Ewa Malcher
W maju 2023 roku będziemy mogli odwiedzić Muzeum Historii Chicago (Chicago History Museum – CHM) i zobaczyć wystawę poświęconą Polonii w Wietrznym Mieście, a zatytułowaną „Back/Home. Polish Chicago”. Wstępny plan wystawy, cały kontekst jej powstania oraz postępy w jej przygotowaniu przedstawił podczas grudniowego spotkania w CHM z przedstawicielami Polonii zaangażowanymi w projekt – Peter Alter, główny historyk CHM i dyrektor Studs Terkel Center for Oral History wraz ze współpracownikami. A na dobry początek wieczoru jeden z rozdziałów swojej książki „Żadnych bogów, żadnych panów” przeczytał sam autor, nasz były kolega redakcyjny – Grzegorz Dziedzic.
Początek projektu „Back/Home. Polish Chicago” sięga 2018 roku, kiedy w Chicago History Museum realizowano rozmowy z przedstawicielami środowiska polonijnego w ramach „Polish Chicago – Oral History Project” (Projekt: „Polskie Chicago – Historia Mówiona”). Przygotowywana teraz wystawa zajmie powierzchnię 2100 stóp kwadratowych.
Zgromadzono już 600 eksponatów, na które składają się zapisy dźwiękowe, dokumenty, zdjęcia oraz 100 przedmiotów. Część z nich pochodzi z Muzeum Polskiego w Ameryce, część została przekazana przez inne organizacje polonijne, a część przez osoby prywatne. Dla zwiedzających wystawa będzie dostępna w trzech językach – po angielsku, po polsku i hiszpańsku, co jest nowością w CHM. Opracowano już także całą stronę wizualną ekspozycji – od logo po dobór czcionek i kolory poszczególnych plansz informacyjnych, niektóre z motywem wycinanek.
Wystawa podzielona będzie na trzy sekcje tematyczne: journeys, neighborhoods, connections (podróże, sąsiedztwa, związki). Do tej wystawy organizatorzy podeszli od strony zarówno historycznej, jak i społecznej, co oznacza, że ma ona opowiedzieć o codziennym życiu członków Polonii i Amerykanów polskiego pochodzenia. To nie będzie uszeregowana datami historia Polonii, tylko historia życia członków społeczności. Nie skoncentrowano się na żadnej konkretnej dzielnicy czy wydarzeniu. Zakres czasowy obejmuje lata od 19. wieku po wstąpienie Polski do Unii Europejskiej.
Twórcy wystawy w muzeum korzystają z pomocy dwóch konsultantów-historyków – Dominika Pacygi znanego chicagowskiej Polonii emerytowanego profesora historii Columbia College w Chicago i Joanny Wojdon z Uniwersytetu Wrocławskiego. W wizualną oprawę zaangażowano także polonijnych artystów. Wśród nich znaleźli się: fotograf Monika Lozinska, multidyscyplinarna artystka Andrea Jablonski, malująca piórem i tuszem Irena Siwek, malarz Voytek Glinkowski oraz aktor i reżyser Andrzej Krukowski. Partnerami współpracującymi z Chicago History Museum przy powstawaniu tej ekspozycji są: Muzeum Polskie w Ameryce, Interdyscyplinarny Program Studiów Polskich na Uniwersytecie Loyoli w Chicago i Muzeum Historii Polski w Warszawie.
Podczas spotkania Peter Alter wyraził nadzieję, że w maju 2023 roku wystawę odwiedzą nie tylko członkowie Polonii chicagowskiej czy też potomkowie Polaków, ale także przedstawiciele innych grup etnicznych, którzy mają za sobą doświadczenie imigracji czy to osobiście, czy w historiach opowiadanych im przez rodziców, babcie i dziadków. Muzeum przygotowuje także specjalne lekcje i materiały związane z wystawą dla uczniów chicagowskich szkół publicznych.
Warto dodać, że na dobry początek wieczoru jeden z rozdziałów swojej książki „Żadnych bogów, żadnych panów” – przetłumaczony na język angielski – przeczytał sam autor, nasz były kolega redakcyjny – Grzegorz Dziedzic. Akcja książki toczy się w dawnym polonijnym Chicago. Ten retrokryminał, nagrodzony prestiżowymi wyróżnieniami i wysoko oceniany przez krytyków literackich, jest już dostępny jako audiobook. Wkrótce też ukaże się ciąg dalszy powieści.
Ewa Malcher[email protected]
Zdjęcia: Peter Serocki[email protected]
