Wiadomo, że powinny być łatwe, nie przeciążające zbyt rozleniwionego upałem umysłu. Ale także wnoszące coś twórczego do naszego dotychczasowego rozumienia świata. Dwie takie lektury udało mi się „połknąć” podczas wylegiwania się na brzegu basenu. Obie tego samego autora, czyli Ryszarda Sadaja.
Ryszard Sadaj jest znanym, przede wszystkim w Krakowie (skąd pochodzi), powieściopisarzem, scenarzystą i autorem utworów dla dzieci. Debiutował w połowie lat 70. ubiegłego wieku i wydał dotychczas kilkanaście pozycji książkowych. Za swoją twórczość otrzymał Nagrodę im. St. Piętaka, Nagrodę Miasta Krakowa oraz nagrodę Krakowska Książka Miesiąca. Jego powieści znamionuje barwny język, wartkość akcji i swoiste poczucie humoru. Nic dziwnego, że na letnie lektury nadają się znakomicie.
Przeczytałam dwie książki: wydaną w 1992 roku „Telefon do Stalina” oraz „Terapia Pauliny P.” z 2004 r. Obie pozycje zachwyciły mnie swoim nietuzinkowym podejściem do rzeczywistości.
Pierwsza, bo oparta jest na obserwacjach szarej polskiej codzienności lat 50. kilkuletniego chłopca, który dorastając i widząc świat poprzez pozycję syna partyjnego prominenta, zauważa także groteskowość tego świata. Autor stosując relację narratora z pozycji „ja” posługuje się prostym, ale oddającym w pełni klimat językiem. Powieść jest także pełna humoru i żywotności, przywołującej skojarzenie z „Mikołajkiem” Goscinnego i Sempe, chociaż opowiadająca o trudnej, pełnej cienia przeszłości Polski.
Druga powieść to zabawna, z zaskakującymi zwrotami akcji współczesna historia „terapii” biblioterkarki i dystrybutorki kosmetyków Avonu z Krakowa, lat 38, żony niesfornego pisarza, matki dwójki dorastających dzieci, która postanawia (za radą psychoterapeuty) radykalnie zmienić, jeśli nie swoje życie, to spojrzenie na siebie i najważniejsze codzienne sprawy. Ciekawe, że autor pisząc ją w pierwszej osobie utożsamia się z bohaterką i aż trudno nam uwierzyć, że mężczyzna może tak trafnie wcielić się w doznania i wyznania kobiety dojrzałej. Całość również charakteryzuje swoiste poczucie humoru autora, lekkość pióra i żartobliwe podejście do tematu. Lektura realistyczna i zarazem romantyczna.
Przytaczam te lektury niejako „wirtualnie”, gdyż trudno je polecać, jako że poza pierwotnymi wydaniami nie miały wznowień. A szkoda. Może w bibliotece Muzeum Polskiego znalazłyby się jakieś egzemplarze, więc zachęcam do sprawdzenia.
Bożena Jankowska
