„Jestem głęboko wierzącym ateistą” – powiedział kiedyś Albert Einstein. I chyba coś w tym jest skoro w teście wiedzy o religii wśród Amerykanów najlepiej wypadli ateiści i agnostycy. Na 32 pytania udzieli średnio 21 poprawnych odpowiedzi. Wcale nie gorzej test zdali żydzi i mormoni. A protestanci i katolicy? Cóż, płacz i zgrzytanie zębów – większość nie potrafiła odpowiedzieć na podstawowe pytania dotyczące wiary,w tym ich własnej (kolejno 16 i 15 poprawnych odpowiedzi).
O religię zapytało mieszkańców USA Pew Forum on Religion and Public Life. W badaniu wzięło udział 3,412 respondentów. Pytania dotyczyły Biblii, religii świata, słynnych postaci religijnych oraz zasad konstytucyjnych związanych z religią w sferze publicznej.
Wyniki badań prowadzą do zdumiewających odkryć. Okazuje się, że blisko połowa Amerykanów nie zna wyznania Dalajlamy (buddyzm). A jeszcze mniej osób wie, że Wisznu i Sziwa to bogowie hinduizmu.
Amerykanie wierzą, że w USA obowiązują większe restrykcje w nauczaniu religii w szkołach publicznych niż w rzeczywistości. Co prawda aż 89 proc. respondentów wiedziało, że nauczyciele szkół publicznych nie mogą w klasie prowadzić modlitwy, ale już mniej niż co czwarty ankietowany wie o decyzji Sądu Najwyższego upoważniającej nauczycieli do cytowania Pisma Świętego tak, jak innych dzieł literackich.
Z ciężką pokutą powinni liczyć się szczególnie chrześcijanie. 45 proc. katolików nie wie, że zgodnie z nauczaniem Kościoła, chleb i wino w Sakramencie Komunii Świętej nie są tylko symbolami, ale stają się prawdziwym Ciałem i Krwią Chrystusa. I pomimo, że 82 proc. podaje wyznanie Matki Teresy jako katolickie, to znajomość Pisma Świętego jest niestety znikoma. Czterech ewangelistów wymienia tylko 45 proc. Amerykanów, a 37 proc. nie wie, że pierwsza księga Biblii to Księga Rodzaju (Genesis). I cóż, że blisko 80 proc. społeczeństwa to zdeklarowani chrześcijanie – największą wiedzą o chrześcijaństwie wykazali się w badaniu mormoni i biali ewangelikanie.
Jeśli zaś chodzi o protestantów to 53 proc. z nich nie zidentyfikowało Martina Luthera jako inicjatora reformacji protestanckiej.
Znajomością swojej religii nie popisali się także żydzi. 43 proc. wyznawców judaizmu nie wiedziało, że Majmonides – najwybitniejszy średniowieczny filozof judaizmu – był Żydem. A blisko połowa wszystkich badanych podawała sobotę jako początek szabatu (jest to piątek o zmierzchu).
Czy można więc zredukować religię jedynie do poziomu uczuć? Może jednak nie… Wiedza o religiach przyda się chociażby po to, żeby móc ustosunkować się do wypowiedzi prezydenta, kongresmenów, artystów, którzy co krok powołują się na Pismo Święte przedstawiając swoje wizje polityczne np. w podejściu do aborcji. A gdyby tak samemu przytoczyć argument pochodzący z Biblii?
Pomijając nawet kraj macierzysty, znajomość realiów wyznaniowych z pewnością ułatwia zrozumienie konfliktów religijnych na całym świecie. – W jaki sposób próbować podejścia do Al-Kaidy, kiedy brakuje wiedzy o islamie? – pyta Stephen Prothero, szef wydziału studiów nad religią na uniwersytecie bostońskim.
Według innego sondażu przeprowadzonego przez ABC i “Washington Post” 49 proc. Amerykanów nieprzychylnie postrzega islam, a jedna czwarta przyznaje się do uprzedzeń w stosunku do tej religii. Ci przekonani o tym, że Koran każe zabijać „niewiernych”, gdyby czytali Pismo Święte, w Starym Testamencie również znaleźliby wzmiankę o wzywaniu przez Boga do zabijania modlących się do innych bożków… Poruszane w tak zdawkowy sposób kwestie wiary i bezrefleksyjne przyjmowanie informacji może ściągnąć jedynie nieszczęście. Przywołajmy choćby przykład pastora Terry’ego Jonesa, który zatwardziale dążył do ustanowienia „Dnia Palenia Koranu”…
Badanie przeprowadzono na przełomie maja i czerwca tego roku. Część quizu dostępna jest pod adresem: http://features.pewforum.org/quiz/us-religious-knowledge/
Anna Samoń (Na podstawie The Pew Forum, inf. wł.)
