Wiele osób potrzebujących gotówki sięga po pożyczki do wypłaty (payday loans) – krótkoterminowe, wysoko oprocentowane pożyczki, które na ogół mają być spłacone z następnej tygodniówki. Roczna stopa oprocentowania tych pożyczek bywa bardzo wysoka, osiąga nawet kilkaset procent w rocznej skali. Konsumenci znajdujący się w trudnej sytuacji finansowej bywają niedoinformowani, wręcz oszukiwani przez firmy pożyczkowe.
Agresywne reklamyWiele firm prowadzi agresywne kampanie, łapiące bezradne osoby, których na spłatę pożyczek nie stać.„Potrzebujesz gotówki do dnia wypłaty? Pożyczymy ci natychmiast 100 dolarów albo więcej!” – takie i podobne ogłoszenia zobaczyć można na plakatach, w telewizji, Internecie, a nawet znaleźć w naszej skrzynce na listy. Firmy oferujące gotówkę za czeki z wypłatą (check cashers), kompanie finansowe i inne oferują krótkoterminowe, wysoko oprocentowane pożyczki znane pod wieloma nazwami: payday loans, cash advance loans, check advance loans, postdated check loans, deferred deposit check loans itd. Po naszemu – chwilówki.Pójdź na Internet i wystukaj w Googlu „payday loan”, a pojawi się kilkadziesiąt witryn firm gotowych pożyczyć ci pieniądze do wypłaty za „zaledwie” 10 dol. za każde 100 dol.
Jak to działaW praktyce udzielenie chwilówki wygląda tak, że osoba potrzebująca pilnie gotówki przekazuje pożyczkodawcy swój czek z wypłatą (albo osobisty) na sumę, jakiej potrzebuje plus opłata, za co otrzymuje w gotówce kwotę wypisaną na czeku minus opłata. Zazwyczaj opłata stanowi określony procent kwoty podanej na czeku lub ustalona jest za każde pożyczone 50 czy 100 dol. Jeśli nie jesteś w stanie oddać pożyczki w terminie, możesz przedłużyć okres spłaty („roll-over”), za co wnosisz kolejną opłatę.Internet czyni pożyczanie do wypłaty wyjątkowo łatwym. Otwierasz konto na sieci, firma finansowa sprawdza elektronicznie twoją historię kredytową i może zatwierdzić cię w ciągu minuty. Już następnego dnia przeleje na twoje konto w banku potrzebną ci kwotę. Po dniu wypłaty firma zabierze ci z konta bankowego opłatę – przeważnie 10 dolarów od każdej pożyczonej setki. Możesz zwrócić całą pożyczkę, jej część, albo odwlec zwrot maksymalnie cztery razy.
Przepisy po naszej stronieZgodnie z ustawą Truth in Lending Act – koszt pożyczki „do wypłaty”, tak samo jak i innych pożyczek, musi być ujawniony. Obok innych informacji musisz mieć podaną, na piśmie, kwotę pobieraną od ciebie za udzielenie pożyczki oraz jej oprocentowanie w skali rocznej (annual percentage rate – APR). Z informacji tych wynika, że gotówkowa pożyczka zabezpieczona osobistym czekiem, taka jak payday loan, jest bardzo kosztownym kredytem.Załóżmy, że wypisujesz czek na 115 dol., by pożyczyć 100 dol. na okres 14 dni. Pożyczkodawca zgadza się trzymać czek do najbliższego dnia twojej wypłaty. Następnie istnieją dwie możliwości: Oddajesz 115 dol. w gotówce i otrzymujesz z powrotem swój czek, albo też przedłużasz okres pożyczki o dalsze dwa tygodnie wnosząc kolejną opłatę. W tym przypadku opłata za kredyt wynosi 15 dol., a roczne oprocentowanie (APR) – 391%! Jeśli przedłużysz chwilówkę trzy razy, koszt pożyczenia stu dolarów urasta do 60 dol.
Zamiast chwilówkiNależy unikać pożyczek do wypłaty. Jeżeli jesteś w trudnej finansowej sytuacji, oto co warto uczynić:· Dowiedz się, czy małej osobistej pożyczki osobistej udzieli ci unia kredytowa, czy mały bank.· Poproś pożyczkodawcę o dłuższy okres spłaty długu. Dowiedz się, jakie są opłaty, kary, procenty.· Posłuż się kartą kredytową, pod warunkiem, że ją masz, albo że nie jest ona wypełniona długami po brzegi.· Poproś pracodawcę o zaliczkę. A może pożyczy ci trochę pieniędzy przyjaciel albo krewny?· Jeżeli potrzebna ci jest żywa gotówka, to pobierz ją z karty kredytowej. Oprocentowanie może być znaczne, ale o wiele mniejsze od chwilówki.
Gdy żonglujesz czekamiJeżeli masz mało pieniędzy na koncie czekowym i żonglujesz czekami, to dowiedz się w banku, jakie możesz mieć zabezpieczenie przed wypisaniem czeków bez pokrycia. Nazywa się to overdraft protection i pozwala uniknąć kłopotów wynikłych z odbitego czeku.Dowiedz się, jakie są warunki takiego zabezpieczenia: miesięczna opłata, oprocentowanie pożyczonej w ten sposób kwoty, termin zwrotu pieniędzy. Przeciętna opłata za overdraft protection wynosi obecnie 34 dol. niezależnie od wysokości czeku. W niektórych community banks albo uniach kredytowych można połączyć konto czekowe z oszczędnościowym, w rezultacie czego brakująca kwota będzie pobrana z konta oszczędnościowego za darmo albo za minimalną opłatą.
Zaciśnij pasaNie dopuść do tego, żeby brakowało ci pieniędzy do wypłaty. Stwórz budżet, który pozwoli ci podołać wydatkom z obecnym przychodem. Spisuj ile wydajesz. Zorientuj się, jakie są twoje wydatki w ciągu miesiąca oraz średnio w ciągu jednego dnia i ustal sobie realistyczny budżet. Unikaj niepotrzebnych zakupów, nawet drobnych rzeczy, bo, jak mówi przysłowie: „od grosza do grosza uzbiera się pół trzosa”.Odkładaj regularnie choćby drobne sumy, które po pewnym czasie dadzą ci finansowe zabezpieczenie na wypadek nagłego, koniecznego wydatku i nie będziesz wtedy musiał szukać pożyczki.Jeśli potrzebujesz pomocy w opracowaniu swego budżetu lub planu spłaty zadłużenia, to sięgnij po książkę pt. Życie od nowa: Jak uporządkować problemy w urzędach. W każdym stanie istnieją nie nastawione na zysk organizacje (consumer credit counseling services), które świadczą doradztwo kredytowe bezpłatnie lub za niską opłatą. Znajdziesz je w witrynie National Foundation for Credit Counseling: www.nfcc.org.
Elżbieta Baumgartner
jest autorką wielu poradników, między innymi książek pt. „Jak oszczędzać na podatkach”, „Amerykańskie emerytury”, „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak inwestować w fundusze powiernicze” i wielu innych. Są one dostępne w D&Z House of Books, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492www.poradniksukces.com