Joanna Marszałek
Archidiecezja chicagowska: Nie będzie dyspensy ogólnej w Dzień św. PatrykaSprawdzamy, czy Polonia przestrzega niejedzenia mięsa w piątki
Dzień św. Patryka w tym roku przypada w piątek, a obchodzący to święto chicagowscy katolicy mogli mieć nadzieję, że mimo trwającego Wielkiego Postu będą mogli rozkoszować się tradycyjną baraniną, irlandzkim gulaszem czy innymi specjałami. Kardynał Blase Cupich nie udzielił jednak na ten dzień dyspensy ogólnej. Przy tej okazji sprawdziliśmy, jak chicagowska Polonia podchodzi do kwestii niejedzenia mięsa w piątki.
„Archidiecezja Chicagowska nie udziela dyspensy ogólnej od konieczności zachowania wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych w piątki Wielkiego Postu w związku ze wspomnieniem św. Patryka” – czytamy w oświadczeniu archidiecezji z 7 marca.
Święto patrona Irlandii obchodzone jest 17 marca. Dla rozczarowanych wiernych jest jednak dobra wiadomość. Katolicy, którzy w tym dniu będą uczestniczyć w wydarzeniu, gdzie podawane jest mięso w ramach obchodów Dnia św. Patryka, mogą „z czystym sumieniem zastąpić ogólną zasadę wstrzemięźliwości inną formą pokuty lub znaczącym aktem dobroczynności wobec ubogich” – wyjaśnia dalej archidiecezja.
Według Archidiecezji Chicagowskiej, która obejmuje katolików zamieszkujących powiaty Cook i Lake, ważne jest, aby poważnie potraktować obowiązek przestrzegania piątków Wielkiego Postu „jako sposobu zjednoczenia się z Jezusem, który umarł w Wielki Piątek. Nie można tego nie doceniać, gdy w tym świętym okresie rozważamy Jego ofiarę na krzyżu dla zbawienia świata” – czytamy w oświadczeniu.
Zgodnie z kanonami Kodeksu prawa kanonicznego, w piątki Wielkiego Postu wiernych powyżej 14 lat obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Dodatkowo w Środę Popielcową i Wielki Piątek wiernych w wieku 18-60 lat obowiązuje post ścisły, czyli trzy posiłki dziennie, w tym tylko jeden do syta.
Dzień św. Patryka – irlandzkie święto narodowe i religijne obchodzone 17 marca – w tym roku wypada w piątek. W Stanach Zjednoczonych świętuje się je paradami, pokazami irlandzkich tańców i muzyki. W Chicago w weekend poprzedzający święto odbyły się cztery parady, a podczas głównej, w śródmieściu Chicago, rzeka tradycyjnie farbowana była na zielono.
Dzień św. Patryka również w 2017 roku wypadał w piątek Wielkiego Postu. Wówczas kardynał Cupich udzielił na ten dzień dyspensy ogólnej od konieczności zachowania wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych.
W Chicago nie, w Joliet – tak
Illinois składa się z sześciu diecezji: Chicago, Rockford, Peoria, Joliet, Springfield i Belleville. Okazuje się, że biskupi poszczególnych diecezji mają podzielone zdanie w kwestii jedzenia mięsa w przypadający 17 marca Dzień św. Patryka.
Oprócz Chicago dyspensy ogólnej nie udzielił również biskup diecezji Springfield Thomas Paprocki, choć według oficjalnego pisma diecezji „miejscowi proboszczowie mogą udzielić dyspensy w trybie indywidualnym dla słusznej sprawy”.
Biskupi pozostałych czterech diecezji zezwolili wiernym na jednorazowe odstępstwo od piątkowego postu. Biskup diecezji Rockford David Malloy zaapelował, by w miejsce niejedzenia mięsa „spełnić inny akt pokuty lub miłosierdzia ku czci i szacunku do Misterium Paschalnego naszego Pana i Zbawiciela”. Podobnie biskup diecezji Peoria Louis Tylka sugeruje, aby „podjąć dzieło miłosierdzia, ćwiczenie pobożności lub akt porównywalnej pokuty przy innej okazji w trzecim tygodniu Wielkiego Postu”. Dyspensy ogólnej udzielił też biskup Michael McGovern z diecezji Belleville obejmującej większość południa Illinois oraz biskup Ronald Hicks z diecezji Joliet.
Józef ważniejszy od Patryka
Ksiądz Marek Smółka, koordynator ds. Polonii w Archidiecezji Chicagowskiej i proboszcz parafii św. Franciszka Borgii, zapytany o różnice w zaleceniach wydanych przez biskupów z Illinois, tłumaczy, że każda diecezja rządzi się swoimi prawami i „jeden biskup może być bardziej konserwatywny, a drugi luźniejszy”.
Ks. Smółka wyjaśnia również, że wspomnienie św. Patryka w kalendarzu liturgicznym nie jest uroczystością ani świętem – w przeciwieństwie do przypadającego dwa dni później wspomnienia św. Józefa. Jeżeli uroczystość kościelna wypada w piątek, nie potrzeba nawet dyspensy i można „śmiało świętować” – tłumaczy kapłan.
– W Kościele żartuje się czasem, że św. Józef jest ważniejszy od św. Patryka, ale biorąc pod uwagę kalendarz kościelny, faktycznie tak jest – mówi ks. Smółka.
Kapłan zwraca też uwagę, że w amerykańskiej rzeczywistości wokół piątkowego postu w okresie Wielkiego Postu można zaobserwować wiele paradoksów.
– Starsi Irlandczycy proszą o dyspensę na Dzień św. Patryka, choć tydzień wcześniej w piątek jedli hamburgera. Restauracje wprowadzają w tym czasie różne specjały, np. fish sandwich w sieci McDonald’s, żeby mieć większy utarg w Wielkim Poście. Niektóre parafie, organizując różne akcje i piątkowe „fish fry”, mają w Wielkim Poście więcej jedzenia niż przez cały rok – śmieje się ks. Smółka.
Jeść albo nie jeść
Choć z przeprowadzonej przez „Dziennik Związkowy” sondy wynika, że większość respondentów (ponad 70 proc.) zadeklarowało, że nie je mięsa w piątki, to z pracy duszpasterskiej ks. Smółki wynika, że Polonia jest podzielona w tej kwestii.
– Starsza Polonia zdecydowanie przestrzega piątkowego postu. Niektórzy starsi imigranci nie jedzą mięsa we wszystkie piątki w roku, choć amerykański Kościół nakazuje piątkowy post tylko w Wielkim Poście. To wynika z tradycji wyniesionej z Polski i obowiązującego tam prawa kościelnego. Natomiast młoda Polonia, tutaj wychowana – zdecydowanie nie przestrzega piątkowego postu – twierdzi ks. Smółka.
Sprawa jedzenia lub niejedzenia mięsa w piątki, podobnie jak sprawa wyrzucania jedzenia, według księdza Smółki pozostaje w gruncie rzeczy sprawą naszego sumienia.
Zgodnie z nauką Kościoła Wielki Post nawiązuje do czterdziestodniowego pobytu Chrystusa na pustyni, gdzie pościł i był kuszony przez Szatana. Dla wiernych ten okres jest wezwaniem do pokuty, nawrócenia i przemiany życia. Z mięsem czy bez mięsa – to od wiernych zależy, jak w tym czasie przygotują się do największej chrześcijańskiej uroczystości, jaką jest Wielkanoc.
