Larysa Leshchenko prosto z Ukrainy (PODCAST)

Dr hab. Larysa Leshchenko, wykładowca akademicki z Uniwersytetu Wrocławskiego, relacjonuje to, co dzieje się na Ukrainie dla oficjalnego portalu Miasta Wrocław. Dzięki uprzejmości portalu wroclaw.pl jej relacje mogą także przeczytać czytelnicy „Dziennika Związkowego”.Leshchenko wyjechała odwiedzić najbliższych na Ukrainie, ale rosyjska inwazja spowodowała, że musiała zostać na rodzinnej Żytomierszczyźnie, około 200 km (124 mil) od Kijowa.

Poniżej przedstawiamy relacje Larysy Leshchenko dla portalu wrocław.pl

Joanna Trzos: Gdzie Pani dokładnie przebywa?

Larysa Leshchenko: – Jest to okolica małego miasteczka Romanów. Ziemia romanowska to region, gdzie mieszka bardzo dużo Polaków. Ogólnie Żytomierz, położony ok. 200 km (124 mil) od Kijowa, to region, gdzie Polacy zamieszkują od wielu lat i jest tu bardzo dużo ukraińskich Polaków. Wyjechałam z Wrocławia na kilka dni, aby odwiedzić mamę, bo akurat miałam przerwę między semestrami na Uniwersytecie Wrocławskim. Miałam wracać 26 lutego, a 24 lutego już zaczęła się wojna.

Jaka jest obecnie (10 marca) sytuacja tam, gdzie Pani przebywa?

– Można powiedzieć, że jest spokojnie. Niepokoimy się bardzo, jak przelatują nad nami samoloty, lecą bardzo nisko i nie wiadomo, czyje są to samoloty. Czasem słychać wybuchy, ale na bieżąco sprawdzam relacje, by dowiedzieć się, gdzie były zrzucane bomby i miały miejsce ostrzeliwania, no niestety przesuwają się i są coraz bliżej. Nigdy nie spodziewałam się, że będę świadkiem takich wydarzeń. Nawet w nocy 24 lutego, jeszcze o godz. 3.30 nad ranem sprawdzałam bardzo niepokojące informacje w internecie, o tym, że armia rosyjska zbliżyła się do granic Ukrainy i nie zamierza wycofać się, byłam przekonana, że to kolejna prowokacja, że to taka gra nerwów, ale już półtorej godziny później okazało się, że jednak zaatakowali nas.

Czy jest Pani przygotowana do ewakuacji?

– Nie ma żadnej gwarancji i nie wiem, co będzie za dwa dni, ale będziemy się starali pozostać tu u siebie do ostatniej chwili. Część moje rodziny wyjechała do Polski. Młodzież, dziewczyny, dzieci, natomiast mężczyźni zostali, by pomagać, niektórzy są też w obronie terytorialnej. Jest bardzo ważne, aby się nawzajem wspierać, więc nie mogą wszyscy wyjechać. Przebywam z moją mamą w małej miejscowości, a tu jest dużo starszych osób, które sobie nawet nie wyobrażają, jak mogą zostawić własny dom i swoje gospodarstwa ze zwierzętami. Niestety są już pogrzeby żołnierzy z naszej miejscowości i okolic, którzy zginęli. Na każdym kroku odczuwa się wojnę.

Jesteśmy zszokowani tym, co widzimy w relacjach z Ukrainy. A co mówią mieszkańcy regionu, w którym Pani obecnie przebywa?

– Ukraińcy są bardzo wściekli na Rosję i na Rosjan, widzą tylko jedno wyjście – pokonać Putina i ten reżim, a potem odbudować i rozwijać własne demokratyczne państwo. W ciągu 30 lat niepodległości Ukrainy wyrosło nowe pokolenie, które z Rosją i ze Związkiem Radzieckim nie miało nic wspólnego, ale też osoby w średnim wieku i starsze czują się Ukraińcami, oni nie chcą żyć w innym państwie czy w innym systemie. Dlatego tu każdy stara się zrobić coś, by zwyciężyć Rosję w tej wojnie.

Jakie są oczekiwania Ukraińców wobec Stanów Zjednoczonych i Polski?

– Ukraińcy są bardzo wdzięczni za pomoc, która obecnie jest okazywana, ale wszyscy zdają sobie sprawę, że Ukraina walczy z mocarstwem. Ukraina nigdy się nie szykowała do takiej wojny, dlatego pokonać Rosję jest bardzo trudno, więc każda możliwa pomoc jest tu bardzo doceniana. Oczywiście wszyscy oczekują, że zostaną podjęte zdecydowane kroki, aby zamknąć niebo nad Ukrainą, żeby przestali ginąć cywile, bo ataki, których dopuszcza się Rosja, to ataki ewidentnie potwierdzające akty ludobójstwa. To jest niedopuszczalne. Armia ukraińska robi wszystko, aby uchronić życie własnych obywateli. Ukraina nigdy nie szykowała się do takiej wojny. A Rosja niestety do takiej wojny przygotowywała się przez wiele lat. Państwa wsparcie jest naprawdę bardzo potrzebne Ukraińcom i Polakom mieszkającym na Ukrainie.

Relacjonuje Pani to, co dzieje się na Ukrainie dla oficjalnego portalu Miasta Wrocław. Cieszymy się, że dzięki uprzejmości portalu wroclaw.pl Pani relacje z Ukrainy będą mogli także przeczytać nasi czytelnicy. 

– Opisuję krótko wydarzenia i życie mieszkańców miejscowości i okolicy, gdzie jestem, bo wojna to nie tylko ataki i walki, ale także codzienne życie ludzi, które trwa. To są sprawy związane z obroną terytorialną, wspieraniem armii oraz funkcjonowaniem instytucji i zakładów. Piszę o różnych rzeczach, które nas otaczają, ale przybierają zupełnie inny wymiar w trakcie wojny.

Dziękuję za rozmowę. Życzymy bezpieczeństwa, wytrwałości i nadziei. 

Rozmawiała: 

Joanna Trzos
[email protected]

---

Od Redakcji: relacje Larysy Leshchenko dla portalu wrocław.pl

Autor: Jarek Ratajczak

Relacja z 6 kwietnia

Zakończenie roku szkolnego w czasie wojny

Larysa Leshchenko: – Mimo trwającej wojny z agresorem rosyjskim, w ukraińskich szkołach intensywnie przywracano proces edukacyjny. W regionach, na terenie których nie ma bezpośrednich działań wojennych, przywrócono lekcje szkolne online jeszcze na początku marca, natomiast obecnie w niektórych regionach podejmowano próby stacjonarnego powrotu do szkół. Warto przypomnieć, że na początek roku szkolnego (wrzesień 2021) w szkołach ukraińskich do nauki przystąpiło 4,2 mln uczniów.

Migracja, wyjazdy i mordowanie nauczycieli

Poważne zmiany w szkolnictwie w czasie wojny zaszły w skutek migracji wewnętrznej w kraju oraz wyjazdy zagraniczne w celu poszukiwania schronienia dla dzieci i kobiet przed zagrożeniami, wykorzystanie budynków szkół i placówek edukacyjnych jako miejsc czasowego pobytu uchodźców, celowe mordowanie nauczycieli i niszczenie budynków szkół przez wroga.

Powstała ukraińską akademia internetowa

W celu sfinalizowania roku szkolnego i umożliwienia uzyskania przez uczniów świadectw szkolnych, a szczególnie w klasach maturalnych Ministerstwo Edukacji i Nauki Ukrainy wspólnie z międzynarodową amerykańska szkołą Citizen High School oraz Ambasadą Ukrainy w USA uruchomiły ukraińską akademię internetową dla tymczasowo przesiedlonych uczniów, która pozwoli im kontynuowanie nauki bezpłatnie. Platforma edukacyjna jest oferowana uczniom, którzy nie mają możliwość pobierania nauki w języku obcym, prezentowane kursy tłumaczone są na język ukraiński, umożliwi to uczniom szybki powrót do szkół po przyjeździe do kraju.

Aplikacje do nauki

Warto także przypomnieć, że MEiN Ukrainy przygotowało także listę aplikacji mobilnych do nauki języków obcych, które są bezpłatne dla Ukraińców w związku z działaniami wojennymi i agresją rosyjską.

Relacja z 5 kwietnia

Historia agresji rosyjskiej przeciwko Ukrainie w sztuce

Larysa Leshchenko: – W marcu w Ukrainie uruchomiono wirtualne muzeum dokumentujące przebieg wojny rosyjsko-ukraińskiej (Meta History Muzeum of War).

Ukraina dokumentuje zbrodnie

Muzeum ma upowszechniać prawdę o rosyjskich zbrodniach wojennych na Ukraińcach, zachowanie pamięci o tych strasznych czasach, rozpowszechnianie prawdziwej informacji wśród społeczności cyfrowej na świecie.

Muzeum NFT (Non-fungible token) łączy technologię blockchain, sztukę i rejestrowanie faktów trwającej wojny. Wszystkie prace są prezentowane w wersji cyfrowej jako tokeny NFT i mogą być zakupione przez kogokolwiek.

Dochód ze sprzedaży kolekcji zostanie przekazany do oficjalnego Ethereum-portfela Ministerstwa Transformacji Cyfrowej Ukrainy i będzie skierowany na potrzeby humanitarne kraju.

Pierwsza edycja kolekcji, zawierająca NFT-dzieła, składa się z dzieł sztuki cyfrowej ukraińskich artystów, natomiast kolejne edycje będą mieścić także dzieła artystów zagranicznych.

Wirtualne Muzeum Rosyjskiej Agresji

Warto przypomnieć, że w październiku 2021 r. w Ukrainie uruchomiono także Wirtualne Muzeum Rosyjskiej Agresji, jest to serwis, który gromadzi i ilustruje fakty naruszeń integralności terytorialnej Ukrainy przez agresora rosyjskiego.

Relacja z 3 kwietnia

Dokumentowanie rosyjskich zbrodni

Larysa Leshchenko: – Agresja rosyjska przeciwko Ukrainie i Ukraińcom ma charakter masowy i bezwzględny. O celowym niszczeniu zabytków, obiektów kultury, obiektów kultu religijnego, a także zabytków przyrody, które nie stanowią żadnego celu strategicznego lub wojskowego, świadczą liczne fakty ich dewastacji i rujnowania przez okupantów.

Zbierają dowody zbrodni i zniszczeń

Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy uruchomiło specjalny program dokumentowania zniszczeń wojennych: zabytków, obiektów kultury, nauki i przyrody. Osoba zgłaszająca fakt zniszczenia, poza dołączonym zdjęciem, powinna podać nazwę zabytku i miejsce, w którym się znajduje.

Zbrodniarze będą ścigani

Zebrane materiały będą wykorzystane, jako dowód do ścigania osób, które przyczyniły się do zbrodni na mocy prawa ukraińskiego przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym w Hadze oraz przed specjalnym trybunałem po jego utworzeniu.

Niszczą i dewastują

Zaskakujące jest, że okupanci rosyjscy nie powstrzymują się nawet przed dewastacją obiektów kultu religijnego należących do własności Prawosławnej Cerkwi Ukrainy moskiewskiego patriarchatu, o czym świadczą liczne przypadki takich zniszczeń.

Relacja z 31 marca

Ogrody Zwycięstwa, czyli warzywa na balkonach i parkach

Larysa Leshchenko: – Osiągnięcia cywilizacyjne i rozwój technologiczny w XXI wieku okazuje się być niewystarczającym aby zagwarantować bezpieczeństwo żywnościowe w sytuacji zagrożeń wojennych.

Ogólnokrajowa kampania Ogrody Zwycięstwa

Sięgając do doświadczeń państw Europy Zachodniej jeszcze z czasów I i II wojny światowej, na Ukrainie zainicjowano ogólnokrajową kampanię Ogrody Zwycięstwa mającą na celu efektywne wykorzystanie dostępnej roli uprawnej i skierowanie wszystkich środków na uprawę warzyw i zbóż, aby zapobiec kryzysowi żywnościowemu w kraju. To ważne, bo najeźdźcy rosyjscy nie przestają niszczyć z premedytacją magazyny z żywnością, sprzęt rolniczy, uniemożliwiają rolnikom  przystąpienie do kampanii siewnej.

Warzywa na balkonie i parkach

W ramach kampanii Ogrody Zwycięstwa zachęca się, aby Ukraińcy uprawiali warzywa w swoim gospodarstwie domowym, na balkonie lub nawet w podwórku, w tym celu mogą być wykorzystane także nieużytki, parki i łąki.

Ukraińcy potrzebują nasion i nawozów

W apelu do partnerów biznesowych i międzynarodowych kierowana jest prośba dotycząca wsparcia Ukraińców w zakresie dostarczenia nasion, nawozów, najnowszych technologii upraw, paliw i sprzętu do uprawy roli oraz sprzętu do przetwarzania i przechowywania artykułów spożywczych.

W ramach kampanii Ogrody Zwycięstwa podkreśla się znaczenie solidarności i wsparcia dla osób, które znajdują się na terenach okupowanych, uchodźców wewnętrznych i wszystkich, kto walczy na pierwszej linii frontu.

Relacja z 30 marca

Kultura lekarstwem na okropności wojny

Larysa Leshchenko: – Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjny Ukrainy podjęło decyzję o stopniowym otwarciu instytucji kultury od 1 kwietnia 2022 roku.

Kultura w czasie wojny

Powrót do niektórych elementów normalnego życia w stanie wojennym, a szczególnie dostęp do kultury, ma być lekarstwem na rany psychiczne, cierpienia i okropności wojny, których doświadczają Ukraińcy.

Pieniądze z biletów dla potrzebujących

Instytucje kultury przygotują swój program i będą funkcjonować według własnego harmonogramu. Dlatego szczegółowe informacje na temat planowanych wydarzeń kulturalnych, a także zakupu biletów, będą zamieszczane na stronach internetowych teatrów, sal koncertowych lub innych placówek kulturalnych. Część dochodów z zakupionych biletów ma trafić na pomoc ukraińskim obrońcom lub pomoc humanitarną.

Zejście do schronu w czasie przedstawienia

Wydarzenia w instytucjach kulturalnych i artystycznych odbywać się będą z uwzględnieniem wymogów stanu wojennego. Ze względu na możliwe alarmy lotnicze  widzowie muszą liczyć się z tym, że będą musieli szybko udać się do schronu, który znajduje się w placówce.

Z powodów bezpieczeństwa ograniczona jest także liczba miejsc dla widzów. Przy wejściu do placówek kultury będzie przeprowadzana pobieżna kontrola w celu wykrycia przedmiotów zagrażających życiu lub zdrowiu ludzi.

Z początkiem agresji rosyjskiej na Ukrainę teatry i instytucje kulturalne, które w swojej nazwie miały słowo „rosyjski”, definitywnie usunęły tę „ozdobnik”.

Relacja z 29 marca

10 mln przesiedlonych

Larysa Leshchenko: – Rosyjska agresja na Ukrainę doprowadziła do zniszczenia infrastruktury cywilnej, domów i mieszkań, naraziła na utratę zdrowia i życia miliony obywateli Ukrainy.

Tułaczka wojennych migrantów

Codzienne rosyjskie ataki rakietowe i bombardowania obiektów cywilnych na terenach prawie całego kraju, uniemożliwiają znalezienie w pełni bezpiecznego miejsca. W najgorszej sytuacji znalazły się jednak osoby, których domy znajdują się na linii bezpośrednich walk i okupacji rosyjskiej, zostały one zmuszone do opuszczenia swoich rodzinnych stron.

10 mln przesiedlonych Ukraińców

Według szacunków Ministerstwa Sprawiedliwości Ukrainy obecnie w kraju jest ponad  10 mln wewnętrznie przesiedlonych osób. Okoliczności te wymagają od państwa i obywateli wzajemnej pomocy i wsparcia.

Przytułek dla migrantów wojennych

W celu zapewnienia osobom potrzebującym schronienia, realizowany jest pod patronatem Prezydenta Ukrainy projekt społeczny „Przytułek”. Właściciele domów, którzy w czasie stanu wojennego będą bezpłatnie umieszczać osoby wewnętrznie przesiedlone otrzymają wsparcie finansowe od państwa.

Informacje o dostępnych miejscach zamieszkania dla rodaków uciekających przed zagrożeniami wojennymi można zamieścić w specjalnym dodatku internetowym pt. „Przytułek”, natomiast władzę samorządowe zostały zobowiązane do zapewnienia ewidencji przemieszczonych osób, jak i do przyjmowania wniosków z informacjami o przyjętych pod dach uchodźców wewnętrznych.

Rekompensata właścicielom domów i mieszkań, którzy dają schronienie potrzebującym jest wypłacana raz w miesiącu. Warto jednak zauważyć, że wsparcie i niesienie pomocy potrzebującym było zauważalne już od pierwszych godzin masowej agresji rosyjskiej na Ukrainę – mieszkańcy i władze regionów, niedotkniętych bezpośrednimi działaniami wojennymi, natychmiast otworzyli swoje domy i obiekty nadające się do zamieszkania przed rodakami.

Relacja z 28 marca

Rolnicy holują czołgi i wyrzutnie rakietowe

Larysa Leshchenko: – W marcu na Ukrainie zaczęła się kampania siewna na terenach, gdzie nie ma aktywnych działań wojennych. Ministerstwo Polityki Agrarnej i Żywnościowej apeluje do farmerów o konieczności przeprowadzenia badań pól uprawnych, na których jeszcze niedawno trwały walki lub został porzucony sprzęt wroga, miny i amunicja.

Utylizacja niebezpiecznych obiektów wojskowych na gruntach rolnych jest szczególnie ważna przed rozpoczęciem masowych zasiewów na terenie całej Ukrainy.

Rosyjscy okupanci zasiewają miny, a rolnicy zboże

O pomoc w zbadaniu i rozminowaniu pól rolnicy mogą zwrócić się do przedstawicieli obrony terytorialnej, policji lub przedstawicieli Sił Zbrojnych. Przy badaniu pól uprawnych mogą być zastosowane także drony, co ma usprawnić kontrolę gleby.

Miny i niewybuchy. Drony badają pola pod uprawy

Rolnicy ukraińscy zasłynęli ze sprytnego i praktycznego podejścia wobec sprzętu wojskowego wroga, holując traktorami do swoich gospodarstw, na przykład, czołgi, bojowe wozy piechoty, a nawet wyrzutnie rakietowe, które były pozostawione na polu walki. Dlatego Ministerstwo Polityki Agrarnej apeluje, aby rolnicy pamiętali, że nie wszystkie maszyny mogą być przydatne w ich gospodarstwach, Siły Zbrojne Ukrainy poradzą sobie z nimi lepiej.

Rosjanie mordują i niszczą

Okupanci rosyjscy zostawili na ogromnych terenach uprawnych nie tylko miny i niewybuchy, mordują także farmerów, celowo niszczą sprzęt rolniczy, podpalają magazyny ze zbożem lub wykradają w ukraińskich portach statki załadowane zbożem, które miało dotrzeć do odbiorców zagranicznych.

Tak bezwzględne postępowanie rosyjskich najeźdźców wobec farmerów przypomina lata Wielkiego Głodu na Ukrainie, wówczas bolszewicy także niszczyli z premedytacją ukraińską wieś i rolników, którzy władzy czerwonych diabłów akceptować nie mieli zamiaru.

Relacja z 27 marca

Szpitale na wojnie z szybkim Internetem

Larysa Leshchenko: – Liczne ukraińskie szpitale i placówki medyczne zostały wyposażone w satelitarne stacje internetowe StarLink amerykańskiej firmy SpaceX. Dzięki terminalom StarLink szpitale będą miały nieprzerwany dostęp do Internetu satelitarnego. W przypadku problemów z funkcjonowaniem podstawowej sieci internetowej, każda stacja będzie mogła rozprowadzić wysokiej jakości Wi-Fi do kilkudziesięciu urządzeń.

StarLink amerykańskiej firmy SpaceX

Systemy StarLink będą wykorzystywane przez placówki służby zdrowia podczas przestojów lub problemów z tradycyjną siecią internetową. Umożliwi to szpitalom dostęp do Internetu satelitarnego nawet na obszarach, na których występuje chwilowy brak komunikacji z powodu aktywnych działań wojennych. Pozostawanie w stałym kontakcie ze szpitalami w czasie wojny jest niezwykle ważne.

Szerokopasmowy Internet za pomocą satelitów

Warto przypomnieć, że Starlink to projekt firmy SpaceX autorstwa Ilona Maska, który zapewnia dostęp do szerokopasmowego Internetu za pomocą satelitów. Projekt został uruchomiony w 2020 roku w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, natomiast pierwsza partia satelitarnych stacji internetowych StarLink dotarła na Ukrainę już w czwartym dniu wojny rosyjsko-ukraińskiej.

Relacja z 26 marca

Tak zwani intelektualiści rosyjscy wojny zauważyć nie potrafią

Larysa Leshchenko: – Po okupacji przez rosyjskich agresorów Krymu i części obwodów Donieckiego i Ługańskiego w 2014 roku, ukraińskie uczelnie i placówki oświatowe zerwały współpracę z byłymi  partnerami rosyjskimi.

Rosyjskim środowiskom naukowym i intelektualistom wojna nie przeszkadza

Apele Ukraińców do rosyjskiego środowiska naukowego o wyrażenie sprzeciwu wobec okupacji i zajęcie stanowiska nie przyniosło odzewu, z wyjątkiem kilku osób na ogromny kraj.

W ciągu ośmiu lat trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej tak zwani intelektualiści rosyjscy tej wojny zauważyć nie potrafili.

Współpraca w dziedzinie edukacji i nauki z agresorem zostaje definitywnie zerwana

24 marca 2022 roku Gabinet Ministrów Ukrainy wypowiedział porozumienie o współpracy w dziedzinie nauki, oświaty i kultury, porozumienie o uznawalności dyplomów, porozumienie o współpracy w zakresie certyfikacji kadry naukowej i naukowo-pedagogicznej z rosyjską federacją (nazwa państwa-agresora pisana jest małą literą celowo, również w dokumentach).

Rosja pisana z małej litery

Minister  Edukacji i Nauki Ukrainy zaznaczył, że w warunkach bezprecedensowej, otwartej, brutalnej agresja federacji rosyjskiej na dużą skalę na Ukrainę, ataków na ukraińskie miasta, brutalnych zabójstw ludności cywilnej, niszczenia domów, placówek oświatowych i placówek opieki zdrowotnej, współpraca w zakresie edukacji i nauki z krajem-agresorem zostaje całkowicie zerwana, w obecnej sytuacji perspektyw na współpracę w ramach umów dwustronnych nie istnieje.

Relacja z 25 marca

Najszybsze na świecie procedury celne

Larysa Leshchenko: – Ogrom zniszczeń w wyniku trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej w istotny sposób wyhamował rozwój gospodarczy Ukrainy.

Import bez opłat i VAT-u

W celu ożywienia gospodarki parlament ukraiński przyjął ustawę zezwalającą na zwolnienie od opłat celnych i VAT-u importowanych towarów, które są wwożone w Ukrainę przez przedsiębiorstwa. Opłaty celne zostały zniesione także na importowane samochody.

Maksymalne uproszczenie odprawy celnej

Rząd Ukrainy zainicjował wprowadzenie maksymalnego uproszczenia procedur celnych a odprawa celna towaru będzie dokonywana na zasadzie deklaratywnej.

Podmioty, które pozostają w systemie ogólnym, płacą tylko VAT, a sama rejestracja nie powinna zająć więcej niż 15 minut. Dla podmiotów sprowadzających towar do kraju bez odprawy celnej wystarczy wypełnić wcześniej deklarację celną ładunku (cargo declaration) i na wjazd jest zielone światło. Warto przy tym zauważyć, że powyższe regulacje nie dotyczą towarów wwożonych z państwa-agresora.

Dzieła sztuki i zagrożone gatunki zwierząt

Służby celne jednak zachowują prawo do przeprowadzenia kontroli zgodności deklaracji z załadunkiem wwożonym na teren państwa, aby wykluczyć nielegalny obrót dziełami sztuki, narkotykami, rzadkimi gatunkami flory i fauny którym zagraża wyginięcie.

Relacja z 24 marca

Konwoje pod specjalnym nadzorerm

Larysa Leshchenko: – Od 24 marca 2022 roku Rada Najwyższa Ukrainy wprowadziła zmiany do kodeksu karnego. Dodano artykuł, który przewiduje odpowiedzialność karną za upowszechnianie informacji dotyczącej kierunku, przemieszczania, transportu lub konwoju Sił Zbrojnych Ukrainy lub formacji wojskowych.

Zdjęcia i nagrania wideo wojsk ukraińskich jest zakazane

Złamanie zakazu grozi karą pozbawienia wolności od trzech do pięciu lat. Wyłączność na zamieszczania powyższych informacji posiada tylko Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy, Ministerstwo Obrony lub oficjalne źródła państw-partnerów.

Konwoje wroga można fotografować i dodać geolokalizację

Osoby, które jednak bardzo lubią i potrafią robić zdjęcia i nagrania mogą swoją aktywność skierować na dokumentowanie i rejestrowanie konwojów wroga, posługując się specjalnie stworzonym przez Ministerstwo Transformacji Cyfrowej chatbotem e-Wróg (w języku ukraińskim brzmi jak „jest wróg”).

W rejestrowanych faktach przemieszczania się wroga warto także wskazać geolokalizację, te dane przekazywane są Siłom Zbrojnym Ukrainy. 

Relacja z 23 marca

Warto bać się wroga, a nie więźniów.

Larysa Leshchenko: – Więźniowie na ogół nie cieszą się sympatią w społeczeństwie. Negatywne stereotypy zdecydowanie przeważają w ocenach i wypowiedziach obywateli.

Czy więźniowie są patriotami?

Raczej nie spotykane są także badania socjologiczne dotyczące poziomu patriotyzmu osób odbywających kary pozbawienia wolności, więc trudno jest nawet teoretycznie ocenić, jaki odsetek więźniów rzeczywiście pragnie bronić ojczyzny z bronią w ręku.

Chociaż działacze organizacji pozarządowych zajmujący się ochroną praw człowieka, a także szefowie zakładów karnych twierdzą, że chętnych do walki z wrogiem spośród więźniów są setki.

Amnestia, ale nie dla wszystkich

W czasie trwającej inwazji rosyjskiej na Ukrainę prezydent państwa pozwolił na zwolnienie z więzień byłych kombatantów i osób mających przygotowanie wojskowe.

Pod amnestie nie trafiają osoby, które popełniły szczególnie ciężkie przestępstwa kryminalne. Prokuratorka Generalna Ukrainy stwierdziła, że każdy przypadek jest rozpatrywany w trybie indywidualnym i zastrzegła, że nawet w sytuacji wojny masowa amnestia więźniów nie będzie miała miejsca.

Skazani pomagają armii

Warto także wspomnieć, że już w 2014 roku, z początkiem wojny rosyjsko-ukraińskiej, w zakładach karnych więźniowie włączyli się masowo w produkcje niezbędnych dla wojska rzeczy: odzież, siatki kamuflażowe, namioty, niektóre części zamienne do pojazdów wojskowych. 

Relacja z 22 marca

Na wojnie jest mniej pijanych kierowców

Larysa Leshchenko: – Wojna wnosi zmiany we wszystkie dziedziny życia codziennego, ograniczenia i regulacje formalne zostają maksymalnie uproszczone, jeżeli dotyczą kwestii związanych z potrzebami wojska lub dotyczą kwestii bezpieczeństwa.

Regulacje formalne maksymalnie uproszczone

Gabinet Ministrów Ukrainy wprowadził przepisy, które pozwalają na terenie kraju kierować samochodami ciężarowymi, przez osoby posiadające prawo jazdy na samochody osobowe.

Konfiskata samochodów za jazdę pod wpływem alkoholu i narkotyków

Wojskowe administracje obwodowe wspólnie z policją podjęły decyzje o konfiskacie samochodów osobowych na potrzeby Sił Zbrojnych Ukrainy i obrony terytorialnej u kierowców, którzy prowadzą samochód pod wpływem alkoholu lub są w stanie odurzenia narkotykowego. Regulacja ta dotyczy szczególnie obwodów na terenie których nie ma bezpośrednich działań wojennych.

Mniej pijanych kierowców

Zauważalne jest, że od początku wojny nagle zmalała liczba przypadków zatrzymywanych przez policję kierowców prowadzących samochód pod wpływem alkoholu. Osoby które ignorują przepisy i narażają siebie i innych na niebezpieczeństwo – tracą samochód natychmiast.

Rzecz jasna, że regulacje te obowiązują tylko w czasie stanu wojennego, może jednak będą miały efekt długotrwały w przyszłości, kiedy także w czasie pokoju przypadki zatrzymywania kierowców pod wpływem alkoholu będą należały do wyjątków.   

Relacja z 21 marca

Syreny, alarmy i ataki rakietowe

Larysa Leshchenko: –Masowa inwazja rosyjskich najeźdźców na Ukrainę rozpoczęła się od bombardowań lotniczych i ataków rakietowych obiektów wojskowych i cywilnych, co w pierwsze minuty doprowadziło do licznych ofiar wśród ludności. Wkrótce na terenie całego kraju zaczęto uruchamiać syreny, poprzedzające cywilów o zagrożeniu z nieba.

Bombardowania i ataki rakietowe

Ministerstwo Transformacji Cyfrowej Ukrainy opracowało i udostępniło obywatelom specjalną aplikację Alarm Powietrzny dla telefonów komórkowych, która ma na celu informowanie użytkowników telefonów o początku i zakończeniu zagrożenia. Aplikacja uwzględnia wszystkie obwody (województwa) Ukrainy, oddzielne miasta i wszystkie 1470 hromad (gmin).

Alarmy w specjalnej aplikacji

Aplikacja została pobrana przez ponad 2 mln użytkowników i dubluje sygnał syren, jest przydatna w sytuacji słabej słyszalności sygnału syreny lub jego braku. Alarm Powietrzny w telefonie uruchamiany jest czasem nawet ok. dziesięciu razy na dobę, w zależności od intensywności nalotów wroga lub ilości wystrzeliwanych rakiet nakierowanych na konkretny region lub miasto. Tu np. aplikacja o alarmach na Instagramie, jak ktoś bardzo lubi korzystać akurat z tego źrodła. 

Życie w schronach i piwnicach

Użytkowników aplikacji jednak ostrzegano, że w celach bezpieczeństwa osobistego powinni pilnie śledzić także za innymi sygnałami informującymi o zbliżających się niebezpieczeństwie i natychmiast ukryć się w schronie, piwnicy lub w miejscu chroniącym przed ułamkami cegły, szkła lub innych przedmiotów, rozlatujących się po eksplozji pocisku lub bomby.

Relacja z 20 marca

Larysa Leshchenko: – Codzienne przyzwyczajenia i korzystanie z pozornie błahych rzeczy w czasie wojny ulegają zmianom i ograniczeniom.

Zakaz korzystania z samochodowych wideo-rejestratorów

Dowództwo Zbrojnych Sił Ukrainy wprowadziło zakaz korzystania z samochodowych wideo-rejestratorów dla cywilów na całym terenie kraju, szczególna uwaga zwraca się na przestrzeganie ograniczeń w regionach bezpośrednich działań wojennych.

Wróg ma problemy komunikacyjne, nie jest w stanie zorientować się w terenie

Ograniczenia związane są z zapobieganiem trafienia w kadr wideo-rejestratora obiektów infrastruktury wojskowej, ruchu transportu wojskowego, strategicznych obiektów cywilnych, które mogą stać się celem dla wroga. Obowiązek informowania cywilów o zaprowadzonych ograniczeniach spoczywa na wojskowo-cywilnych administracjach.

Usuwają znaki drogowe i mówią „Pomóżmy im iść do piekła”

Już w pierwsze dni inwazji rosyjskiej Ministerstwo Infrastruktury Ukrainy zaleciło demontaż znaków drogowych i tablic informacyjnych aby maksymalnie utrudniać przesuwanie wroga w głąb kraju.

Dzieci i dorośli muszą uważać co publikują w Internecie

W mediach codziennie przypominano obywatelom o zachowaniu maksymalnej ostrożności w upublicznianiu w sieciach społecznościowych zdjęć i nagrań wideo dokumentujących konsekwencje ostrzałów rakietowych lub bombardowań obiektów wojskowych i cywilnych.

Zalecano wyłączenie w telefonach komórkowych funkcji geolokalizacji. Rodziców proszono o  uświadamianie dzieciom istniejących zagrożeń i dopilnowanie przestrzegania wprowadzonych ograniczeń. 

Usuwają znaki drogowe i pomagają Rosjanom iść do piekła

Relacja z 19 marca

Śmierć czai się nawet w zabawkach

Larysa Leshchenko: – Rosyjscy okupanci ignorują wszelkie zasady międzynarodowo prawa humanitarnego i obyczajów wojny.

Rosjanie zrzucają zabronione przez prawo międzynarodowe bomby kasetowe z przeciwpiechotnymi minami motylkowymi

W czasie trwającej wojny rosja (sic!) „eksportuje” na Ukrainę śmiercionośną broń we wszelkich postaciach, w tym także miny przeciwpiechotne i miny-motyle, które są zrzucane z samolotów, które mogą eksplodować bezpośrednio po ich dotknięciu.

Miny w zabawkach, apteczkach i zwłokach

W miejscowościach wyzwolonych od najeźdźców cywile mogą być narażeni na szereg niebezpieczeństw związanych z celowo pozostawianymi minami i zaminowanymi budowlami lub sprzętem technicznym, samochodami. Rozrzucane są miny przypominające telefony komórkowe, zabawki dla dzieci, apteczki, artykuły żywnościowe, zdarzają się przypadki zaminowania zwłok.

To, co robią wojska rosyjskie to czyste barbarzyństwo

Wrogowie szczodrze „zasiewają” minami ulice, drogi, ścieżki, lasy, okolice rzek i jezior także w tych miejscowościach, gdzie nie odbywały się bezpośrednie działania wojenne.

Kampania informacyjno-edukacyjna, mająca zapobiec utracie życia i zdrowia cywilów, a szczególnie dzieci, jest szeroko prowadzona przez policję, przedstawicieli organów władz rożnego szczebla, szczególny nacisk położony jest na intensywne działania informacyjne w placówkach oświatowych.

Relacja z 18 marca

Na polach czołgi zamiast traktorów

Larysa Leshchenko: – Trwająca agresja rosyjska na Ukrainę codziennie powoduje ogromne straty materialne dla kraju, wróg niszczy nie tylko obiekty wojskowe, a także infrastrukturę cywilną, magazyny żywności, elewatory zbożowe.

Wojna trwa, rolnicy nie mogą pracować

W regionach objętych bezpośrednimi działaniami wojennymi farmerzy nie mogą przystąpić do wiosennych prac polowych z powodów dużej ilości min i niewybuchów na polach uprawnych lub z powodu zniszczonych maszyn i sprzętu rolniczego.

Preferencyjne kredyty dla farmerów

W celu wsparcia średnich i małych producentów rolnych Gabinet Ministrów Ukrainy uchwalił specjalną rezolucję dotyczącą udzielenia ulgowych kredytów. Przedstawiciele wojskowych administracji regionalnych, gdzie jest mniejsze zagrożenie militarne, wspierają farmerów w kampanii siewnej.

Ukraina to jeden z największych na świecie producentów zbóż

Pamiętając o tym, że Ukraina jest jednym z największych producentów zbóż na świecie, załamanie się systemu rolnego kraju może mieć poważne konsekwencje dla bezpieczeństwa żywnościowego w wielu państwa.

Wojna w Ukrainie uderza w rynek żywności

Mieszkańcy małych miasteczek i miejscowości, posiadający działki lub małe pola uprawne także przygotowują się do wiosennych prac.

Uchodźcy wewnętrzni, którzy trafili do małych miejscowości, jako czasowego miejsca zamieszkania, dostają pomoc i wsparcie w nowym miejscu pobytu nie tylko w postaci żywności lub niezbędnych przedmiotów użytkowych, jak również w postaci sadzonek i materiału siewnego, zachęcani są do uprawy warzyw i owoców.

Relacja z 17 marca

Wirtualne przedszkola na wojnie

Larysa Leshchenko: – W pierwszym dniu ataku rosyjskiego na Ukrainę zawieszono działalność placówek oświatowych, w tym także przedszkolnych. Według wstępnych statystyk UNICEF (Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci) dotychczas z Ukrainy wyjechało ponad półtora miliona dzieci, około 75 tysięcy codziennie.

1,5 mln dzieci wyjechało

Dla rodziców dzieci w wieku przedszkolnym, pozostającym w Ukrainie, uruchomione zostały liczne platformy online, mające na celu zorganizować gry i zabawy edukacyjne nawet w warunkach ekstremalnych.

Wirtualne gry i zabawy dla dzieci w schronach

Wydawnictwa ukraińskie udostępniły nieodpłatnie możliwość korzystania z książek w formacie elektronicznym i audiobooków dla dzieci. Serwis międzynarodowy MEGOGO przygotował serie darmowych kreskówek. W messengerze Telegram powstał specjalny kanał z nagraniami bajek ukraińskich, które czytają wolontariusze.

Wirtualne gry i zabawy dla dzieci wykorzystywane są szczególnie w czasie pobytu w schronach lub ukryciach, co ma na celu odciągnąć uwagę dzieci od zagrożeń wojennych.

Zniszczone żłobki i przedszkola

W ciągu dwudziestu dwu dni inwazji rosyjskiej w wielu miastach i miejscowościach Ukrainy żłobki i przedszkola zostały zniszczone w wyniku ostrzałów i bombardowań.

Relacja z 16 marca

Każdego dnia ogólnonarodowa minuta ciszy

Larysa Leshchenko: – Trwająca wojna z rosyjskimi najeźdźcami przyczyniła się do ogromnych zniszczeń materialnych w kraju, które w przyszłości zostaną odbudowane i odtworzone, natomiast nigdy nie uda się wskrzesić największej wartości państwa – ludzi, którzy zginęli.

Ogólnonarodowa minuta ciszy

Na mocy Dekretu Prezydenta Ukrainy z 16 marca 2022 roku w kraju zaprowadzono ogólnonarodową minutę ciszy za wszystkie ofiary zbrojnej agresji Rosji przeciwko Ukrainie:

„W celu uczczenia jasnej pamięci, odwagi i poświęcenia obywatelskiego, siły ducha, odporności i bohaterskich czynów żołnierzy poległych w czasie wykonania zadań bojowych w obronie suwerenności państwowej i integralności terytorialnej Ukrainy, cywilów poległych w zbrojnej agresji Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie”.

Każdego dnia pamiętają o poległych

Minuta ciszy jest ogłaszana codziennie o godzinie 9.00 przez wszystkie środki masowego przekazu niezależnie od ich formy własności.

Dekret zobowiązuje przedstawicieli wszystkich szczebli władzy, a także placówki oświatowe do zaprowadzenia minuty ciszy.

Ponadto, Ministerstwo Spraw Zagranicznych jest zobowiązane do zaprowadzenia minuty ciszy w zagranicznych placówkach dyplomatycznych Ukrainy, zgodnie z czasem państwa, na którego terenie znajduje się placówka.

Relacja z 15 marca

Służby komunalne dbają o normalne życie

Larysa Leshchenko: – W czasie trwającej wojny społeczeństwo w szczególny sposób docenia możliwość korzystania z rzeczy, które w czasach pokoju wydają się być oczywistymi. Dostęp do prądu, wody lub gazu jest symbolem „normalności” i zwykłego życia, bez wyrzeczeń i zagrożeń.

Służby komunalne mają swoją „linie obrony”

Pracownicy służb komunalnych mają swoją „linie obrony”, polegająca na zabezpieczeniu dostępu do wody, gazu i ciepła, ułatwiając tym samym życie codzienne mieszkańcom miast i miasteczek.

Nawet na terenach bezpośrednich działań wojennych służby komunalne naprawiają sieci energetyczne, systemy doprowadzania wody czy też kotłownie.

Niestety, pracownicy służb komunalnych stawały się wielokrotnie celem atak ze strony rosyjskich okupantów: rozstrzeliwano personel, niszczono sprzęt.

Usługi komunalne muszą działać

W miastach i miejscowościach względnego spokoju, gdzie o wojnie przypominają alarmy i sporadyczne zagrożenia militarne, odnotowano zauważalne obciążenie służb komunalnych w wyniku bezprecedensowego powiększenia liczby ludności napływającej z terenów zagrożonych.

Władze miast i organów samorządowych podejmują starania które mają na celu zagwarantowanie obywatelom możliwości korzystania z usług komunalnych bez zakłóceń.

Obowiązkiem konsumentów jest uregulowanie opłat za spożyty gaz, wodę, energię elektryczną, wywóz śmieci.

Relacja z 14 marca

Przyjaciół poznaje się w biedzie, czyli współpraca międzynarodowa

Larysa Leshchenko: – Mimo iż, od chwili okupacji Krymu i części obwodów Donieckiego i Ługańskiego, zagrożenie rozlewem wojny na cały kraj ze strony moskiewskich najeźdźców pozostawało dużym wyzwaniem, to społeczeństwo ukraińskie skupiało uwagę na budowie życia pokojowego.

Ukraina postawiła na decentralizację i samorządy

Po Rewolucji Godności z 2013/2014 roku w państwie trwały reformy, odbywał się proces decentralizacji i przekazywanie coraz większych uprawnień i kompetencji od władz centralnych władzom samorządowym.

Partnerstwa i współpraca z polskimi partnerami

Do istotnych elementów funkcjonowania samorządów na Ukrainie zaliczyć należy współpracę zagraniczną. Zauważalne jest, że liczne partnerstwa i współpraca ukraińskich samorządów różnego szczebla najbardziej intensywnie rozwijała się z polskimi partnerami.

Pomagają zaprzyjaźnione gminy

W sytuacji wojny współpraca ta przybrała szczególne znaczenie, gdyż zaprzyjaźnione polskie gminy, powiaty czy województwa natychmiast odezwały się z ofertą wsparcia i pomocy materialnej.

Do miast, miasteczek i małych miejscowości ukraińskich w pierwsze dni wojny zaczęły docierać transporty z niezbędną pomocą humanitarną, polscy partnerzy przyjmują także licznych uchodźców wojennych docierających do Polski.

Partnerstwa testowane przez wojnę

Partnerstwa polskich i ukraińskich samorządów testowane przez wojnę, jeszcze bardziej wzmacniają współczesne relacji polsko-ukraińskie.

Relacja z 13 marca

Internet jak woda i jedzenie

Larysa Leshchenko: –Powszechne korzystanie przez społeczeństwo z e-serwisów i e-usług w czasie pokoju, okazało się także pomocne, a w niektórych sytuacjach wręcz niezastąpione, również w czasie wojny.

E-pieniądz jest bardziej bezpieczny

W pierwsze godziny i dni wojny największe obawy wzbudzał problem możliwości rozliczenia się kartą płatniczą w sklepach lub na stacjach benzynowych. Wkrótce jednak okazało się, że i pożądany, a obieg gotówkowy starano się zminimalizować.

Najważniejsze informacje online

Przekazywanie ważnych informacji dla ludności oraz ostrzeżenia alarmowe wysyłano przez liczne messengery. Na stronach internetowych instytucji i urzędów państwowych, władz samorządowych stale aktualizowane są informacje.

E-usługi w czasie wojny

W celu zabezpieczenia stałego dostępu do Internetu dla odbiorców, firmy telefonii komórkowej udostępniły możliwość korzystania ze swoich usług niezależnie od wykupionego pakietu. Dystrybutorzy i nadawcy usług w zakresie dostępu do Internetu przedłużają możliwość korzystania z usługi nieodpłatnie.

Internet w schronach, ważny jak woda i jedzenie

W schronach przeciwbombowych, na równi z zapasami wody i podstawowej żywności, podłączano także Internet, aby osoby tam przebywające mogły mieć stały kontakt z najbliższymi.

Starlink Elona Maska już działa

Do Żytomierza, jak do i innych miast, już dotarł sprzęt do obsługi Internet Starlink. Apel wicepremiera do spraw cyfryzacji Mychajła Fedorowa wysłany na Twitterze do Elona Maska został usłyszany błyskawicznie. 

Relacja z 12 marca

Wojna nie ma dni wolnych

Larysa Leshchenko: – Trwające od 18 dni opór rosyjskim okupantom w Ukrainie wymaga ogromnej mobilizacji i zaangażowania całego społeczeństwa. Stabilne funkcjonowanie wszystkich gałęzi i poziomów władzy, zabezpieczenie cywilnej infrastruktury, wspieranie i pomoc żołnierzom jest możliwe w trybie ciągłej pracy i gotowości poświęcenia komfortu, wygody lub dni wolnych.

Potężna mobilizacja całego społeczeństwa

Nie tylko przedstawiciele władz, służb porządkowych, komunalnych, policji, służby zdrowia nie mogą pozwolić sobie na obniżenie tempa pracy lub ustanowienia dnia wolnego, jak również obywatele masowo angażują się we współpracę z władzą, samodzielnie inicjują akcje pomocowe.

Lista prac i obowiązków jest ogromna

Codzienne przygotowanie posiłków dla przedstawicieli obrony terytorialnej i żołnierzy, pomoc uchodźcom przybywającym z terenów objętych działaniami wojennymi, organizacja i dystrybucja pomocy humanitarnej, pomoc samotnym osobom starszym – lista prac i obowiązków pozaetatowych jest ogromna.

Zaangażowanie na rzecz zwycięstwa

Żadne statystyki nie są w stanie dokładnie przedstawić poziom wolontariackiego zaangażowania i aktywizacji Ukraińców na rzecz zwycięstwa.

Dylematy dotyczące siły lub słabości społeczeństwa obywatelskiego w państwie, które uwolniło się od systemu totalitarnego ponad trzydzieści lat wstecz, zostały definitywnie rozwiane.

Relacja z 11 marca

Giną nauczyciele i szkolni przyjaciele

Larysa Leshchenko: – Wymuszone przez wojnę ferie dla uczniów trwają już ponad dwa tygodnie. Za ten czas ktoś już na zawsze stracił swoich nauczycieli, szkolnych przyjaciół, zostały zniszczone budynki szkół, setki tysięcy osób zmieniło miejsce stałego zamieszkania. Ukończenie roku szkolnego w warunkach wojny jest zadaniem niewyobrażalne trudnym.

Edukacja w czasie wojny. Szkoły w hromadach (gminach)

Zorganizowanie procesu edukacyjnego na terenach nie objętych działaniami wojennymi uzależnione jest od bieżącej sytuacji, tylko część obwodów (województw) przywraca proces edukacyjny w trybie online.

Ukraina organizuje naukę online

Ministerstwo Edukacji i Nauki Ukrainy udostępniło uczniom i nauczycielom liczne edukacyjne platformy online, które mają na celu umożliwienie pobierania nauki i korzystania z materiałów edukacyjnych także w trybie indywidualnym, niezależnie od miejsca pobytu.

Dzwonek to nie koniec lekcji, a alarm przeciwlotniczy

Szkoły w obwodzie Żytomierskim przywrócą naukę jedynie w niektórych miejscowościach, ze względu na brak możliwości zagwarantowania bezpieczeństwa: częste alarmy przeciwlotnicze i obowiązek ukrywania się w schronach – w każdej chwili mogą przerwać lekcje.

Szkolne lekcje dla dziecka-uchodźcy

Lekcje online, zorganizowane są przez nauczycieli szkół na terenie hromady skierowane  również do uczniów, którzy przybyli z regionów i miejscowości znajdujących się na linii frontu, jak i uczniów, którzy wyjechali za granicę.

Nauczyciele walczą na wojnie. Nikt ich nie zastąpi

Lekcje, które były prowadzone przez nauczycieli powołanych do wojska, nie będą zastępowane.

Relacja z 10 marca

Gospodarka przybliży zwycięstwo

Larysa Leshchenko: – W warunkach stanu wojennego w kraju, sprawne funkcjonowanie gospodarki i systemu finansowego nabiera szczególnego znaczenia. Ważną rolę dla utrzymania płynności finansowej państwa odgrywają duże sektory gospodarki – przemysł, energetyka, rolnictwo, logistyka.

Gospodarka musi działać

Z kolei organy władz samorządowych, znajdujące się poza strefą bezpośrednich działań wojennych, zobowiązane są do sprawnego zorganizowania funkcjonowania instytucji i organów im podległych, jak również dbania o organizacje rozmieszczenia osób poszukujących schronienia przed zagrożeniami wojennymi.

Rząd zachęca firmy, by pracowały i zatrudniały ewakuowanych

W hromadach (gminach), na terenie których funkcjonuje średni i mały biznes, Gabinet Ministrów Ukrainy zachęca do wznowienia i kontynuowania działalności, jak również do zatrudniania osób tymczasowo ewakuowanych.

Budżety miejscowych organów samorządowych odnotowują spadek wpływów od podatków i opłat, co było spowodowane tymczasowym zawieszeniem lub zamknięciem działalności małych i średnich firm.

Podatki i rachunki – przyczyniają się do stabilności gmin i państwa

Hromady muszą liczyć się także z wydatkami dotyczącymi pomocy osobom ewakuowanym, wspieraniem obrony terytorialnej, naprawą i remontem obiektów infrastruktury zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku ataków wroga.

Płacenie podatków przez obywateli, jak również uczciwe rozliczanie się za spożyty gaz, energię elektryczną lub wodę w czasie stanu wojennego napełnia budżet hromad i państwa, przyczynia się do zachowania ich stabilności.

O Larysie Leshchenko piszą w USA

10 marca br. o Larysie Leshchenko, która dla www.wroclaw.pl relacjonuje wydarzenia w Ukrainie napisał Dziennik Związkowy z Chicago – największa i najstarsza polska gazeta codzienna w USA.

Relacja z 9 marca

Seniorzy zostają. Nie mają sił, ale nie opuszczają domów

Larysa Leshchenko: – W czasie trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej do szczególnie wrażliwych grup społeczeństwa należą osoby starsze. Niski odsetek uchodźców spośród osób starszych wiążę się najczęściej z kilkoma powodami: brakiem możliwości ewakuacji, rezygnacją z wyjazdu z terenów zagrożonych działaniami wojennymi z powodów zdrowotnych, a najczęściej – niechęcią pozostawienia własnego domu.

Babcie i dziadkowie zostają w walczącej Ukrainie

Osoby starsze mieszkające na wsiach jako „żelazny” argument, uzasadniający ich pozostanie na miejscu, podają obowiązek opiekowania się zwierzętami domowymi – kaczki, kury, krowy, a także psy, koty.

Seniorzy: nie mają sił, ale nie zostawią domów i zwierząt

Ukraiński Fundusz Emerytalny, Ministerstwo Polityki Społecznej oraz Poczta Ukraińska podjęły wszelkich starań, aby osobom starszym na czas została dostarczona emerytura oraz zapomogi.

Ukraina walczy i pracuje

Mimo trwającej wojny i ogromu zniszczeń infrastrukturalnych, spowodowanych rosyjskimi okupantami, w kraju funkcjonują banki, poczta, działa system elektronicznych płatności. Emerytury dostarczane także bezpośrednio do odbiorców za pośrednictwem Poczty Ukraińskiej, niekorzystających z e-usług. W razie wymuszonej zmiany miejsca zamieszkania emerytura może zostać dostarczona pod wskazany adres, gdzie obecnie przebywa osoba uprawniona do świadczeń emerytalnych.

Relacja z 8 marca

Przyrzekają sobie miłości i walczą na wojnie.

Larysa Leshchenko: – Od 7 marca 2022 roku Gabinet Ministrów Ukrainy maksymalnie uprościł procedurę rejestracji ślubów z żołnierką/żołnierzem, przedstawicielami służb mundurowych, a także medykami przebywającymi w bezpośredniej strefie działań wojennych lub w obronie terytorialnej.

Ślub na wojnie daje nadzieję
Zawarcie związku małżeńskiego odbywa się w dniu złożenia stosownego podania do urzędu stanu cywilnego, ponadto, związek może zostać zawarty także w przypadku nieobecności narzeczonej/narzeczonego.

Ukraińcy walczą i kochają
Dozwolone jest stosowanie wideo-łączności z jednym lub obydwoma narzeczonymi, akty zawarcia ślubu mogą układać bezpośredni przełożeni – dowódcy jednostek wojskowych lub szefowie szpitali, gdzie przebywa/pracuje narzeczona/narzeczony.

Rosjanom nie uda się zastraszyć i sterroryzować Ukraińców
Już w ciągu pierwszej doby obowiązywania nowej procedury, rejestracja ślubów odbywała się w rożnych regionach kraju, w tym też na Żytomierszczyźnie. Bez względu na próby wroga by zastraszyć i sterroryzować Ukraińców, życie trwa, wiara w szczęśliwą przyszłość jest ogromna.

Relacja z 7 marca

Talizman spleciony przez kobiety i dzieci

Ukraińskie kobiety i dzieci od 2014 roku są zaangażowane w wyplatanie siatek kamuflażowych, które są niezbędne w czasie działań wojennych i wykorzystywane dla maskowania techniki wojskowej, inżynieryjnych fortyfikacji, zasadzek lub ukrycia dla żołnierzy.

Siatki maskujące plotą kobiety i dzieci
Gotowe siatki ochronne wyprodukowane fabrycznie stanowią poważny deficyt, praktycznie niemożliwy do kupienia. Na kanwę lub bazę siatki wykorzystywano są połączone sieci rybackie, w „oczka” sieci wplątywane wstążki tkaniny w kolorach ziemi (w zimie – białe). Tkanina nie może być błyszczącą, jaskrawa lub szeleszczącą.

Deficytowy towar i pospolite ruszenie
Drewniane konstrukcję z rozpiętymi sieciami rybackimi stały się powszechnym elementem domów kultury, szkół lub instytucji i organizacji, a nawet schronów, gdzie można ustawić kanwę przyszłej siatki i zająć się pracą, a nie skupiać się na odgłosach wojny.

Najcenniejszy kolor ziemi
Prawdziwe pospolite ruszenie uruchamiane przy poszukiwaniu tkaniny, która później jest przedzierana lub krojona na odpowiedniej długości wstążki. Z szaf i garderób wyciągane są ubrania, zasłony, narzuty, wszystko co ma kolor ziemi i może uchronić żołnierzy. Wstążki odpowiedniej wielkości można przygotować samodzielnie i przywieźć worek do punktu „produkcyjnego”, gdzie sprawne dłonie kobiet i delikatne paluszki dzieci wkładają ochronną moc w „oczka” rybackich sieci.

Larysa Leshchenko relacja z Ukrainy

Autor: Jarek Ratajczak, wroclaw.pl

• 

• 

• 

•