Elżbieta Baumgartner
Młodym ludziom trudno wyobrazić sobie, jak ich życie będzie wyglądać na starość. Ale w średnim wieku mamy obowiązek względem siebie i swojej rodziny odpowiednio planować, by zabezpieczyć sobie złotą jesień. Warto znać przepisy, by nasze życiowe decyzje nie pozbawiły nas ważnych uprawnień. Z emeryturą jest tak, jak w znanym przysłowiu: Jak sobie pościelisz, tak się wyśpisz.
„Mam jeszcze czas”
Ostatnio usłyszałam te słowa od pewnej pani, która dziarsko pracuje mimo ukończenia siedemdziesiątki. O emeryturze mówić nie chciała, bo „ma jeszcze na to czas”. Musiałam wyjaśnić, że przez odwlekanie wzięcia świadczeń po siedemdziesiątce pani ta traci pieniądze. Skoro jej emerytura wyliczona jest na 2300 dol., to tyle właśnie traci ona na miesiąc, czyli 27 600 dol. na rok. Są to pieniądze, które jej bezpowrotnie uciekają. Pani myślała, że złożywszy wniosek w SSA musi zrezygnować z pracy (nie musi) oraz że przez wysokie zarobki emerytura będzie jej obcinana (nie będzie, bo ukończyła pełny wiek emerytalny).
Pani wyszła z mego biura cała w skowronkach, bo zyska 82 800 dol. w ciągu następnych trzech lat (minus podatek dochodowy). O tyle mieć będzie więcej w porównaniu ze swoimi pierwotnymi planami. Zaraz złożyła wniosek o emeryturę w SSA, prosząc o wyrównanie do sześciu miesięcy wstecz. Po kilku tygodniach wpłynęła na jej konto kwota 13,800 dol.
Wniosek: Warto znać przepisy. Odkładanie rozpoczęcia pobierania emerytury Social Security ma sens, bo powoduje powiększanie świadczeń. Po osiągnięciu pełnego wieku emerytalnego (66-67 lat) emerytura powiększana jest o 8 proc. rocznie, ale tylko do siedemdziesiątki.
Kombinowanie na podatkach
Wiele osób pracujących na własny rachunek próbuje „oszczędzać” na podatkach przez zatajanie części przychodu. Niestety, jest to działanie krótkowzroczne. Nie dość, że osoba taka narusza prawo, to jeszcze pozbawia się emerytury. Ktoś, kto przez dziesięć lat deklarował po około sześciu tysięcy dolarów (niewiele ponad wymagane minimum), dostanie trochę ponad sto dolarów miesięcznie. Jeżeli nie będzie miał grosza przy duszy, rząd dorzuci mu jakąś głodową zapomogę (SSI), której jednak do Polski wziąć ze sobą nie można.
Nawet osoby pracujące najemnie znajdują metody, by zaniżać dochody, czasem z inicjatywy samych pracodawców, którzy wolą zatrudniać personel “na lewo”.
Uwaga: Nie zaniżaj dochodów, lecz minimalizuj podatki, a to coś zupełnie innego.
Przedsiębiorczy przedsiębiorcy
Pan Jan prowadził intratny biznes w formie korporacji, ale podatków płacił niewiele dzięki księgowemu, który „znał różne sztuczki”. Nie wnikał, co to były za „sztuczki”, aż nadeszła pora na spoczynek. Jan kupił dom na Florydzie, przekazał biznes synowi, złożył wniosek o emeryturę i dowiedział się, że należy mu się… 400 dol. i 200 dol. dla żony. Jak to może być, skoro firma pana Jana miewała nawet do miliona dolarów rocznego przerobu? Jak wyżyć, jak utrzymać dom, mając taki groszowy przychód?
Otóż do emerytury nie liczy się przerób firmy, nie liczy się zysk, lecz pobierane przez właściciela wynagrodzenie, jako pracownika korporacji. Dzięki księgowemu, pan Jan nie wypłacał sobie wynagrodzenia, lecz dywidendy – pasywny przychód, od którego nie płaci się składek na Social Security. Pan Jan oszczędzał przez lata na podatkach, bo unikał płacenia 15,3 proc. na składki, ale to się zemściło. Miejmy nadzieję, że oszczędzone pieniądze odkładał, by zapewnić sobie utrzymanie na stare lata.
Życie bez małżeństwa
Młodym ludziom może się wydawać – co ma poryw serca do spraw emerytalnych. Ma, bo status małżeński wpływa na uprawnienia emerytalno-rentowe.
Przykład z życia: Zadzwoniła do mnie zrozpaczona pani Natalia. Jej życiowy partner niespodzianie zmarł na atak serca. Co ona zrobi teraz sama? Partner zarabiał bardzo dobrze, ona pracować nie musiała. Mają oszczędności, ale nie wystarczające na resztę życia. Pani Natalia pyta, czy należeć się jej będzie renta Social Security, bo ona ma 60 lat i emerytury wypracować już nie zdąży.
Odpowiedź niestety jest przecząca. Pani Natalii nie należy się nic, bo nie była żona zmarłego pracownika. Gdyby była, dostałaby wdowią rentę.
Najważniejszą konsekwencją zawarcia związku małżeńskiego jest fakt, że żona w pełni ubezpieczonego pracownika staje się uprawniona do renty małżeńskiej Social Security (spousal benefits) i ubezpieczenia medycznego, nawet jeżeli sama nigdy nie pracowała. (W pełni ubezpieczony pracownik, to ktoś, kto przepracował i płacił składki przez odpowiednią liczbę lat wymaganą do emerytury czy renty inwalidzkiej). Po śmierci pracownika, żona dostaje rentę wdowią w wysokości jego emerytury.
Przedwczesny rozwód
Związek małżeński zapewnia rentę małżeńską nie tylko w czasie jego trwania, ale i po rozwodzie. Rozwiedziony małżonek pracownika może otrzymać rentę tytułem małżeństwa (spousal benefits), jeżeli spełnione są wszystkie poniższe warunki: osiągnął 62 lata; małżeństwo trwało co najmniej 10 lat; nie zawarł drugiego związku; pracownik ma co najmniej 62 lata lub pobiera rentę inwalidzką. Jeżeli pracownik ukończył 62 lata, ale dalej pracuje, to osoba rozwiedziona nabywa prawa do renty małżeńskiej po dwóch latach po rozwodzie.
Jak widać – cierpliwość popłaca. Jeżeli twoje małżeństwo rozpada się po dziewięciu latach, warto z rozwodem poczekać do dziesiątej rocznicy. To ważne. Więcej informacji podaje Social Security Administration w swojej witrynie: www.ssa.gov/retire2/yourspouse.htm.
Nieprzemyślany drugi związek
Ponowny ślub może pozbawić cię świadczeń rentowych, albo nie. Jeżeli bierzesz (albo liczysz na) rentę małżeńską po rozwodzie (a ex-mąż żyje), to nie wychodź za mąż po raz drugi, bo stracisz prawo do tej renty. Oczywiście, gdy twój drugi mąż zarabia lepiej od pierwszego, to po roku od ślubu dostaniesz wyższą rentę tytułem drugiego małżeństwa.
Uwaga: Dla wdów (wdowców) przepisy są inne. Wdowy mogą zawrzeć ponowny związek po ukończeniu wieku 60 lat, a wdowich świadczeń po pierwszym mężu nie stracą.
Wniosek: Nieformalny związek jest korzystny dla osób starszych, które mają renty małżeńskie z tytułu pierwszego małżeństwa, które zakończyło się rozwodem, gdyż ponowne zawarcie związku małżeńskiego spowodowałoby utratę tych świadczeń.
Powrót do Polski bez przygotowania
Sporo spraw warto przemyśleć przed pójściem na spoczynek, a szczególnie przed powrotem do Polski na emeryturę. Między innymi, warto postarać się o amerykańskie obywatelstwo albo zieloną kartę, gdyż brak legalnego statusu będzie cię drogo kosztować. Gdy wrócisz na stałe do Polski bez legalnego statusu, SSA potrącać ci będzie 25,5 proc. stałego podatku dla nierezydentów (non-resident tax). Gorzej: jeżeli pracowałeś na numer podatkowy, a nie numer Social Security – emerytury Social Security nie dostaniesz wcale.
Warto starannie zaplanować wypłatę pieniędzy z kont emerytalnych, kwestie ubezpieczenia medycznego, transfery pieniędzy i wiele innych spraw. Nigdy nie za wcześnie na planowanie reszty naszego życia. Reasumując: kiedy zacząć myśleć o emeryturze? Od dziś.
Elżbieta Baumgartner
jest autorką wielu poradników, między innymi książek pt. „Jak oszczędzać na podatkach”, „Amerykańskie emerytury”, „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak inwestować w fundusze powiernicze” i wielu innych. Są one dostępne w D&Z House of Books, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492
www.poradniksukces.com
