Elżbieta Baumgartner
21 stycznia tego roku Sejm uchwalił ustawę w sprawie czternastej emerytury (Dziennik Ustaw 2021.432). Dodatkowe pieniądze mają trafić w listopadzie do 9,1 mln emerytów i rencistów. Zobacz, ile należy się tobie lub twoim bliskim.
Trzynastka, czternastka
Polscy emeryci i renciści co roku w marcu dostają już „trzynastkę” – świadczenie pieniężne w wysokości najniższej krajowej emerytury, czyli 1250 zł brutto w roku 2021 (1200 zł rok temu). Była ona jedną z przedwyborczych obietnic PiS-u w 2019 roku, czyli tzw. piątki Kaczyńskiego.
Pomimo recesji spowodowanej pandemią koronawirusa i kosztownej antyrecesyjnej pomocy dla gospodarki, polscy ustawodawcy zdecydowali, że widocznie mają środki na kolejny prezent dla seniorów – emeryturę czternastą. Płaci za nią budżet państwa z tzw. Funduszu Solidarnościowego, czyli młodsi polscy podatnicy.
Kto otrzyma czternastkę
Zgodnie z ustawą czternastka przysługuje osobom, które na dzień 31 października 2021 r. mają prawo do jednego ze świadczeń długoterminowych wymienionych w ustawie, m.in. emeryci i renciści z powszechnego systemu ubezpieczeniowego (ZUS), renciści i emeryci rolnicy (KRUS), osoby, które otrzymują emerytury pomostowe, nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, zasiłki przedemerytalne, świadczenia przedemerytalne, renty socjalne, renty rodzinne oraz renty inwalidzkie i renty wojenne.
Czternastki nie otrzymają osoby, których prawo do tych świadczeń jest zawieszone. Czternastkę w pełnej kwocie otrzymają tylko osoby pobierające emeryturę poniżej 2900 zł (czytaj dalej).
Ile na rękę
Nazwa jest trochę myląca. W ramach czternastki (tak jak i trzynastki) nie dostanie się podwójnej emerytury, lecz kwotę równą minimalnej emeryturze ustalonej na dany rok, która teraz wynosi 1250 zł.
Od tej zasady jest jednak wyjątek. Osoby otrzymujące emeryturę w kwocie powyżej 2900 zł brutto dostają odpowiednią mniejszą czternastkę. Za każdą złotówkę powyżej 2900 zł odejmowana jest złotówka ze świadczenia czternastej emerytury. Niektórzy nie dostaną więc dodatkowego świadczenia wcale.Na przykład, gdy przyznana emerytura wynosi 3000 zł, jest to 100 zł ponad limit (3000 zł – 2900 zł = 100 zł). Wtedy czternastka przysługuje w kwocie mniejszej o 100 zł (1250 – 100 zł =1150 zł).
Ile po podatkach
Nie zapomnijmy o podatkach. Czternasta emerytura podlega opodatkowaniu i oskładkowaniu na ogólnych zasadach. Potrącone jest 17 proc. podatku dochodowego (minus kwota wolna od podatku) oraz 1,25 proc. na ubezpieczenie zdrowotne. ZUS podaje, że kwota netto wynosi 1066.24 zł.Co ważne, z czternastki nie są dokonywane potrącenia ani egzekucje.
Przychody a czternasta emerytura
Nasi czytelnicy pracują albo dostają emeryturę Social Security w Stanach. Czy to nie przeszkodzi? Czy należy wykazać się niskim dochodem, by dostać czternastkę?
Odpowiedź brzmi: nie. Stan majątkowy ani wysokość przychodów nie mają znaczenia. Nawet milionerzy dostają ten zasiłek. ZUS i KRUS uwzględniają tylko wysokość wypłacanych przez nich rent i emerytur, ale nie inne rodzaje przychodów.
Czternastka w Stanach
Polacy mieszkający w Stanach czy w Kanadzie niepokoją się, czy bonus wypłacany jest również osobom mieszkającym poza Polską. Niepotrzebnie, bo każdy odbiorca rent i emerytur z systemu ZUS czternastkę otrzyma, niezależnie od swojego miejsca zamieszkania i nie zależnie od tego, czy świadczenie słane jest na konto w banku polskim czy zagranicznym.
Kiedy czternastka zostanie wypłacona
Czternasta emerytura zostanie wypłacona zasadniczo w terminie wypłaty listopadowych świadczeń. W związku z tym, że 1 listopada to dzień świąteczny, osoby, które tego dnia otrzymują świadczenia, przelewy dostaną już pod koniec października. W wyjątkowych sytuacjach świadczenie będzie wypłacone w grudniu 2021 r. – w przypadku świadczeń i zasiłków przedemerytalnych – i w styczniu 2022 r. – w przypadku okresowo co kwartał wypłacanych świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników.
Jeżeli polska emerytura spływa ci na konto w polskim albo amerykańskim banku, to czternastka może już na ciebie czeka.
Czternastka w przypadku renty rodzinnej
Dla jednej osoby czternastka wynosi brutto 1250 zł. Jednakże rodzinie dostającej wieloosobową rentę rodzinną przysługuje tylko jedno świadczenie pieniężne – bez względu na liczbę osób uprawnionych do tej renty. Gdy uprawnione są do niej dwie osoby – każdej należy się po połowie, czyli 625 zł brutto.
Czternastka a pomoc społeczna
Czy czternastka nie ograniczy prawa do pomocy społecznej naszej rodziny w Polsce? Nie. Świadczenie jest specjalne, to znaczy, że: nie doliczane do dochodu, nie ogranicza prawa do polskiej pomocy społecznej oraz jest wolne od potrąceń komorniczych.
Inaczej jest w Stanach Zjednoczonych. Czternasta emerytura jest przychodem, który jest uwzględniany przy obliczeniu pomocy społecznej SSI czy czynszu za miejskie mieszkania.
Co robić, żeby dostać czternastkę
Nie trzeba składać żadnych wniosków, bo świadczenie jest wypłacane automatycznie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przestrzega jednak przed oszustami, którzy podszywają się pod pracowników ZUS i oferują odpłatną pomoc przy wypełnieniu wniosku o czternastą emeryturę. Takie wnioski nie istnieją.
Jeżeli polska emerytura spływa ci na konto w polskim albo amerykańskim banku, to czternastka może już na ciebie czeka.
Elżbieta Baumgartner
jest autorką wielu poradników, między innymi książek pt. „Jak oszczędzać na podatkach”, „Amerykańskie emerytury”, „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak inwestować w fundusze powiernicze” i wielu innych. Są one dostępne w D&Z House of Books, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492www.poradniksukces.com
