Andrzej Baraniak
Chicagowskie obchody rozpoczęły się 31 lipca w kościele pw. św. Konstancji, gdzie odprawiona została msza święta sprawowana w intencji poległych, zmarłych i żyjących uczestników Powstania Warszawskiego i akcji „Burza”. Kontynuowane były 1 sierpnia.
Z Andrzejem Baraniakiem rozmawia Joanna Trzos. Podcast "Dziennika Związkowego" powstaje we współpracy z radiem WPNA 103.1 FM
Nabożeństwo zamówione przez grupę żyjących jeszcze uczestników tych walk sprawował kapelan Koła AK w USA, ks. Tadeusz Dzieszko, który wygłosił również kazanie, rozpoczynając w ten sposób tegoroczne obchody 78. rocznicy wybuchu powstania w Wietrznym Mieście.
W nabożeństwie uczestniczyli: łączniczka i sanitariuszka Krystyna Zielonka, porucznik Stanisław Stawski z kompanii łączności „Baszta”, prezes oddziału AK w USA kapitan Tadeusz Gubała ps. „Tabaka” oraz druh Andrzej Zapalski.
Kilka godzin później przy Pomniku Żołnierza Polskiego na kwaterze weterańskiej cmentarza Maryhill w Niles odbyły się uroczystości rocznicowe wybuchu Powstania zorganizowane przez członków Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych „Nowe Pokolenie”.
Natomiast w poniedziałek 1 sierpnia o godzinie „W” na maszt przy budynku Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej w Bridgeview została podniesiona flaga z kotwicą, symbolem Polski Walczącej. Na zaproszenie menadżera Naszej Unii w aglomeracji chicagowskiej Roberta Radkowskiego do udziału w tych kończących rocznicowe obchody uroczystościach odpowiedzieli przedstawiciele organizacji polonijnych i szkół. Majestat Rzeczpospolitej reprezentowała konsul Małgorzata Bąk-Guzik. Obecny był członek Rady Dyrektorów Unii Bogdan Ogórek, Związek Klubów Polskich reprezentowała prezes Łucja Mirowska-Kopeć oraz honorowy prezes ZKP Jan Kopeć. Obecna była prezes Zrzeszenia Nauczycieli Polskich Ewa Koch, prezes Muzeum Polskiego Ryszard Owsiany, przewodnicząca Obwodu ZHP, druhna Beata Chodorowska-Niebrugge, koordynator Przystanku Historia Marek Adamczyk, prezes Związku Podhalan Stanisław Sarna, królowa Związku Joanna Chlebek, Miss Foto Konkursu na Królową Parady 3 Maja Natalia Porębska oraz szefowe oddziałów naszej Unii i przedstawiciele kilku kół i organizacji góralskich oraz szkół.
Zabierając głos, goście podkreślali wielkie znaczenie dla zachowania pamięci o tych bolesnych dla narodu polskiego wydarzeniach poprzez przypominanie rozpoczętej 1 sierpnia 1944 roku walki i jej kontynuację z wielkim poświęceniem przez kolejne 63 dni. W walkach zginęło ponad 15 tysięcy powstańców, drugie tyle zostało rannych. W gronie uczestników bardzo często były dzieci i młodzież z Szarych Szeregów. Jednym z nich był żyjący w Chicago Tadeusz Gubała ps. „Tabaka” – który w momencie wybuchu powstania dopiero co skończył piętnaście lat – z kompanii 315 w zgrupowaniu Radosława. Już pierwszego dnia uczestniczył w walkach na barykadzie, dostarczając z opanowanych w pobliżu warsztatów samochodowych kanistry z benzyną do koktajli Mołotowa. O mało co nie zginął, bo taszcząc zbiornik z benzyną, wszedł na pole minowe. Dzięki wskazówkom kolegów wycofał się z zagrożonego rejonu i dostarczył niezwykle cenny ładunek do miejsca przeznaczenia.
„Taszczyłem ten kanister i dzisiaj wspomnienie tej całej sceny jest dla mnie bardzo wzruszającym momentem. Gdy w roku ubiegłym miałem przyjemność uczestniczyć w obchodach warszawskich na cmentarzu powązkowskim, to koledzy zrobili mi olbrzymią niespodziankę. Drogą elektroniczną wędrowałem z nimi od kwatery do kwatery, odwiedzając naszych kolegów. Odwiedziliśmy kwatery „Zośki”, „Parasola”, „Miotły” i Szarych Szeregów. Cmentarz był pełen ludzi, którzy pamiętają.
Teraz ten moment przeżywam powtórnie. Szeregi nasze topnieją. Z roku na rok zmniejsza się stan osobowy Oddziału Byłych Żołnierzy Armii Krajowej, ale tę piękną kartę przekazujemy naszym następnym szeregom harcerstwa, którzy żyją tymi samymi ideałami, co żyła młodzież Szarych Szeregów. Chwała Bohaterom!” – powiedział we wspomnieniu po nabożeństwie pełniący funkcję prezesa Koła AK w Stanach Zjednoczonych, kpt. Tadeusz Gubała.
Przemawiając do uczestników podniesienia flagi, Robert Radkowski powiedział, że celebrując od kilkunastu lat rocznicę wybuchu powstania, przywołujemy bezcenny dowód polskiego zrywu niepodległościowego, ożywiając polski etos wolnościowy. Na te prawdy wskazał także dyr. Naszej Unii Bogdan Ogórek, który przypominając wydarzenia sprzed 78. lat, przypomniał okoliczności i wydarzenia, które pchnęły tysiące młodych ludzi do nierównej walki z najeźdźcą.
– Mając świadomość militarnej potęgi wroga, młode pokolenie II Rzeczpospolitej podjęło walkę za wieczne, przekazywane przez dzieje ideały. Walczyli wbrew nadziei, mocno wierząc, że błogosławić im będzie Bóg, że w walce o wolność On będzie ich inspirował i umacniał, że będzie błogosławił ich broń, będącą bronią sprawiedliwych. Oczywiście, jak wiemy z historii, w tej walce nie zwyciężyli na polu walki, ale zwyciężyli, moralnie utrwalając ducha narodu, bo dzisiaj przecież ich wspominamy i mówimy o ich odpowiedzialności, honorze, heroizmie i wierności.
Wierni testamentowi ojców bronili polskości, bronili prawdy, narodowej tożsamości, człowieczeństwa i sprawiedliwości. I właśnie te prawdy jesteśmy zobowiązani przekazywać młodemu pokoleniu Amerykanów polskiego pochodzenia – zaapelował dyrektor Ogórek. Do modlitwy w intencji poległych, pomordowanych i zmarłych uczestników walk zaprosił o. Eugeniusz z zakonu ojców cystersów.
Uroczystość podniesienia flagi z kotwicą ma już wieloletnią tradycję i budzi zainteresowanie przechodniów widzących łopocącą na maszcie flagę, symbol Polski Walczącej. W tym roku była ostatnim akcentem polonijnych obchodów rocznicowych organizowanych przez PSFCU w Nowym Jorku i Chicago.
Tekst i zdjęcia: Andrzej Baraniak/NEWSRP
