Joanna Trzos
„Statystyki strefy wojny”
„Obecnie masowe strzelaniny mają miejsce regularnie. Zaczynamy być obojętni na te liczby. Nie chcę być obojętna. Chcę coś z tym zrobić” – deklarowała Eileen O’Neill Burke w poniedziałek, 2 grudnia, po uroczystym zaprzysiężeniu na prokuratora stanowego powiatu Cook. Obiecała „bezpieczeństwo oraz sprawiedliwy system wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych”.
O’Neill Burke wskazała na niedawne zabójstwa chicagowskiego policjanta Enrique Martineza oraz detektywa policji w Oak Park Allana Reddinsa jako przykłady „statystyk strefy wojny”, które obejmują liczbę ofiar i osób rannych w wyniku przemocy z użyciem broni palnej.
„Mamy tutaj (w Chicago, red.) niezrównane możliwości… Jesteśmy gotowi na rozwój, ale obecnie jesteśmy przytłoczeni przestępczością” – stwierdziła. „Choć wskaźniki przestępczości zaczynają spadać, postęp nie jest wystarczający, zwłaszcza w kwestii przemocy z użyciem broni palnej”.
O’Neill Burke określiła stanowy zakaz broni szturmowej – który został ostatnio zakwestionowany przez sąd federalny w południowym Illinois – jako kluczowe narzędzie w walce z przemocą z użyciem broni w Chicago.
„Nie mam wątpliwości, że sądy apelacyjne utrzymają nasz zakaz” – powiedziała O’Neill Burke. „Od dzisiaj traktujemy posiadanie tej broni z należytą surowością”.
„Choć mamy problem z przestępczością, mamy również ogromne pokłady nadziei i możliwości” – dodała, podkreślając wsparcie dla programów sprawiedliwości naprawczej oraz bardziej zdecydowane podejście do ścigania spraw związanych z bronią palną.
Zrezygnowałą z lepszej posady
Poniedziałek, 2 grudnia był technicznie drugim dniem pracy O’Neill Burke na nowym stanowisku. W ostatni weekend została zaprzysiężona za pośrednictwem Zooma przez sędzię Sądu Najwyższego Illinois Joy Cunningham. Stało się to przed północą z soboty na niedzielę, z 30 listopada na 1 grudnia – tego dnia, zgodnie z prawem powiatowym, rozpoczynają się kadencje prokuratorów stanowych.
Sędzia Cunningham wyjaśniła, dlaczego jej wieloletnia przyjaciółka nie kontynuowała dożywotniej kariery sędzi sądu apelacyjnego powiatu Cook: „Porzuciła wygodę swojej dotychczasowej pozycji, aby objąć stanowisko, które w hierarchii strukturalnej (wymiaru sprawiedliwości, red.) jest w pewnym sensie niższe”.
„Zrobiła to, ponieważ chce lepszego systemu wymiaru sprawiedliwości dla mieszkańców powiatu Cook, dla naszych rodzin, dzieci i dla nas wszystkich” – powiedziała Cunningham.
Podczas pełnienia funkcji prokuratora stanowego w powiecie Cook 59-letnia O’Neill Burke zrezygnuje z emerytury w wysokości 17 633 dol. miesięcznie, którą otrzymywała jako była sędzia apelacyjna stanu Illinois oraz była asystentka prokuratora stanowego. Na stanowisku prokuratora stanowego w powiecie Cook będzie zarabiać 228 613 dol. rocznie. Na stanowisku sędzi apelacyjnej jej roczne wynagrodzenie wynosiło ponad 240 tys. dol.
Urząd prokuratora stanowego w powiecie Cook od 28 lat obsadzony jest przez Demokratów. O’Neill Burke przejęła funkcję po prokurator Kim Foxx, która zdecydowała, że nie będzie ubiegać się o trzecią kadencję w tegorocznych wyborach.
W trakcie dwóch kadencji urzędowania Foxx była ostro krytykowana za sposób, w jaki zarządzała prokuraturą stanową w powiecie Cook, a zwłaszcza za łagodne traktowanie sprawców przestępstw z bronią palną.
O’Neill Burke w marcowych prawyborach pokonała popieranego przez Partię Demokratyczną powiatu Claytona Harrisa III, lecz o jej zwycięstwie zadecydowała różnica zaledwie około 1500 głosów. Ponadto na O’Neill Burke głosowało najwięcej wyborców na przedmieściach Chicago oraz z północno-zachodnich i południowo-zachodnich rejonów miasta. W wyborach powszechnych, 5 listopada, O’Neill Burke z łatwością pokonała republikańskiego kandydata Boba Fiorettiego.
Prokurator stanowy jest odpowiedzialny za ściganie przestępstw i wykroczeń w całym powiecie Cook, jak również udziela wsparcia ofiarom tych przestępstw. Biuro prokuratora stanowego powiatu Cook jest drugim największym w kraju i obejmuje ponad 1200 pracowników, w tym około 700 prawników – prowadzących sprawy sądowe asystentów prokuratora stanowego.
Nowe zarządzenia dot. zatrzymań przed procesem
O’Neill Burke ogłosiła, że od pierwszego dnia jej urzędowania, poniedziałku 2 grudnia, prokuratorzy w powiecie Cook będą występować o areszt tymczasowy (pre-trial detention) wobec osób oskarżonych o określone przestępstwa, szczególnie te związane z bronią palną, przemocą domową, przestępstwami seksualnymi oraz przestępstwami przeciwko dzieciom.
„Ustawa SAFE-T to przełomowy akt prawny, który wprowadza więcej sprawiedliwości do naszego systemu, jednocześnie wymagając od prokuratorów wykorzystania wszystkich dostępnych narzędzi, aby zadbać o ofiary i zapewnić bezpieczeństwo w powiecie Cook” – napisała O’Neill Burke w oświadczeniu.
W ramach jej pierwszej dyrektywy, od 2 grudnia, biuro prokuratora powiatu Cook będzie występować o zatrzymanie w areszcie osób oskarżonych o następujące przestępstwa:
– każde przestępstwo, w którym sprawca użył lub posiadał broń palną wyposażoną w magazynki o zwiększonej pojemności, magazynki bębnowe, przełącznik automatyczny, broń nieoznakowaną (ghost gun) lub broń z zatartymi numerami seryjnymi,
– wszelkie przestępstwa związane z przemocą domową, prześladowaniem lub przestępstwa na tle seksualnym, w których sprawca użył lub posiadał broń,
– wszystkie przestępstwa popełnione w środkach transportu publicznego,
– wszystkie przestępstwa związane z morderstwem lub przestępstwa kryminalne klasy X (np. morderstwo pierwszego stopnia, ciężkie pobicie dziecka, porwanie, zbrojna kradzież pojazdu, napad z bronią w ręku, wtargnięcie do domu, nakłanianie do morderstwa, poważne podpalenie),
– wszystkie przestępstwa na tle seksualnym, w których ofiarą była osoba poniżej 13. roku życia, a sprawca był dorosły.
Pierwsze decyzje nowej prokurator stanowej w powiecie Cook pochwalił komendant chicagowskiej policji Larry Snelling, który stwierdził, że plan „pomoże zapewnić większe bezpieczeństwo w każdej dzielnicy”. „Jako policjant i komendant, doskonale zdaję sobie sprawę z niebezpieczeństwa, jakie broń szturmowa, nielegalne pistolety i przełączniki stanowią dla bezpieczeństwa naszych społeczności oraz funkcjonariuszy, którzy codziennie służą mieszkańcom” – podkreślił Snelling.
Illinois był pierwszym stanem, który zniósł kaucję gotówkową na drodze legislacji. 18 września 2023 r. weszła w życie Ustawa o Sprawiedliwości Przedprocesowej (Pretrial Fairness Act), która całkowicie wyeliminowała konieczność wpłacenia kaucji przez osoby aresztowane i oczekujące na proces sądowy w Illinois. Zmiany były częścią SAFE-T Act (Safety, Accountability, Fairness and Equity-Today) – ustawy podpisanej przez gubernatora J. B. Pritzkera jeszcze w 2021 roku.
Joanna Trzos
[email protected]
