Joanna Marszałek
Parafianie świętują sukces apelacji w Watykanie, choć decyzja może być tymczasowa
Kardynał Cupich odwołał swój dekret z ub. roku o desakralizacji kościoła Matki Bożej Zwycięskiej (Our Lady of Victory) w dzielnicy Portage Park najwyraźniej na prośbę Watykanu – poinformował w niedzielnym biuletynie ks. Michael O’Connell, proboszcz nowej, połączonej parafii Our Lady of The Rosary. Najstarsza parafia na północnym zachodzie Chicago od 1906 r. służyła wiernym z różnych społeczności imigranckich, w tym polskiej. Parafianie świętują historyczną decyzję, która może okazać się tymczasowa. Archidiecezja już zapowiedziała, że sprawa zostanie ponownie rozpatrzona „w późniejszym terminie”.
„To niesłychane”, „niewiarygodne”, „brak słów” – tak komentowali na Facebooku byli parafianie pod informacjami o najnowszej decyzji Archidiecezji Chicagowskiej dotyczącej kościoła Matki Bożej Zwycięskiej (Our Lady of Victory) przy 5212 W. Agatite Ave. Historyczny kościół najpierw został zamknięty, później poddany desakralizacji – czyli przeniesieniu do stanu świeckiego, a teraz zostaje przywrócony do statusu świątyni.
W liście zamieszczonym w biuletynie z niedzieli, 23 kwietnia, proboszcz parafii Our Lady of the Rosary, ks. Michael O’Connell poinformował parafian, że dekret kardynała Cupicha dotyczący desakralizacji Our Lady of Victory z 21 lipca 2022 r. został anulowany, a kościół zostaje przywrócony do użytku sakralnego. Oznacza to, że mogą tam, przynajmniej na razie i od czasu do czasu, odbywać się msze święte.
„Chociaż nie zostałem w pełni poinformowany, jak i dlaczego kardynał postanowił odwrócić pierwotny dekret o zdegradowaniu kościoła do statusu profanum, słyszałem, że Watykan, w odpowiedzi na petycję parafian dawnej parafii Matki Bożej Zwycięskiej, poprosił kardynała o przywrócenie kościołowi jego sakralnej tożsamości” – wyjaśnia dalej ks. O’Connell.
Proboszcz dodaje, że Watykan miał być „zaniepokojony, że proces kanoniczny użyty w przygotowaniu wstępnego dekretu mógł być wadliwy przez użycie spotkań ‘online’ w przeciwieństwie do ‘in-person’.
W załączonym w biuletynie nowym dekrecie kardynała Cupicha znalazła się wzmianka, że sprawa może być przedłożona radzie prezbiteriańskiej do ponownego rozpatrzenia w późniejszym terminie.
W oddzielnym liście ks. Roman Stake, pełniący rolę prawnika kanonicznego Archidiecezji, informuje proboszcza, że „istnieje prawdopodobieństwo, że odwrócenie decyzji zostanie ponownie rozpatrzone, a nowy wniosek o dekonsekrację kościoła może zostać złożony”.
„Sprawa nie jest zakończona” – pisze dalej proboszcz, wyjaśniając, że nawet w przypadku przywrócenia świątyni do użytku, koszt utrzymania historycznego budynku wynosiłby około 130 tys. dol. rocznie.
Parafia Our Lady of Victory powstała w 1906 r. i przez 115 lat była domem dla wiernych z różnych społeczności imigranckich, w tym polskiej. W tym najstarszym kościele katolickim na dalekim północnym zachodzie Chicago ostatnią niedzielną mszę świętą odprawiono 21 listopada 2021 r. Następnie świątynia została zamknięta dekretem kardynała Blase’a Cupicha. Działająca przy parafii szkoła została zamknięta wcześniej, w 2016 roku.
W grudniu 2020 r. Archidiecezja ogłosiła kolejną rundę restrukturyzacji w ramach inicjatywy „Renew My Church”, która objęła kilka kościołów w rejonie Jefferson Park. Poinformowano wówczas, że kościół Our Lady Of Victory zostanie ostatecznie zamknięty, zaś kościół św. Bartłomieja (St. Bartholomew, 3601 N. Lavergne Ave) i kościół św. Pascala (3935 N. Melvina) połączą się w jedną parafię oferującą niedzielne msze święte w dwóch lokalizacjach. Połączona parafia przyjęła później nazwę Matki Bożej Różańcowej (Our Lady of the Rosary).
Wierni z kościoła Matki Bożej Zwycięskiej odwołali się od decyzji zarówno w Archidiecezji, jak i w Watykanie, lecz obie petycje zostały wówczas odrzucone.
W lipcu 2022 r. kardynał Blase Cupich wydał kolejny dekret – o dekonsekracji kościoła, czyli „zaklasyfikowaniu go do profanum” (w prawie kanonicznym „profane but not sordid use”). Parafianie ponownie złożyli apelację. Archidiecezja Chicagowska odrzuciła ją, lecz liderzy z organizacji ratowania kościoła Save OLV twierdzą, że Watykan rozpatrzył ją pozytywnie.
Prezes organizacji Susanna Ernst, która w lutym br. kandydowała również na radną 45 okręgu miejskiego, powiedziała dziennikowi „Chicago Sun-Times”, że w apelacji do Watykanu organizacja obaliła „każdą linijkę” dekretu kardynała.
W ramach restrukturyzacji Renew My Church wiele historycznie polskich parafii zostało połączonych z innymi, a niektóre zostały zamknięte. Zarówno do Archidiecezji, jak i do Watykanu napływały liczne petycje niezadowolonych parafian. Wiosną 2021 r. głośna była sprawa połączenia prężnej polskiej parafii św. Konstancji z sąsiadującą parafią św. Roberta Bellarmina i mianowania tego drugiego kościołem parafialnym. Sprawa wyciszyła się po mianowaniu polskiego proboszcza i zapewnieniach kardynała, że polskojęzyczne duszpasterstwo w kościele św. Konstancji będzie kontynuowane.
Wielofazowa inicjatywa Odnów Mój Kościół (Renew My Church), ogłoszona przez kardynała Blase’a Cupicha w lutym 2016 roku, zakłada restrukturyzację parafii w związku ze spadającą liczbą wiernych, niedoborem księży, problemami finansowymi oraz koniecznością poważnych remontów wielu budynków kościelnych i szkolnych. Ostatnie decyzje w fazie analizowania parafii pod kątem restrukturyzacji w ramach Renew My Church miały zapaść w lutym br.
Decyzje podejmowane są przez kardynała Cupicha po dyskusji z biskupami pomocniczymi i prezbiterami. Ci z kolei analizują rekomendacje specjalnej komisji, która zbiera opinie od grup reprezentantów danych kościołów, parafii i szkół. Komisja archidiecezji dodatkowo bada również trendy demograficzne i sytuację finansową danej parafii.
Jedną z przyczyn restrukturyzacji jest brak nowych powołań. Szacuje się, że do końca 2030 roku w archidiecezji będzie tylko 240 księży. Obecnie jest około 750 duchownych, z emerytowanymi kapłanami włącznie. Dla porównania, w 1975 r. Chicago miało łącznie ponad 2400 duszpasterzy.
Jeszcze cztery lata temu w archidiecezji chicagowskiej były 344 parafie. Według informacji przekazanych nam przez archidiecezję, 1 lipca 2023 liczba ta będzie zredukowana o 128 – do 216 parafii.
