Samotność a Święta

Druga połowa grudnia, świąteczny nastrój w pełnej krasie. Reklamy w telewizji, promocje w sklepach przypominają nam o tym, że w święta ma być ciepło i rodzinnie. Szczęśliwa, pełna, najlepiej kilkupokoleniowa rodzina zbierze się wokół pięknie udekorowanego stołu, zje tradycyjne potrawy, z radością rozpakuje prezenty, a następnie zgodnie odśpiewa ulubione kolędy. A co, jeśli tej rodziny nie mamy? Jeśli jesteśmy osobą samotną i możemy liczyć co najwyżej na kolację u dalszych krewnych albo przyjaciół? A po niej czeka nas powrót do pustego mieszkania? Samotność w tym okresie jest jeszcze bardziej dotkliwa niż kiedy indziej.

Czym jest samotność?

Nie myślimy o samotności jako o jednostce chorobowej, która wymaga szybkiej interwencji. Powinna jednak wymagać natychmiastowego działania, ponieważ poczucie samotności jest bardzo zdradliwe i może doprowadzić do całkowitej izolacji i wycofania się ze społeczeństwa. A wycofanie jest pierwszą przyczyną rozwoju depresji, nerwic i psychoz. Samotność powoduje, że obraz nas samych w kontekście zachowań z innymi ludźmi zniekształca się, co ma negatywny wpływ na relacje i związki – a w rezultacie pogłębienie samotności i wycofania. Jeśli chodzi o zdrowie fizyczne, samotność osłabia funkcjonowanie układu odpornościowego, co powoduje, że stajemy się podatni na różnego rodzaju wirusy i bakterie, podwyższa także ryzyko chorób wieńcowych i skraca długość życia.

Poczucie samotności zniekształca perspektywę w jakiej widzimy innych ludzi. Postrzegamy ich jako mniej opiekuńczych, mniej zainteresowanych naszymi sprawami i mniej zaangażowanych w relacje z nami. Zazwyczaj wówczas osądzamy nasze relacje z innymi jako słabe i niesatysfakcjonujące. Aby ochronić się przed zranieniem stajemy się nieufni i nadwrażliwi na jakiekolwiek objawy odrzucenia. To powoduje zmianę zachowań. Nasza nieżyczliwość, agresja i wycofanie nasilają dalsze oddalenie się od innych.

Samotność odzwierciedla brak połączenia i związku z ludźmi – a nie brak ludzi. Dlatego też osoba może czuć się samotnie nawet w tłumie. Osoby przeżywające samotność czują, że nie dostają wsparcia od otoczenia, są niezrozumiani przez bliskich.

Rozpoznaj swoją samotność i postaraj się ją przezwyciężyć.

Trzy rodzaje samotności:

Samotność egzystencjalna

Z perspektywy egzystencjalnej, mówi się, że weszliśmy na ten świat samotnie i odejdziemy z niego w samotności. Odrobina takiej samotności jest nawet dobra dla duszy i na pewno nie do uniknięcia w życiu. Pozwala nam zajrzeć głęboko w siebie i odkryć nas samych. Mimo tego, samotność wywołuje negatywne uczucia, dlatego jej unikamy. Lęki egzystencjalne takie jak lęk przed śmiercią, chorobą, brakiem celu, brakiem znaczenia są doświadczane co najmniej raz w życiu. Rozpoznanie tych lęków i przekształcenie ich na działania motywujące do korzystania z radości życia a także zauważenie, że tak naprawdę w naszych egzystencjalnych lękach nie jesteśmy sami, bo większość ludzi przechodzi je również pozwoli nam zwalczyć ten typ samotności.

Emocjonalna samotność

Ten typ samotności rodzi się z poczucia obcości i braku więzi międzyludzkich. Możesz doświadczać emocjonalnej samotności wówczas, gdy nie masz z kim porozmawiać, gdy czujesz, że nikt nie jest dla ciebie dostępny. Może masz złamane serce lub odszedł ktoś ważny. Najlepszym rozwiązaniem na walkę z emocjonalną samotnością jest znalezienie bezpiecznej sieci ludzi, z którymi możesz porozmawiać. Od ciebie zależy, jak pogłębisz więzi ze znajomymi – poproś ich czasem o rozmowę, wyjdź naprzeciw. Czekanie na znak od znajomych nie jest najlepszym rozwiązaniem. Nie czekaj, włóż wysiłek i wyciągnij rękę do innych. Będziesz pozytywnie zaskoczony jak szybko poczujesz się lepiej, gdy napiszesz kilka e-maili lub porozmawiasz przez telefon.

Społeczna samotność

Ten rodzaj samotności powstaje wtedy, gdy masz poczucia przynależności do grupy. Kiedy przychodzisz na przyjęcie i nie rozpoznajesz żadnej znajomej twarzy, gdy czujesz, że twoja obecność nie jest zbyt doceniana w kręgach towarzyskich, gdy czujesz się niezauważony. Wyłączenie z grupy może być bardzo bolesne, nawet wówczas, gdy nie jest zamierzone. Rozejrzyj się wokół, może przyłączysz się do grupy wolontariuszy w lokalnym schronisku dla zwierząt, zapisz się na lekcje malowania, pójdź do siłowni. Najlepszym sposobem na zwalczenie samotności społecznej jest włączenie się do nowej grupy przez wspólną aktywność, zainteresowania czy pasje.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC

doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.