46 lat temu 21 lipca 1969 r. Neil Armstrong, jako pierwszy człowiek postawił stopę na Księżycu. Wraz z drugim astronautą Edwinem Aldrinem spędzili na powierzchni Srebrnego Globu ponad 21 godz., z czego 2,5 godz. poza lądownikiem.
Historyczny lot Apollo 11 zapoczątkował serię lądowań ludzi na Księżycu, która trwała do grudnia 1972 r.
Misja Apollo 11 była piątym z kolei lotem załogowym w ramach programu Apollo, który okazał się największym – jak dotychczas sukcesem – w historii bezpośredniej eksploracji Układu Słonecznego przez człowieka. Zakończyła też wyścig z ówczesnym ZSRR o to kto pierwszy umieści człowieka na Księżycu i zrealizowała cel wyznaczony przez prezydenta Johna Kennedy’ego w 1961 r. W przemówieniu do Kongresu zapowiedział on wówczas, że „przed upływem obecnej dekady człowiek wyląduje na Księżycu i powróci bezpiecznie na Ziemię”.
Pierwsza podróż na Księżyc nie przebiegała bez trudności i niebezpieczeństw, które groziły nawet życiu astronautów. Apollo 11 wystartował z Centrum Lotów Kosmicznych im. Kennedy’ego na Merritt Island, na Florydzie, 16 lipca wyniesiony przez specjalnie skonstruowaną dla tego programu trzystopniową rakietę Saturn V. Załogę stanowiło trzech astronautów: dowódca Neil Armstrong, pilot modułu dowodzenia (Command Module - CM) Michael Collins i pilot modułu księżycowego (Lunar Module - LM) Edwin „Buzz” Aldrin. Trzeci człon serwisowy (Service Module – SM) służył do zaopatrywania pozostałych w energię elektryczną i tlen. Do powrotu na Ziemię przewidziany był tylko moduł dowodzenia. Wszyscy astronauci mieli już za sobą loty na orbicie okołoziemskiej.
Manewr lądowania na Księżycu okazał się wysoce ryzykowny. Po oddzieleniu się lądownika LM „Eagle” (Orzeł) z Armstrongiem i Aldrinem od modułu dowodzenia komputer pokładowy kilkakrotnie wprowadzał astronautów w błąd, a ponadto sygnalizował przeciążenie zadaniami (był on nie tylko pokaźnych rozmiarów, ale bardzo powolny; przegrałby z każdym współczesnym laptopem).
W końcowej fazie schodzenia na powierzchnię Księżyca okazało się, że wybrane uprzednio miejsce lądowania na księżycowym Morzu Spokoju (czyli stosunkowo płaskiej równinie) jest usiane głazami. Groziło to uszkodzeniem lądownika, lub nawet katastrofą. Armstrong musiał przejąć stery i przy pomocy Aldrina, który podawał mu na bieżąco wysokość i szybkość schodzenia, zmienił miejsce lądowania i pomyślnie osadził lądownik na powierzchni o godz. 22.17 czasu polskiego 20 lipca.
Po wylądowaniu okazało się jednak, że dodatkowe manewry pochłonęły więcej paliwa niż przewidywał program. Rezerwy pozwalały na zaledwie 25 sek. pracy silnika przy starcie do drogi powrotnej. Gdyby coś poszło „nie tak” Armstrong i Aldrin pozostaliby na Księżycu na pewną śmierć. Na szczęście start do krążącego po orbicie wokółksiężycowej modułu dowodzenia z Collinsem na pokładzie odbył się bez zakłóceń, ale zarówno astronauci podczas pobytu na Księżycu jak i kontrolerzy na Ziemi zdawali sobie sprawę z niebezpieczeństwa. Przy kolejnych misjach programu Apollo inżynierowie NASA znacznie zwiększyli ilość paliwa w lądowniku, aby zapewnić astronautom margines bezpieczeństwa.
Schodząc po drabince lądownika LM (Lunar Module) Armstrong wypowiedział słynne już zdanie: „To mały krok dla człowieka, ale wielki skok dla ludzkości”. Po zejściu na powierzchnię Księżyca Armstrong stwierdził, że jest pokryta warstwą drobnego pyłu „przypominającego proszek”. Armstrong i Aldrin podczas 2 godzin i 31 minut, które spędzili poza lądownikiem wykonali wiele zdjęć, przeprowadzili eksperymenty i pomiary oraz rozstawili cały zestaw aparatury naukowej. Zabrali też ze sobą łącznie 21,5 kg próbek skał księżycowych. Podczas startu przeżyli kolejną chwilę napięcia, kiedy Aldrin przypadkowo uszkodził klawisz przycisku systemu niezbędnego do uruchomienia silnika. Uratowali się wciskając przycisk długopisem. Dalsza podroż powrotna odbyła się już, na szczęście, bez większych zakłóceń.
Jan Mianowski (PAP)
fot.NASA/EPA
Zamieszczone na stronach internetowych portalu www.DziennikZwiazkowy.com materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Codziennego Serwisu Informacyjnego PAP, będącego bazą danych, którego producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Alliance Printers and Publishers na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione.
35TH ANNIVERSARY APOLLO 11 MOON LANDING
epa000235832 (FILES) A file picture taken in May 1969 of (L to R) US astronauts Neil A. Armstrong, commander; Michael Collins, command module pilot; and Edwin E. Aldrin Jr., lunar module pilot. July 20 marks the 35th anniversary of the Apollo 11 moon landing. The crew of Apollo 11 opened a revolutionary new phase in human evolution when Neil Armstrong and Buzz Aldrin became the first men to walk on the moon. EPA/NASA FILES
Apollo 11 Astronaut Neil Armstrong set foot on the moon 40 years ago
epa01797767 A NASA handout photo dated 20 July 1969 shows Apollo 11 astronaut Edwin 'Buzz' Aldrin's boot and footprint in lunar soil. On 20 July 2009 the world marks forty years since the first human set foot on the moon. In 1961, US President John F. Kennedy had a challenge for NASA -- to land a man on the moon before the end of the decade. The first Apollo missions were spent getting ready for the moon landing. Apollo 8 and Apollo 10 even flew all the way to the moon, around it, and back to Earth. Apollo 11 traveled to the moon and arrived in lunar orbit on 19 July 1969. EPA/NASA/HO EDITORIAL USE ONLY
Apollo 11 Astronaut Neil Armstrong set foot on the moon 40 years ago
epa01797769 A NASA handout photo dated 20 July 1969 showing the Apollo 11 mission's lunar module inspection after undocking. On 20 July 2009 the world marks forty years since the first human set foot on the moon. In 1961, US President John F. Kennedy had a challenge for NASA -- to land a man on the moon before the end of the decade. The first Apollo missions were spent getting ready for the moon landing. Apollo 8 and Apollo 10 even flew all the way to the moon, around it, and back to Earth. Apollo 11 traveled to the moon and arrived in lunar orbit on 19 July 1969. EPA/NASA/HO EDITORIAL USE ONLY
Apollo 11 Astronaut Neil Armstrong set foot on the moon 40 years ago
epa01797771 A NASA handout photo dated 19 July 1969 showing flight controllers at the Space Center in Houston, Texas, USA, as the lunar module descends to the surface of the moon. On 20 July 2009 the world marks forty years since the first human set foot on the moon. In 1961, US President John F. Kennedy had a challenge for NASA -- to land a man on the moon before the end of the decade. The first Apollo missions were spent getting ready for the moon landing. Apollo 8 and Apollo 10 even flew all the way to the moon, around it, and back to Earth. Apollo 11 traveled to the moon and arrived in lunar orbit on 19 July 1969. EPA/NASA/HO EDITORIAL USE ONLY
Apollo 11 Astronaut Neil Armstrong set foot on the moon 40 years ago
epa01797772 A NASA handout photo dated 16 July 1969 showing Apollo 11 lifting off from Cape Canaveral in Florida, USA, as seen from the launch tower camera. On 20 July 2009 the world marks forty years since the first human set foot on the moon. In 1961, US President John F. Kennedy had a challenge for NASA -- to land a man on the moon before the end of the decade. The first Apollo missions were spent getting ready for the moon landing. Apollo 8 and Apollo 10 even flew all the way to the moon, around it, and back to Earth. Apollo 11 traveled to the moon and arrived in lunar orbit on 19 July 1969. EPA/NASA / HO EDITORIAL USE ONLY
Apollo 11 Astronaut Neil Armstrong set foot on the moon 40 years ago
epa01797773 A NASA handout photo dated 20 July 1969 showing Earthrise viewed from the Apollo 11 mission's lunar orbit prior to landing. On 20 July 2009 the world marks forty years since the first human set foot on the moon. In 1961, US President John F. Kennedy had a challenge for NASA -- to land a man on the moon before the end of the decade. The first Apollo missions were spent getting ready for the moon landing. Apollo 8 and Apollo 10 even flew all the way to the moon, around it, and back to Earth. Apollo 11 traveled to the moon and arrived in lunar orbit on 19 July 1969. EPA/NASA / HO EDITORIAL USE ONLY
Apollo 11 Astronaut Neil Armstrong set foot on the moon 40 years ago
epa01797774 A NASA handout photo dated 20 July 1969 showing the Apollo 11 mission's lunar module inspection after undocking, with the surface of the moon in the foreground and the Earth in the background. On 20 July 2009 the world marks forty years since the first human set foot on the moon. In 1961, US President John F. Kennedy had a challenge for NASA -- to land a man on the moon before the end of the decade. The first Apollo missions were spent getting ready for the moon landing. Apollo 8 and Apollo 10 even flew all the way to the moon, around it, and back to Earth. Apollo 11 traveled to the moon and arrived in lunar orbit on 19 July 1969. EPA/NASA / HO EDITORIAL USE ONLY
Ewa Malcher
