Elżbieta Baumgartner
Od 1 lipca 2022 roku polska Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) ma szerokie uprawnienia do wglądu w rachunki bankowe podatników, które mają w polskich finansowych instytucjach. KAS ma prawo wglądu w dowolny rachunek bankowy każdego podatnika – osób fizycznych jak i przedsiębiorstw – nawet bez konieczności podawania powodów. I z tego prawa korzysta, przeglądając historię przelewów, wpłat i wypłat i wszelkich innych operacji bankowych. Umożliwia to STIR, czyli System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej – narzędzie służące do przetwarzania danych przekazywanych przez instytucje bankowe oraz SKOK-i w celu analizy ryzyka wykorzystania sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych.
Kiedy KAS może sprawdzić rachunek bankowy
Nowelizacja w zakresie art. 48 ust. 1 ustawy o KAS umożliwi żądanie danych z kont bankowych nie tylko przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej i naczelnika urzędu celno-skarbowego, jak poprzednio, ale także naczelnika lokalnego urzędu skarbowego.
KAS ma prawo żądać od banku informacji o rachunku bankowym podatnika, w tym o jego obrotach i stanach w różnych okolicznościach: do prowadzenia kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego, w postępowaniu przygotowawczym w sprawie karnej skarbowej osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa skarbowego.
KAS może żądać od banku informacji o rachunku bankowym osoby, co do której istnieje podejrzenie, że może być zaangażowana w pranie pieniędzy lub finansowanie terroryzmu. Innymi słowy, skarbówka może wziąć cię pod lupę z byle powodu.
Jakie informacje KAS może uzyskać z banku
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 48 tej ustawy o KAS: bank jest zobowiązany do udzielania informacji naczelnikowi urzędu skarbowego na temat „posiadanych lub współposiadanych rachunków bankowych lub posiadanych pełnomocnictw do dysponowania rachunkami bankowymi, liczby tych rachunków lub pełnomocnictw, obrotów i stanów tych rachunków, z podaniem wpływów, obciążeń rachunków i ich tytułów oraz odpowiednio ich nadawców i odbiorców”.
Czy KAS może sprawdzić rachunek bankowy bez wiedzy podatnika?
Tak, KAS może sprawdzić rachunek bankowy podatnika bez jego wiedzy, bo nie ma obowiązku jego informowania.
Podatnik nie może się sprzeciwić wglądowi KAS w jego rachunek bankowy. KAS ma prawo żądać od banku informacji o rachunku podatnika, a bank ma obowiązek udostępnić mu te informacje.
Konsekwencje wglądu KAS w rachunek bankowy
Konsekwencje mogą być różne. Jeżeli KAS znajdzie nieprawidłowości, może wszcząć kontrolę podatkową, postępowanie podatkowe, postępowanie przygotowawcze w sprawie karnej skarbowej lub czynności wyjaśniające w sprawie o przestępstwo skarbowe.
Jeżeli jednak podatki płacisz sumiennie, to nie masz czego się obawiać.
Jak często skarbówka zagląda na konta bankowe
Dane przekazane w trybie informacji publicznej przez Ministerstwo Finansów wskazują, że statystycznie sprawa nie wygląda na mocno powszechną. Jak podaje resort finansów, w 2022 r. naczelnicy urzędów skarbowych prowadzili 29,492 postępowania przygotowawcze w sprawach karnych, a skierowali jedynie 133 wystąpienia do banków na podstawie art. 48 ustawy o KAS, co stanowi zaledwie 0.5 proc. spraw.
Czy urząd skarbowy może zająć ci konto?
Tak, polski urząd skarbowy może zająć twoje konto w polskim banku, jeśli masz zaległości podatkowe, w tym zaległości z tytułu podatku dochodowego, podatku VAT, podatku akcyzowego, podatku od nieruchomości, itp. Przedtem jednak musi wydać decyzję o zajęciu twojego konta i cię o niej poinformować. Decyzja ta musi zawierać m.in. informacje o kwocie zaległości podatkowej, odsetkach i kosztach egzekucyjnych. Decyzja ta może zostać doręczona ci osobiście, za pośrednictwem poczty lub elektronicznie.
KAS nie może zająć całego twojego konta bankowego. Istnieje kwota wolna od zajęcia, która wynosi 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę netto. Od 1 stycznia 2024 roku minimalne wynagrodzenie w Polsce wynosi 4,242 zł brutto, co oznacza to, że Urząd Skarbowy może zająć tylko 75 proc. tej kwoty, czyli 3,181 zł.
Co mogę zrobić, jeśli Urząd Skarbowy zajął mi konto bankowe?
Najprostszym sposobem na pozbycie się zajęcia komorniczego jest spłata zaległości podatkowych wraz z odsetkami i kosztami egzekucyjnymi. Jeżeli nie zgadzasz się z decyzją urzędu skarbowego, możesz złożyć skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego albo wniosek o zwolnienie zajęcia do urzędu skarbowego. Wniosek ten powinien zawierać uzasadnienie, dlaczego zajęcie jest niesłuszna albo uciążliwe.
Dodatkowo, warto wiedzieć, że polska skarbówka może również zająć za zaległości podatkowe inne twoje składniki majątku, takie jak nieruchomości, ruchomości (samochód, komputer, itp.), wynagrodzenie za pracę i nawet emeryturę. Nie warto z nią zadzierać.
Czy konta zagraniczne są bezpieczne?
Odpowiedź brzmi: tak. Polski urząd skarbowy nie ma możliwości korzystania z systemu STIR w odniesieniu do zagranicznych kont, może jedynie ścigać zaległe należności podatkowe poprzez tzw. międzynarodową egzekucję podatkową, za pomocą wyroków wykonawczych i poprzez urzędy w danym kraju. Ma to odniesienie tylko do kont założonych w krajach Unii Europejskiej, o których istnieniu urząd skarbowy ma wiedzę. Procedura międzynarodowej egzekucji jest uciążliwa, więc KAS stosuje ją tylko w poważnych okolicznościach.
Co do kont założonych poza krajami Unii Europejskiej, to kwestia egzekucji zaległości podatkowych zależy od treści umów międzynarodowych zawartych między Polską a danym krajem, w którym dłużnik ma konto i od przepisów wewnętrznych kraju. Krótko mówiąc, nasze pieniądze w amerykańskich bankach są poza zasięgiem wzroku polskiego fiskusa.
Elżbieta Baumgartner
jest autorką wielu poradników, między innymi książek pt. „Jak oszczędzać na podatkach”, „Amerykańskie emerytury”, „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak inwestować w fundusze powiernicze” i wielu innych. Są one dostępne w D&Z House of Books, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492
www.poradniksukces.com
