Joanna Marszałek
Policja stanowa Illinois (Illinois State Police, ISP) zaproponowała nadzwyczajne przepisy pozwalające na szersze zastosowanie raportów dotyczących „wyraźnego i obecnego zagrożenia”. ISP chce, aby proponowane specjalne regulacje uniemożliwiały otrzymanie karty posiadacza broni palnej lub pozwalały odebranie jej osobom, które wykazują agresywne lub samobójcze zachowania.
Zmiana jest rezultatem wysiłków zamknięcia luki prawnej dwa tygodnie po strzelaninie na paradzie w Highland Park z okazji Święta Niepodległości, w której zginęło siedem osób, a kilkadziesiąt zostało rannych. Zarzuty w tej sprawie usłyszał 21-letni Robert E. Crimo III.
Crimo był w stanie uzyskać kartę FOID (Firearm Owners Identification) i zakupić wiele sztuk broni mimo wcześniejszych incydentów, podczas których – według władz – groził, że zrobi krzywdę sobie i swojej rodzinie.
W kwietniu 2019 r. policja z Highland Park była w domu Crimo w związku z dokonaną przez niego próbą samobójczą. Wówczas zdecydowano pozostawić sprawę w rękach specjalistów od zdrowia psychicznego. Jednak kilka miesięcy później ktoś z rodziny zgłosił policji, że Crimo grozi zabiciem wszystkich domowników. Wówczas ze schowka w pokoju Crimo skonfiskowano 16 noży, sztylet i miecz.
Miejscowa policja przekazała raport ze zdarzenia – tzw. clear and present danger report – policji stanowej. Mimo to kilka miesięcy później, w grudniu, ISP rozpoczęła proces wydania pozwolenia na broń palną młodemu Crimo, za którego poręczył jego ojciec.
Po postawieniu Crimo zarzutów i w odpowiedzi na liczne pytania mediów dotyczące przeszłości Crimo, dyrektor policji stanowej Brendan Kelly powiedział, że nie było wystarczających podstaw, aby odrzucić wniosek Crimo o kartę FOID. Członkowie rodziny nie chcieli oficjalnie potwierdzić, że Crimo im groził; nie istniał też żaden nakaz sądowy ograniczający posiadanie przez niego broni ani dotyczący przemocy domowej – podkreślił Kelly.
Nowy nadzwyczajny przepis, zaproponowany 18 lipca, ma pozwolić policji stanowej na uwzględnienie większego zakresu informacji w definicji „wyraźnego i obecnego zagrożenia” oraz doprecyzować uprawnienia agencji do korzystania z takich raportów. Zadowoleni z propozycji są zwolennicy kontroli broni, zdaniem których to „pierwszy krok” w ograniczeniu prawa do posiadania broni przez niepożądane osoby.
Policja stanowa Illinois, która jest pod kierownictwem gubernatora Pritzkera, złożyła wniosek o awaryjną zmianę przepisów w biurze sekretarza stanu Illinois. Nadzwyczajne przepisy wchodzą w życie w ciągu 10 dni od złożenia wniosku, ale pozostają w mocy przez okres nie dłuższy niż 150 dni. Policja stanowa Illinois chce jednak wprowadzić je na stałe.
Zdaniem Pritzkera, zmiana przepisów pozwoli policji stanowej poznać pełniejszy obraz przeszłości wnioskodawcy o broń i zabezpieczyć mieszkańców Illinois przed osobami, które nie powinny jej posiadać.
Według policji stanowej, do tej pory przepisy administracyjne ograniczały i komplikowały zdolność do szerszej oceny zagrożenia. Dotychczasowe przepisy administracyjne wymagały, aby „wyraźne i obecne zagrożenie” było „nadchodzące”, „nieuchronne”, „znaczące” lub „istotne”.
Nadzwyczajny przepis pozwoli policji stanowej na zastosowanie ustawowej definicji wyraźnego i obecnego zagrożenia, które w prawie stanowym definiowane jest jako „obejmujące fizyczne lub werbalne zachowanie, jak gwałtowne, samobójcze lub napastnicze groźby, działania lub inne zachowania”. Przepisy wyjaśniają również uprawnienia policji stanowej do wykorzystywania i przechowywania raportów o wyraźnym i obecnym zagrożeniu w najszerszym zakresie dozwolonym przez prawo stanowe i federalne.
Po masakrze w Highland Park gubernator Illinois J.B. Pritzker wezwał do zakazu broni szturmowej w całym kraju i rewizji przepisów ostrzegawczych dotyczących broni, tzw. red flag laws. Nawoływał do tego w ogólnokrajowym programie telewizyjnym, jak i podczas wizyty w Białym Domu, w której towarzyszyła mu burmistrz Highland Park, Nancy Rotering.
Wprowadzenie nadzwyczajnego przepisu pochwalił Komitet Akcji Politycznej ds. Zapobiegania Przemocy z Bronią (Gun Violence Prevention Political Action Committee). Grupa wzywa Pritzkera do podjęcia natychmiastowych działań w celu zakazania broni szturmowej i magazynków o dużej pojemności. Pritzker wyraził już poparcie dla obu tych działań.
Inicjatywy zaostrzające przepisy dotyczące broni pojawiły się również w innych stanach, takich jak Nowy Jork i New Jersey, w świetle masowych strzelanin w Uvalde w Teksasie i Buffalo w Nowym Jorku. Stany usiłują również stworzyć przepisy w odpowiedzi na decyzję Sądu Najwyższego USA, który uchylił stuletnie prawo stanowe w Nowym Jorku, które nakładało ograniczenia na noszenie ukrytej broni ręcznej poza domem.
