Parlament stanowy pracował w czwartek w pośpiechu, by przed zamknięciem sesji wiosennej, 31 maja, zdążyć z finalizacją szeregu projektów legislacyjnych – ważnych dla podatnika i przyszłości Illinois. Wiele z nich – jak reforma podatkowa i legalizacja rekreacyjnej marihuany – zainicjował gubernator J.B. Pritzker, który chciałby zasilić kasę stanu i podreperować jego finanse.
Wyborcy zadecydują o reformie podatkowej
Na kilka dni przed zakończeniem sesji wiosennej parlament stanowy zadecydował, że pytanie plebiscytowe dotyczące reformy podatkowej w Illinois znajdzie się na karcie wyborczej w 2020 roku. Wyborcy zdecydują w referendum, czy chcą zmian pomysłu gubernatora Pritzkera, w myśl których obecny podatek stały od dochodu personalnego zostałby zastąpiony podatkiem stopniowalnym, większym dla wysoko zarabiających.
Głosowanie nad ustawą o referendum ws. reformy podatkowej w Illinois odbyło się 27 maja, w świąteczny poniedziałek Memorial Day, w stanowej Izbie Reprezentantów. Stosunkiem głosów 73-44 posłowie zdecydowali, że pytanie dotyczące reformy podatkowej znajdzie się na karcie wyborczej podczas wyborów prezydenckich w listopadzie 2020 roku. Wcześniej, bo 1 maja, referendum przegłosował Senat stanowy.
Jak zapewnił gubernator Pritzker, 97 proc. pracujących zarobkowo w Illinois nie odczuje żadnej różnicy po reformie. Natomiast podwyżkę z pewnością zauważą podatnicy o zarobkach powyżej 250 tys. dol., stanowiący zaledwie 3 proc. populacji Illinois. Częścią reformy mają być też ulgi w podatkach od nieruchomości.
Po reformie podatkowej Illinois uzyskałby dodatkowe dochody rzędu 3,5 mld dol. rocznie, pozwalające na rozwiązywanie licznych problemów finansowych, do których należą m.in. niedobory w funduszach emerytalnych pracowników administracji stanu oraz zaległe rachunki.
Jeśli stopniowalny podatek (ang. graduated income tax) nie zostanie wprowadzony, to – według Pritzkera – jedyną metodą sprostania zobowiązaniom finansowym będzie redukcja wydatków we wszystkich agencjach stanowych oraz podwyżka indywidualnego podatku od dochodu do poziomu co najmniej 5,95 proc.
Plan jest już krytykowany przez sektor biznesowy, który ostrzega, że mieszkańcy i firmy zaczną się wyprowadzać z Illinois. Tymczasem zwolennicy planu wskazują, że stopniowalny podatek jest w wielu innych stanach i nikt się stamtąd nie wyprowadza z tego powodu. Aż 34 stany – na wszystkich 50 – mają progresywny podatek. Są to m.in. stołeczny Dystrykt Columbii, Kalifornia, Hawaje, Nowy Jork, Alaska, Floryda, Nevada, Południowa Dakota, Teksas, Waszyngton.
Legalizacja rekreacyjnej marihuany
W czwartek 30 maja ciągle nie było wiadomo, czy stanowa Izba Reprezentantów zagłosuje nad senacką wersją ustawy legalizującej marihuanę na użytek rekreacyjny. Wersja senacka postuluje legalne posiadanie: 30 g suszu kwiatostanu cannabisu, 5 g narkotykowego koncentratu lub 500 mg THC – substancji aktywnej cannabisu, którą mogą być wzmocnione różne produkty spożywcze lub lecznicze. W przeciwieństwie do wersji izbowej, senacka zezwala na domową hodowlę roślin narkotyku tylko w celach medycznych, a nie rekreacyjnych.
Tak samo jak izbowa wersja, również senacka postuluje wyczyszczenie kartotek sądowych z wyroków za posiadanie małych ilości marihuany. Takich wyroków jest w Illinois około 800 tysięcy. Z wyczyszczenia kartotek skorzystałyby osoby, którym wyrok za posiadanie marihuany utrudniał do tej pory znalezienie pracy czy otrzymanie pożyczki.
Zaostrzenie kontroli broni palnej
W ostatnich godzinach sesji wiosennej Senat obradował nad ustawą zwiększającą kontrolę broni palnej, po tym jak przegłosowała ją Izba 29 maja. Ustawa przewiduje pobieranie odcisków palców od osób ubiegających się o zezwolenie na broń oraz podwyżkę opłat za kartę posiadacza broni (Firearm Owner’s Identification, FOID) do 20 dol. za okres 5 lat, a nie jak dotychczas – 10 dol. za 10 lat.
Regulacja nakazuje też policji stanowej konfiskowanie broni z chwilą, gdy wygaśnie zezwolenie na jej posiadanie i nie zostanie odnowione. Ten wymóg został uchwalony po tym, jak ustalono, że sprawca śmiertelnej strzelaniny w fabryce w Aurorze posiadał broń, choć był wielokrotnie karany za poważne przestępstwa.
Do niniejszej ustawy odnieśli się krytycznie republikańscy parlamentarzyści z południa Illinois. Ich zdaniem podwyżka opłat i inne wymogi wprowadzone przez regulację utrudniają dostęp do broni obywatelom przestrzegającym prawa, ale nie będą miały wpływu na przestępców, którzy i tak zaopatrzą się w broń z nielegalnych źródeł.
Ustawa aborcyjna – najmniej restrykcyjna w USA
Na piątek 31 maja zaplanowane też było głosowanie ws. ustawy aborcyjnej, określanej jako najmniej restrykcyjna w kraju. W chwili, gdy w wielu stanach przepisy ulegają one drastycznej radykalizacji, Illinois dąży do ich poluźnienia.
Ustawa wymaga, aby firmy ubezpieczeniowe – również prywatne – pokrywały koszty aborcji oraz antykoncepcji, a także związanych z nimi wydatków na opiekę zdrowotną. Ustawa zezwalałaby też na usuwanie ciąży na jej dalszych etapach, a więc na tzw. późną aborcję.
Regulacja została przegłosowana 28 maja w stanowej Izbie Reprezentantów stosunkiem głosów 64 do 50 – według podziałów partyjnych; demokraci mający zdecydowaną większość głosowali za regulacją, a republikanie przeciw niej. Wnioskodawcy ustawy oświadczyli, że nie jest ona żadną nowością w Illinois, a tylko kodyfikuje to, co już dawno praktykują placówki medyczne w stanie, zgodnie z obowiązującymi przepisami wykonawczymi.
Stanowisko, jakie przyjęło Illinois w kwestii aborcji chwalą przedstawiciele organizacji broniących praw kobiet oraz służba zdrowia, ale regulację potępiają kościoły i obrońcy życia poczętego.
Czekamy na wyniki obrad
W chwili gdy oddawaliśmy naszą gazetę do druku, w Springfield, na stanowym Kapitolu kontynuowane były intensywne prace legislacyjne. Parlamentarzyści spieszyli się, by przed zakończeniem sesji 31 maja zatwierdzić szereg ważnych ustaw. Toczące się debaty w obu izbach dotyczyły m.in. wprowadzenia nowych podatków i podwyżek istniejących, legalizacji zakładów o wyniki rozgrywek sportowych oraz uruchomienia kasyna w Chicago. Gdy wyniki obrad legislatury już będą znane, przekażemy je Czytelnikom.
Alicja Otap
[email protected]
fot.123RF/Pexels.com
