W sanktuarium na Jasnej Górze w Częstochowie rozpoczynają się w sobotę doroczne pawełki – dziewięciodniowe uroczystości ku czci patriarchy zakonu paulinów – św. Pawła Pierwszego Pustelnika.
Biuro prasowe Jasnej Góry przypomina, że dziewięciodniowa nowenna ma szczególnie uroczysty charakter. Od 9 do 17 stycznia członkowie paulińskiej wspólnoty, ubrani w białe płaszcze, będą wyruszać o godz. 18.00 z zakrystii do kaplicy św. Pawła. Tradycją jest, że na początku orszaku procesyjnego idą najmłodsi stażem kandydaci i bracia zakonni, a następnie w długich dwóch szeregach – według zasady tzw. precedencji, czyli starszeństwa powołaniem zakonnym, przechodzą ojcowie, czyli kapłani zakonni.
W kaplicy św. Pawła celebrans w otoczeniu asysty i ministrantów, po okadzeniu relikwii św. Pawła, wystawionych na ołtarzu, intonuje jeden z dwóch hymnów opowiadających o prześladowaniu chrześcijan w czasie panowania rzymskich cesarzy Decjusza i Waleriana i o życiu św. Pawła na pustyni w Egipcie. Hymny śpiewają na przemian zakonnicy i wierni przy akompaniamencie organów i orkiestry dętej.
Po odczytaniu fragmentu Ewangelii ważnym punktem nabożeństwa jest krótka nauka. Jej celem jest przedstawienie postaci św. Pawła Pierwszego Pustelnika w perspektywie aktualnego życia Kościoła. Słowo nauczania jest głoszone w kolejne wieczory przez innego paulińskiego kaznodzieję.
Podczas uroczystości barokowa kaplica św. Pawła jest zawsze odświętnie udekorowana – przybrana kolorami flagi paulińskiej: białym – przypominającym kolor habitu, żółtym – pustynię egipską, zielonym – palmę żywicielkę świętego Pustelnika i czarnym – kruka, który przynosił chleb św. Pawłowi.
Choć według przekazu św. Hieronima z IV w. n.e. św. Paweł Pustelnik skrył się przed prześladowaniami na pustynię, gdzie w samotności na modlitwie i surowych pokutach przeżył 90 lat, to w tradycji jest on uznawany za szczególnego patrona i opiekuna matek spodziewających się rozwiązania i kobiet pragnących mieć dzieci. Żyjący według tradycji aż 113 lat św. Paweł Pustelnik ma także roztaczać szczególną opiekę nad dziećmi.
Dlatego doroczną tradycją jest, że na główną uroczystość, przypadającą w dziewiątym dniu nowenny, w niedzielę, przychodzą młode małżeństwa z dziećmi. Podczas uroczystości celebrans – zazwyczaj jest to zwany biskupem dzieci bp Antoni Długosz – udziela błogosławieństwa dzieciom i ich rodzicom. Najmłodsi otrzymują też przygotowane przez paulinów upominki – obrazki, słodycze i owoce pustyni: daktyle i figi.
W tym roku ze względu na obostrzenia nie zadecydowano jeszcze, jaką formę udziału wiernych przyjmie uroczystość wieńcząca pawełki.
Święty Paweł z Teb żył na przełomie III i IV w. w Egipcie przez – według przekazów – 113 lat, z czego ponad 90 lat spędził na pustyni, mieszkając w grocie skalnej. W historii Kościoła uznawany jest za pierwszego pustelnika. Znalazł licznych naśladowców, przyczyniając się do rozwoju życia eremickiego i pustelniczego w basenie Morza Śródziemnego.
Właśnie tego świętego obrali w XIII w. na swego patrona pustelnicy wstępujący do powstającego wtedy na Węgrzech nowego zakonu. Od jego imienia wywodzi się potoczna nazwa zakonu paulinów, czyli Zakonu Braci Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika.
Do scen z życia św. Pawła nawiązuje herb zakonu. Widnieje na nim palma, która dostarczała św. Pawłowi owoców i liści na szatę, kruk przynoszący mu chleb i dwa lwy, z którymi żył w przyjaźni, a które po jego śmierci miały wygrzebać dół jego na grób. Herb paulinów umieszczony jest m.in. na pierwszej bramie wejściowej na Jasną Górę.
Zakon paulinów działa obecnie na Węgrzech, w Chorwacji, na Ukrainie, Łotwie, w Niemczech, Włoszech, Hiszpanii, Słowenii, Słowacji, Skandynawii, na Białorusi i w Wielkiej Brytanii, a także poza Europą: w Stanach Zjednoczonych, Australii, Republice Południowej Afryki i w Kamerunie. (PAP)
