Elżbieta Baumgartner
To może przydarzyć się i tobie
Gdy pani Danuta otrzymała miesięczny wyciąg ze swojego banku, prawie doznała ataku serca, bowiem saldo jej konta nie wynosiło 17,000 dol., jak się spodziewała, lecz ZERO. Kto ukradł jej pieniądze? Kto zdobył dostęp do jej karty debetowej i prywatnych informacji? Pobiegła do banku, gdzie dowiedziała się tylko tyle, że nikt jej pieniędzy nie ukradł, tylko bank postanowił zamknąć jej konto, a czek na siedemnaście tysięcy przyjdzie do niej pocztą za dwa albo trzy tygodnie. Pracownik z działu obsługi klienta nie potrafił podać jej przyczyny zamknięcia rachunku. Pani Danuta nie robiła żadnych dziwnych finansowych transakcji: spokojnie pobierała emeryturę, a rachunki opłacała czekami albo gotówką. Do tej pory jest roztrzęsiona i nie wierzy już żadnej amerykańskiej finansowej instytucji.
Również nieciekawa była sytuacja młodego studenta z Pakistanu imieniem Naafeh, opisana przez „New York Times” w numerze z 8 kwietnia 2023 roku. Zaprosił on swoich przyjaciół na lunch do restauracji na Manhattanie, a gdy próbował zapłacić rachunek, jego karta debetowa nie działała, ani karta kredytowa. Przyjaciel wybawił go z kłopotu, ale wstyd pozostał. Naafeh zadzwonił do banku, gdzie dowiedział się, że jego konto wraz z podłączonymi do niego kartami zostało zamknięte. Dlaczego, skoro było na nim sporo pieniędzy? Pracownik banku nie potrafił odpowiedzieć. Przypuszczał, że chodzi pewnie o jakieś nietypowe transakcje (unexpected activity). Jakie? Rodzina Naafeh od czasu do czasu podsyłała mu z Pakistanu pieniądze na pokrycie kosztów studiów i utrzymania, to było wszystko.
Dlaczego banki zamykają konta?
Finansowe usługi regulowane są wieloma federalnymi i stanowymi przepisami, których celem jest ukrócenie oszustw, terroryzmu, prania pieniędzy, handlu ludźmi i innych przestępstw.
Otwierając konto, klient podpisuje kilkustronicową umowę, która określa warunki współpracy. Umowy tej, spisanej drobnym drukiem, przeważnie nie czytamy. Faktem jest, że jeżeli bank uważa, że klient naruszył warunki umowy, albo stanowi dla banku podwyższone ryzyko, to może umowę wypowiedzieć w trybie natychmiastowym.
Banki mogą mieć różne powody, aby zamknąć klientowi konto. Przyjrzyjmy się najczęstszym z nich.
Brak aktywności. Jeżeli nie korzystasz ze swojego konta, bank może je uznać za uśpione i przesłać twoje środki do stanowego urzędu zwanego Unclaimed Property Division, który jest częścią stanowego urzędu podatkowego. Więcej przeczytasz w artykule „Zapomniane konto w banku” zamieszczonym w witrynie PoradnikSukces.com.
Naruszenie warunków i zasad umowy z bankiem. Przykładem tego jest nieutrzymywanie minimalnego salda, nieprawdziwe dane na wniosku o otwarcie rachunku itd.
Częste wypłaty bez pokrycia (overdraft): „gumowe” czeki, zakupy czy wypłaty w ATM, które przekraczają saldo konta. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy rachunek pozostaje ujemny przez pewien czas.
Podejrzane transakcje mogą być spowodowane kradzieżą tożsamości, albo nietypowym zachowaniem klienta. Częstym przykładem jest dzielenie transakcji na kilka mniejszych, żeby uciec od limitu płatności gotówkowych. Niekiedy bankowi może nie spodobać się, że klient robi przelewy na konta serwisów hazardowych albo handluje krypowalutami.
Oszustwa bankowe. Prawo bankowe nakłada na finansowe instytucje obowiązki wynikające z regulacji dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Podejrzenie o posługiwanie się bankowym rachunkiem w nielegalnych celach może szybko spowodować jego zamknięcie.
Ryzykowny klient to taki, który np. często dokonuje dużych, nieregularnych, nietypowych transakcji niemających logicznego wyjaśnienia. Ryzykowny też jest klient mało wiarygodny. Jeżeli gwałtownie spadła ci punktacja kredytowa (FICO), a szczególnie punktacja w systemie ChexSystems, bank może zamknąć ci kartę kredytową albo konto.
Konsekwencje zamknięcia konta
Jeśli bank zamknie twoje konto, to zwróci ci pieniądze przez wysłanie czeku. Oszczędności więc nie stracisz, ale poniesiesz inne konsekwencje.
Najpoważniejszym rezultatem zamknięcia konta przez bank jest negatywna informacja w biurze informacji konsumenckiej Chexsystems. Banki korzystają z serwisu Chexsystems, by ocenić ryzykowność nowych klientów (patrz poniżej), a także donoszą tam na trudnych klientów. Jeżeli jeden bank zatrzasnął ci drzwi przed nosem, może nie być ci łatwo otworzyć konto w innej finansowej instytucji.
Inną niedogodnością jest konieczność reorganizacji swoich finansów. Jeżeli miałeś do danego rachunku podłączone różne płatności i depozyty, to po jego zamknięciu musisz te automatyczne transakcje szybko skierować gdzie indziej.
Co to jest Chexsystems
Do oceny ryzyka kredytowego banki wykorzystują różne algorytmy, które są złożone i publicznie nie ujawniane. Jeśli zbyt mocno przypominasz swoim profilem osoby, które w przeszłości okazały się niewiarygodne, twój poziom ryzyka kredytowego będzie duży.
W oszacowaniu ryzyka bankom pomagają biura informacji konsumenckich, z których głównym jest Chexsystems. Firma ta przechowuje dane o osobach, które wydały więcej pieniędzy, niż miały na koncie, a także o tych, które naruszyły inne zasady bankowe. Jeśli w przeszłości zdarzyło ci się wystawiać czeki bez pokrycia lub miewasz konto na minusie, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że znajdujesz się w bazie danych ChexSystems.
Jeśli chodzi o rachunki bankowe, to twoja punktacja w Checksystems jest dla banku ważniejsza od punktacji kredytowej. Możesz ją poznać, jeżeli złożysz wniosek na sieci w witrynie https://www.chexsystems.com/request-reports/consumer-score. Najpierw musisz się tam zarejestrować.
Co zrobić, jeśli twoje konto zostanie nagle zamknięte
Przejrzyj korespondencję bankową. Upewnij się, że przeczytałeś wszystkie ostatnie komunikaty z banku. Jeżeli masz zwyczaj odkładać listy na bok bez ich przejrzenia, łatwo możesz przeoczyć ważne wiadomości.
Skontaktuj się z bankiem. Zadzwoń do działu obsługi klienta albo udaj się do lokalnego oddziału, aby uzyskać dodatkowe wyjaśnienia. Nie bądź zaskoczony, jeżeli nie uzyskasz żadnych.
Sprawdź swoją historię kredytową i bankową, co nic nie kosztuje, a potwierdzi, że nikt się pod ciebie nie podszywa i nie pożycza pieniędzy na twoje nazwisko. Swoją historię kredytową poznasz dzięki serwisowi w annualcreditreport.com, a bankową – w chexsystems.com.
Przechowuj dokumentację – wyciągi i inne dokumenty bankowe – przez co najmniej kilka miesięcy na wypadek, gdybyś potrzebował się do nich później odwołać.
Poskarż się na bank. Możesz posłać skargę do kilku instytucji. Są to: Federal Reserve I Consumer Financial Protection Bureau (CFPF).
Elżbieta Baumgartner
nie jest prawnikiem, a artykuł ten nie powinien być uważany za poradę prawną. Jest autorką wielu książek-poradników, m.in. „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak kupić dom mądrze i nie przepłacić”, „Podręcznik właściciela domu”. Są one dostępne w D&Z House of Books, 5507 W. Belmont Ave. w Chicago, albo w wersji elektronicznej bezpośrednio od wydawcy, Poradnik Sukces, www.poradniksukces.com, tel. 1-718-224-3492.
www.poradniksukces.com
