Żadne chyba więzienie na świecie nie spotkało się z tak wielkim zainteresowaniem filmowców, co Alcatraz. Nie zdążyły jeszcze ostygnąć więzienne mury, a świat filmu zaczął czerpać pełnymi garściami z jego historii. Ponad tysiąc więźniów, setki strażników to tyle samo interesujących, tajemniczych opowieści. Zwłaszcza, jeżeli są to historie zdeprawowanych i niebezpiecznych przestępców i degeneratów. One sprzedają się przecież najlepiej.
Film Escape from Alcatraz (pol. tłum. Ucieczka z Alcatraz) z 1979, aktorsko – reżyserskiego duetu Clint Eastwood – Don Siegel, oparty na książce o tym samym tytule, okazał się wielkim komercyjnym sukcesem. Wyprodukowany za 8 milionów dolarów obraz przyniósł ponad sześciokrotny zysk. Duża w tym zasługa wspomnianego duetu Eastwood-Siegel. Miał on już wówczas na swoim koncie cztery wspólne obrazy, w tym prawdziwy klasyk Brudny Harry, a współpraca układała się znakomicie. Sam Eastwood wielokrotnie podkreślał jak wiele zawdzięcza Siegelowi. Eastwood zagrał w filmie Franka Morissa – kryminalistę, który w 1962 roku uciekł z wyspy i ślad po nim zaginął. Według tych, którzy mieli okazie stanąć oko w oko z Morissem, Eastwood idealnie nadawał się do tej roli i bezbłędnie odtworzył postać inteligentnego, pewnego siebie rzezimieszka.
W filmie nie wiemy, za Moriss co został skazany, co jeszcze bardziej zbliża nas do bohatera, postrzeganego jako ofiara systemu. Aktorska gra Eastwooda opierająca się na nieprzesadnym epatowaniu formą, dobrze komponuje się z więziennym klimatem akcji. Oszczędny w słowa Morris jawi się, jako zdeterminowany i przekonany o możliwości powodzenia swego planu, więzienny strateg i geniusz. Reżyser precyzyjnie opowiada historię ucieczki, prowadząc widza poprzez kolejne etapy żmudnych przygotowań. Kolejne dni mijają na walce twardego Morissa z licznymi przeciwnościami. Ucieczka z Alcatraz pokazuje także, jaki wpływ pozbawienie wolności wywiera na ludzką psychikę, w jaki sposób determinuje ich działania. Film trzyma w napięciu do samego końca, a twórcy stawiają hipotezę, że cała akcja mogła zakończyć się sukcesem. Muzyka, której w filmie jest jak na lekarstwo podkreśla surowe warunki, z jakimi mamy do czynienia przez ponad półtorej godziny seansu.
Po raz pierwszy Alcatraz zagościło na ekranie jednak zdecydowanie wcześniej, bo już 1938 roku w filmie King of Alcatraz. Obraz opowiada o zbiegłym więźniu, który przejmuję kontrolę nad statkiem pasażerskim, a dzielni członkowie załogi próbują go powstrzymać. W 1967 roku na ekrany kin trafił film z gatunku noir, kryminał Point Blank (w języku polskim film nazwano Zbieg z Alcatraz). Był to pierwszy obraz nakręcony po zamknięciu słynnego więzienia.
Historię więzienne opowiada również głośny film Murder In The First (pol. Morderstwo pierwszego stopnia) z 1995 roku z Kevinem Baconem w roli głównej, oparty na motywach życia znanego więźnia Henriego Younga. Tu podobnie jak w przypadku Ptasznika z Alcatraz (oryg. tytuł Birdman of Alcatraz) ukazana na ekranie historia nie do końca oddaje rzeczywistość.
Trudno zliczyć ile raz Alcatraz pojawiało się na ekranie. Niektóre produkcje w pamięci widzów zapisały się bardziej niż inne. Tak było w przypadku filmu The Rock (pol. tłum. Twierdza) z 1996 roku z Seanem Conerym i Nicolasem Cagem w reżyserii Michaela Baya, gdzie Alcatraz staję się miejscem uwięzienia bohaterów i zarazem głównym punktem dynamicznej akcji.
Magia Alcatraz z dużą siłą wciąż przyciąga filmowców i widzów. W styczniu na antenie stacji Fox pojawił się serial o mało oryginalnym tytule Alcatraz. Scenariusz serialu bazuje na tajemnicy Alcatraz i niedopowiedzeniach z nim związanych. Historia mówi o tym, że w 1963 roku więzienie nie zostało zamknięte, lecz skazańcy przepadli, a aby zagadkę ich zniknięcia ukryć, rząd wymyślił zamknięcie więzienia z powodu złych warunków. Bohaterowie zajmują się odnajdywaniem tychże zbiegów, którzy jak się okazuję nie zaprzestali nielegalnych praktyk. Produkowany przez twórców słynnego Lost serial niedawno zakończył pierwszy sezon nadawania. Oglądalnością nie rzucił jednak na kolana i nie jest pewne czy będzie kontynuowany. Jednak już po emisji kilku odcinków na wyspie zaroiło się od miłośników przygód, którzy na własne oczy zobaczyć chcieli miejsca znane ze szklanego ekranu. Wielu z nich wybrało się zakątki, które nie są dostępne dla zwiedzających. W efekcie na wyspie zawisły tabliczki informujące, że serial Alcatraz jest fikcją i nie należy za wszelką cenę poszukiwać na wyspie miejsc wykreowanych w telewizyjnym studio, bo one najzwyczajniej nie istnieją.
cdn…
Maciej Głaczyński
Maciej Głaczyński – student Instytutu Amerykanistyki i Studiów Polonijnych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W latach 2007-2010 relacjonował przebieg najważniejszych wydarzeń siatkarskich w kraju. (spotkania ligowe, mecze reprezentacji, europejskie puchary). Pasjonat historii polityki zagranicznej USA.
Zobacz także wcześniejsze części serii poświęconej Alcatraz:
Przetrwać Alcatraz: życie za kratami. Odc.1
Przetrwać Alcatraz: słynni więźniowie. Odc.2
Przetrwać Alcatraz: słynne ucieczki. Odc. 3
Przetrwać Alcatraz: porażka koncepcji więzienia idealnego. Odc.4
