Jola Plesiewicz
Z okazji majowych polskich świąt narodowych, przywołaniem pamięci znaczenia niepodległościowych haseł „Za wolność Waszą i naszą”, oddano hołd Tadeuszowi Kościuszce. Podczas długiej uroczystości w centrum Chicago – sponsorowanej i zorganizowanej przez Związek Narodowy Polski (Polish National Alliance, PNA) i przy współpracy polskiego konsulatu – odczytana została proklamacja burmistrz Chicago Lori E. Lightfoot i delegacje złożyły przed pomnikiem wieńce. Uczestnicy wydarzenia podzielili się refleksjami odnośnie konieczności wspierania narodów, których prawa człowieka nie są przestrzegane.
Rano w niedzielę 2 maja, celebrując Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, Dzień Polonii i Polaków za Granicą, 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów, Polacy oraz przyjaciele Polonii zebrali się przy pomniku generała Tadeusza Kościuszki przy Alei Solidarności w Chicago.
Doroczne wydarzenie o kilkudziesięcioletniej tradycji serdecznym powitaniem gości rozpoczął Frank Spula – prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej i Związku Narodowego Polskiego, gospodarz i organizator patriotycznego wydarzenia.
Na początku uroczystości rozbrzmiały a capella hymny narodowe. „Mazurek Dąbrowskiego” i hymn amerykański usłyszeliśmy w pięknym wykonaniu barytona Michała Sadowskiego. Hymn litewski równie pięknie zaśpiewała sopranistka Nida Grigalaviciute.
Przy pomniku wartę honorową zaciągnęli Mark C. Jackson, generał dywizji Gwardii Narodowej Illinois, członkowie historycznego Stowarzyszenia Przyjaciół Ułanów Polskich im. gen. Tadeusza Kościuszki, reprezentanci Litewskiego Związku Strzelców Gwardii Narodowej (Lithuanian National Guard Riflemen Union), Adam Bułat – starszy chorąży sztabowy VI Dywizji Powietrzno – Desantowej w Krakowie oraz litewscy harcerze z Collegiate Division Chicago Chapter of Academic Scouts.
Wskazując na historyczne więzi łączące Polskę i Litwę, przypomniano, że Chicago jest stolicą blisko 10-milionowej diaspory polskiej i ponad 600-tysięcznej diaspory litewskiej w Stanach Zjednoczonych.
Aby upamiętnić 230. rocznicę powstania histyrycznej konstytucji, została odczytana proklamacja burmistrz Chicago Lori E. Lightfoot, ogłaszająca 3 maja Dniem Konstytucji Państwa Polsko-Litewskiego. Burmistrz Lightfoot zachęciła chicagowian do przyłączenia się do świętowania tej ważnej rocznicy.
Delegacje złożyły przed pomnikiem wieńce. Podczas uroczystości okolicznościowe przemówienia wygłosiło wielu mówców, przekazując najserdeczniejsze życzenia, gratulacje, dzieląc się wspomnieniami i refleksjami o wcześniejszych obchodach polskich świąt narodowych w Chicago.
Do wygłoszenia pierwszego z okolicznościowych przemówień Frank Spula zaprosił kongresmena Raję Krishnamoorthi, kongresmana z dystryktu 8., który mówił o nowoczesnej Konstytucji 3 Maja 1791 roku wprowadzającej demokratyczną zasadę głosowania większością głosów i poprawiającej system rządów. Przypomniał sylwetkę Tadeusza Kościuszki, jednego z pierwszych przybyłych do Ameryki Polaków. Podkreślił, że wartości, jakimi kierują się w życiu współcześni Polacy, są cenne. Z przyjemnością potwierdził, że mógł się o tym wielokrotnie przekonać, współpracując z mieszkańcami polskiego pochodzenia ze swojego dystryktu. Wyróżniające Polaków cechy charakteru to uczciwość, etos pracy, konsekwencja w dążeniu do celu, co według Krishnamoorthiego jest konieczne do osiągnięcia amerykańskiego sukcesu.
Konsul RP Małgorzata Bąk-Guzik podziękowała Polonii, reprezentantom Gwardii Narodowej Illinois, przedstawicielom wspólnoty litewskiej, podkreślając, że wspólne celebrowanie polskich świąt narodowych i polsko-litewskiej więzi historycznej to dla Polaków wielki honor.
Mantvydas Bekesius – konsul generalny Litwy w Chicago mówił o symbolicznym nawiązaniu współczesności do historii, zarówno w Chicago, jak i w Polsce i na Litwie, gdzie oba narody wspólnie celebrują 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja przez parlament Rzeczypospolitej Obojga Narodów oraz przyjęty 20 października 1791 roku akt Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów, który był integralną częścią Konstytucji 3 Maja. Z tej okazji zaprosił obecnych na uroczystości przy pomniku Tadeusza Kościuszki do kontynuowania obchodów. Wyraził zadowolenie, że są tu też obecni chicagowscy Białorusini i Ukraińcy.
Do symboliki historycznej chwili nawiązali Frank Spula, prezes Związku Narodowego Polskiego (Polish National Alliance, PNA) i Kongresu Polonii Amerykańskiej oraz Arvydas Urbonavicius, prezes Litewsko-Amerykańskiej Społeczności.
Żhanna Charnia Charnjauskaya, lider organizacji Białorusini w Chicago (Belarusians in Chicago), przekazując Polakom życzenia z okazji celebrowanych świąt narodowych, mówiła o represjach na Białorusi i potrzebie wsparcia Białorusinów walczących o podstawowe prawa człowieka.
Najserdeczniejsze życzenia złożył radny chicagowski z 30. okręgu, przyjaciel Polonii, Ariel Reboyras.
O zasługach Tadeusza Kościuszki mówił Andrzej Janczak – komendant Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej Placówki numer 90 w Chicago.
Micheline „Misia” Jaminski – wiceprezes Zjednoczenia Polsko Rzymsko-Katolickiego w Ameryce podzieliła się z obecnymi bezcennym wspomnieniem o majowej uroczystości przed pomnikiem Tadeusza Kościuszki, w czasie kiedy monument znajdował się w Parku Humboldta. Tam właśnie jako mała dziewczynka recytowała okolicznościowy wiersz. Wyraziła radość, że pomimo przynależności do różnych organizacji potrafimy ze sobą współpracować.
Jan Kopeć, prezes Związku Klubów Polskich, zachęcał do wspólnego celebrowania polskich świąt. Przypomniał, że z powodu światowej pandemii koronawirusa od dwóch lat polska parada 3 Maja nie odbywała się w tradycyjnej formie, dlatego tym serdeczniej zaprosił wszystkich na przemarsz ulicami Chicago, na przyszły rok, na 7 maja.
Beata Chodorowska Niebrugge z ZHP – przewodnicząca obwodu Chicago – z zadowoleniem mówiła o nawiązaniu współpracy z harcerzami litewskimi.
Michael Niedziński – prezes stanowego wydziału Kongresu Polonii Amerykańskiej – z dumą podkreślił, że zgromadziliśmy się tu, aby uhonorować polskiego generała Kazimierza Pułaskiego, który w latach 1777-1779 walczył w armii Jerzego Waszyngtona, w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Przypomniał Tadeusza Kościuszkę jako zdolnego inżyniera wojskowego, który wniósł znaczący wkład w wojnę, projektując fortyfikacje dla kilku strategicznych miejsc, takich jak Filadelfia, West Point i Saratoga.
Frank Spula – prezes Związku Narodowego Polskiego (Polish National Alliance, PNA) i Kongresu Polonii Amerykańskiej podziękował czcigodnym gościom za wzięcie udziału w patriotycznym spotkaniu i zaprosił do wspólnego kontynuowania majowych uroczystości.
Wspólne odśpiewanie Roty oraz „God Bless America” i pamiątkowe zdjęcie zakończyły oficjalną uroczystość przed pomnikiem Tadeusza Kościuszki w Chicago.
Organizatorem wydarzenia był Związek Narodowy Polski (Polish National Alliance, PNA) przy współpracy m.in. Konsulatu Generalnego RP i Litwy w Chicago oraz Gwardii Narodowej Stanu Illinois.
Z ramienia Związku Narodowego Polskiego (Polish National Alliance, PNA) odpowiedzialną za przygotowanie uroczystości była Maria Środoń, koordynator programów działalności braterskiej PNA-ZNP.
Tekst: Jola Plesiewicz
Zdjęcia: Dariusz Piłka
