Andrzej Baraniak
Zakończyło pierwszą kadencję działalności założone 5 lat temu z inicjatywy Małgorzaty Tomczak Światowe Stowarzyszenie – Klub Nauczycieli Polskich i Polonijnych „Gniazdo PL”. Pomysł powołania do życia organizacji skupiającej nauczycieli z Gniezna, Polski i całego świata zrodził się w 2016 roku podczas pobytu pomysłodawczyni w Chicago na spotkaniu z nauczycielami Zrzeszenia Nauczycieli Polskich w Ameryce i uczestnictwie w projekcie „1050. rocznica chrztu Polski’. Jako pozarządowa, niezależna i niepolityczna organizacja za główny cel działalności Klub przyjął upowszechnianie wiedzy, nauki i kultury polskiej oraz propagowanie szkolnictwa polskiego poza granicami Polski.
W listopadzie tego roku miałem przyjemność odwiedzić Gniezno i spotkać się z inicjatorką założenia organizacji Małgorzatą Tomczak oraz członkiniami zarządu, wiceprezes Małgorzata Ilnicką, Donatą Dymek-Stefaniak, Ewą Bielanowską, a także dyrektorem miejscowego Centrum Kultury Ewą Przybylską, i Stanisławem Dolacińskim, prezesem Stowarzyszenia Młodych Wielkopolan.Od momentu założenia Klub, którego wiceprezesem jest również dyrektor chicagowskiej szkoły im. Marii Skłodowskiej-Curie Elżbieta Berkowicz, zorganizował i przeprowadził wiele akcji z udziałem uczniów i nauczycieli z całego globu. Pierwszym zrealizowanym z dużym sukcesem był projekt „Nasze miasto – nasze gniazdo”. Wzięli w nim udział uczniowie i nauczyciele z 144 szkół polskich i polonijnych z 5 kontynentów. W ramach tej akcji grupy złożone z 15 uczniów i nauczyciela z placówek uczestniczących w projekcie miały za zadanie przygotować 15 pytań dotyczących swojego miasta i nagrać je w języku polskim i angielskim, aby przesłać do szkoły partnerskiej oczekując autoprezentacji z jej strony. Olbrzymi sukces pierwszej akcji wyzwolił kolejne pomysły, których odnotowanie chociażby, zajęłoby kilkanaście stron gazety. Odbywały się spotkania i wizyty nauczycieli oraz przedstawicieli organizacji polonijnych z całego świata, w tym oczywiście ze Stanów Zjednoczonych.
Nawet okres pandemicznych obostrzeń, które przeżywaliśmy na całym świecie w ciągu minionych 2 lat nie wpłynął na zawężenie form współpracy, a wręcz je ubogacił i rozwinął. Szerokim echem odbiła się akcja gromadzenia wspomnień osób, które przeżyły napaść hitlerowskich Niemiec na Polskę. Rozmowy i relacje ze świadkami wydarzeń zostały wydane w formie publikacji pod tytułem: „Nigdy więcej wojny, 80 lat temu były takie wrześniowe dni” i prowadzony w ramach promocji regionów projekt „Królowa pyra” oraz wiele innych.
Jedną z bardzo prężnie działających placówek szkolnych uczestniczących w pracach gnieźnieńskiej organizacji jest Zespół Szkół Technicznych im. Papieża Jana Pawła II, który przygotowuje się do celebracji stulecia istnienia. O historii i przygotowaniach do jubileuszu mówiła Donata Dymek-Stefaniak, która była przewodnikiem po szkole i wcieliła się w rolę kustosza szkolnej Izby Pamięci. Pani Donata z dumą mówiła o zaangażowaniu uczniów w prowadzone przez Klub akcje, między innymi: „Uroki Polski – 100 pocztówek na 100-lecie odzyskania niepodległości”, udział w warsztatach „Cudze chwalicie, swego nie znacie„ czy wysyłanie kartek świątecznych do rodzin polonijnych i weteranów oraz uczestnictwo w projekcie nauki pisania listów „List dostarcza listonosz”. Na terenie szkoły odbywały się spotkania z dziećmi i nauczycielami przybywającymi do Gniezna z różnych stron świata: z USA, Włoch, Brazylii, a nawet Szanghaju i Adelajdy.
Prowadzone przez zaprzyjaźnioną z Klubem Ewę Przybylską Gnieźnieńskie Centrum Kultury emanuje historią i kulturą. Od wielu lat placówka ta związana jest z licznymi artystycznymi wydarzeniami miasta i regionu. Ostatni Centrum zostało przebudowane i odnowione. Jest miejscem spotkań mieszkańców Gniezna od najmłodszych do najstarszych pokoleń. Tutaj zajęcia mają nawet dzieci od pierwszego roku życia. Prowadzone są różne grupy i zajęcia tematyczne. Podczas wizyty miałem okazje obejrzeć prowadzoną przez choreografa tańca Marcina Kuźlaka naukę samby. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie fakt, że partnerka tancerza. Emilia Przybysz jest osobą poruszająca się na wózku inwalidzkim.
Działania Centrum objawiają się w dwóch obszarach. Jeden dotyczy zajęć sekcyjnych. Uczestnicy uczą się gry na różnych instrumentach. Prowadzone są zajęcia plastyczne i malarskie. Są zajęcia z szydełkowania, krawiectwa, tańca, w tym również tańca z niepełnosprawnymi i wiele innych.Drugim obszarem działania Centrum są wydarzenia, które dzielą się na cykliczne, tak jak dla przykładu listopadowe święto przyjaciół, czy też wspomnienia o zmarłych, w ramach którego organizowane są także wystawy i prezentacje oraz jednorazowe, jak chociażby listopadowy koncert poświęcony tym, którzy odeszli. Było to spotkanie wspominkowe z nutką zadumy, ale żeby nie było zbyt poważnie zakończyło się koncertem.
– W tym roku słuchaliśmy piosenek Krzysztofa Krawczyka, Zbigniewa Wodeckiego i wielu innych gwiazd. Oni zmarli, a ich piosenki żyją nadal i to jest piękne. W tym roku zmarł również pan Jerzy Marosz, nasz artysta malarz. Mamy o nim wspomnienie oraz wystawę Jego prac. On miał bardzo nowatorskie podejście to tematu śmierci i przemijania. Te obrazy emanują pewnego rodzaju mrokiem, czasem wręcz są instalacjami. W centrum artystycznych dociekań artysty jest kobieta. Wszyscy kochamy to miejsce. Z dumą powiem, że na każdym wydarzeniu mamy komplet widzów – powiedziała dyrektor Ewa Przybylska.W projektach inicjowanych i organizowanych przez klub udział również bierze Szkoła Podstawowa im. Arkadego Fiedlera, w której pracuje członkini Stowarzyszenia Ewa Bielanowska. Jak przyznała w rozmowie pani Ewa członkostwo zobowiązuje i inspiruje zarazem.
– Dzieciom głęboko w pamięci zapadł projekt „Królowa Pyra”, w ramach którego poznały pochodzenie ziemniaka, najpopularniejsze przepisy na jego przyrządzanie, wśród których króluje „Pyra z gzikiem”, a na zajęciach technicznych wykonywały kartoflane cudeńka. Wysyłaliśmy też kartki i listy do Powstańców Warszawskich, braliśmy udział w akcjach „Wyślij kartkę do seniora” oraz przygotowaniach paczek świątecznych dla osób starszych. Dzieci samodzielnie wykonywały kartki i wysyłały pod wskazane adresy. 2 lata temu włączyliśmy się także w zbiórkę ciepłej odzieży i śpiworów dla ogarniętej wojną Armenii.
Dużym zainteresowaniem uczniów cieszyło się pisanie listów i utrzymywanie korespondencji z rówieśnikami z Brazylii, Szanghaju, Argentyny i USA. Podejmowaliśmy uczniów z Krety, którzy wzięli udział w przygotowanej dla nich lekcji. Nasi uczniowie oprowadzili ich po szkole i opowiedzieli jej historię patrona, słynnego pisarza i podróżnika.Obecnie przystępujemy do akcji „Motek wełny dla seniora”, a w grudniu rozsyłamy kartki świąteczne dla osób samotnych i starszych i zbieramy produkty na paczki dla seniorów. Zaangażowanie uczniów w te akcje wyrabia u nich pozytywne odruchy serca i uczula na potrzeby grupy społecznej, jaką są ludzie starsi i ich potrzeby, które w obecnej dobie jest im coraz trudniej zaspokoić.
24 listopada odbył się I Walny Zjazd Stowarzyszenia. Podsumowano dotychczasową działalność i wybrano nowe władze. Pracami organizacji w nowej kadencji będą kierowały: prezes Małgorzata Tomczak, wiceprezeski: Elżbieta Berkowicz (Chicago), Alina Gandurska, Ewa Bielanowska i Monika Berlik. Sekretarzem została wybrana Barbara Łuszczyńska. Zarząd uzupełniają koordynatorki ds. przedszkoli, szkół podstawowych i średnich: Joanna Janas, Teresa Orłowska-Banaszak, Donata Dymek-Stefaniak oraz Małgorzata Janczak, która będzie koordynowała tematykę kulturalno-oświatową.
– W naszych planach mamy dalszą współpracę ze szkołami polskimi na całym świecie. Pragniemy kontynuować zapraszanie dzieci na wycieczki po Gnieźnie. Realizować projekty, które otrzymujemy od szkół polonijnych i sami również będziemy tworzyć nowe projekty z różnych okazji. Nasze działania kierujemy także do ludzi potrzebujących, szczególnie starszych. Sama jestem „stypendystką” ZUS i wszystkie sprawy nauczycieli, którzy są w podobnej sytuacji są mi bliskie. Dlatego pomagamy im myślą, mową i uczynkiem.Na grudzień zaplanowałyśmy wiele atrakcji. Będą spotkania świąteczne, pisanie kartek do zaprzyjaźnionych szkół i organizacji. Trwa akcja „Dar Serca i Ty możesz być św. Mikołajem”. Odbędą się warsztaty własnoręcznego wykonywania ozdob choinkowych. Przygotowujemy prezenty pod choinkę, które otrzymają bohaterowie naszej książki „Nigdy więcej wojny”. Pragnę bardzo serdecznie podziękować wszystkim za współpracę i życzyć dużo zdrowia i wielu sukcesów – podsumowała najnowsze plany prezes Małgorzata Tomczak.
Mój pobyt w Gnieźnie zakończyła wizyta w jednej z najpopularniejszych gnieźnieńskich restauracji „Dziki Dwór pod Kaczką”. W tym przybytku wyjątkowej uciechy dla podniebienia, znanej nie tylko z kaczych dań z czarniną na czele, ale także regionalnych przysmaków, jak chociażby „Pry z gzikiem” i pierogów nadziewanych farszem z kaczego mięsa, miałem okazję odebrać list gratulacyjny z podziękowaniami od starosty gnieźnieńskiego Piotra Gruszczyńskiego za promowanie miasta i regionu, który w asyście gospodyń spotkania przekazał mi Stanisław Dolaciński, prezes Stowarzyszenia Młodych Wielkopolan, a szefowa restauracji Barbara Kędzierska-Bajer obdarowała „Nie tak krótkim przewodnikiem po lokalnej Polsce”.
Dziękując gospodarzom za miłe spotkanie w pierwszej stolicy Polski pragnę pogratulować licznych pomysłów utrwalających historię Polski i regionu oraz przedsięwzięć podejmowanych dla dzieci, młodzieży oraz nauczycieli z całego świata. Zapraszam do tego regionu Wielkopolski i miasta, gdzie najprawdopodobniej odbyła się koronacja Bolesława Chrobrego na króla Polski. Badacze dziejów historii Polski nie są jednak zgodni co do miejsca tego wydarzenia i obok archikatedry gnieźnieńskiej wymieniają również Poznań i Kraków. Jeżeli ktoś z naszych czytelników będzie miał okazję odwiedzić kraj nad Wisłą, to z pełną odpowiedzialnością polecam wizytę w Gnieźnie, pierwszej stolicy Polski i posmakowania „Pyry z gzikiem”.
Tekst i zdjęcia: Andrzej Baraniak/NEWSRP
