pierwszy w historii gazety – umieszczając w stopce redakcyjnej nazwiska członków zespołu.
Od 11 października 1989 do 30 września 2009 roku funkcję szefa redakcji pełnił absolwent KUL-u, publicysta i autor Wojciech Białasiewicz. Pod jego kierunkiem 15 stycznia 2008 r. gazeta uroczyście obchodziła setną rocznicę powstania.
Od 1 października 2009 do 15 marca 2013 roku obowiązki redaktora naczelnego pełnił dziennikarz i historyk Piotr K. Domaradzki, a po nim redakcją kierowała jego zastępczyni Elżbieta Glinka, analityk i komentator polityczny. W 2013 roku stery gazety objęła Małgorzata Błaszczuk – dziennikarka prasowa, telewizyjna i radiowa, a w 2018 roku redaktorem naczelnym została mianowana Alicja Otap, długoletnia dziennikarka gazety. Wraz z nią obecnie redakcję gazetę tworzy utalentowany zespół: Joanna Marszałek – zastępca redaktora naczelnego, Joanna Trzos – redaktor wydania i audycji radiowej gazety, Ewa Malcher – redaktor graficzny i ds. wydania internetowego. Za sport odpowiedzialny jest Dariusz Cisowski. Gazeta powstaje przy udziale licznych współpracowników, w tym: Andrzeja Baraniaka, Artura Partyki, Joli Plesiewicz, Dariusza Piłki i Katarzyny Wojciechowskiej. Sprawy bieżące w felietonach komentują publicyści: Tomasz Deptuła, ks. Łukasz Kleczka i John Guzlowski. Weekendowy magazyn „Kalejdoskop” powstaje pod kierownictwem Aleksandra Bilika.
Dyrektorem generalnym gazety jest Łukasz Dudka, który wspiera redakcję nie tylko organizacyjnie, ale też – dziennikarsko. Na czele wydawnictwa stoi Frank J. Spula, prezes Związku Narodowego Polskiego i Kongresu Polonii Amerykańskiej.
(Informacja własna Dziennika Związkowego)
