Zwycięstwo wyborcze Donalda Trumpa w USA wywołało obawy przed ewentualnymi następstwami dla Europy Wschodniej, której znaczna część od dawna żyje w Trumplandzie, gdzie biznesy i polityka się przeplatają – uważa Tom de Waal z ośrodka Carnegie Europe.
W komentarzu na łamach „Financial Timesa” ekspert zaznacza, że Ukraina, Mołdawia i Gruzja przywykły do miliarderów obejmujących stery władzy, a w wielu krajach Europy Wschodniej „w polityce chodzi bardziej o ubijanie interesów niż budowanie instytucji”. Jak podkreśla autor, każdy z tych trzech krajów jest kierowany, „formalnie lub nieformalnie, przez bogatego potentata”.
De Waal przypomina, że „majątek byłego premiera i założyciela rządzącej partii Gruzińskie Marzenie, Bidziny Iwaniszwilego, jest szacowany na ok. 5 mld dolarów, co stanowi ponad jedną trzecią gruzińskiego PKB”. Z kolei „najbogatszy człowieka Mołdawii Vlad Plahotniuc jest faktycznym liderem w tym kraju, a ukraiński prezydent Petro Poroszenko jednym z najzamożniejszych ludzi w swoim” – dodaje.
Ekspert uważa, że nawet jeśli Mołdawia, przez lata wschodnioeuropejski „prymus reform”, w której listopadowe wybory wygrał prorosyjski Igor Dodon, nie przechyli się geopolitycznie w stronę Moskwy, to istnieje ryzyko, że przekształci się w „niereformowalną szarą strefę na marginesach Europy”.
„Ukraina stanowi podobne wyzwanie, ale na znacznie większą skalę” – ostrzega de Waal. Zaznacza, że Poroszenko „zapoczątkował więcej reform w ciągu dwóch lat niż jego poprzednicy w ciągu 20”, ale także „wykazuje determinację, aby nie reformować instytucji, które mogą osobiście mu zagrozić”. „Sondaże opinii regularnie wskazują, że korupcja podważyła zaufanie Ukraińców do ich przywódców” – przypomina.
„Żadna z tych spraw nie będzie szokująca dla Trumpa, który już lubi prowadzić biznesy w tej części świata. Prezydentura Trumpa, który przedkłada robienie interesów z oligarchami w polityce nad walkę z korupcją, na szczeblu lokalnym i międzynarodowym, jest złą wiadomością dla obywateli Europy Wschodniej i Europy jako takiej” – przewiduje de Waal. Ostrzega, że efekty mogą być szczególnie szkodliwe właśnie dla Ukrainy, gdzie wraz z odejściem wiceprezydenta USA Joe Bidena i nastaniem administracji Trumpa osłabiony zostanie moralny autorytet Stanów Zjednoczonych.
„Postawi to UE przed koniecznością naciskania na reformy w regionie, który bardziej powinien obawiać się podejrzanych banków niż rosyjskich czołgów” – konkluduje ekspert Carnegie Europe. (PAP)
