Kantor Pojednania i Przyjaźni w Waszyngtonie

Muzyka oraz śpiew uszlachetnia, zbliża i „łagodzi obyczaje” – jak to mawiał Jerzy Waldorff. Podczas waszyngtońskiego występu grupy Kantor Ansamble w Ambasadzie RP, w marcu b.r. zaproszeni goście uczestniczyli w duchowej uczcie słuchając śpiewu Żydowskiej Grupy „100 Voices”. W religii żydowskiej kantor (czasem zwany hazan) to osoba w synagodze wiodąca śpiewem modlitwy.

Po powitaniu przez ambasadora Roberta Kupieckiego uczestnicy tego niezwykłego wieczoru podzielili się wrażeniami z pobytu w Polsce, gdzie spotkali się wszędzie z bardzo serdecznym przyjęciem. Goście mogli zobaczyć fragmenty ich nowego filmu pretendującego do Oskara, a też zadawać pytania i rozmawiać z artystami podczas przyjęcia. Grupa reprezentatywna (15 ze 100) kantorów zespołu ”100 Głosów” latem 2009 roku odwiedziła Polskę. Śpiewali w Warszawie przed pomnikiem Getta, w Filharmonii Krakowskiej, w Oświęcimiu i innych miastach-miejsc Holokaustu śpiewając nostalgiczne, sentymentalne, pełne liryki, pieśni żydowskie.

Zgromadzeni goście ambasady nagradzali śpiewających kantorów burzami oklasków. Jest w mistycznej muzyce żydowskiej niewypowiedzialny czar familijnych elementów najgłębszych emocji. Świat muzyki staje się piękniejszy, większy, a zapewne lepszy niż jesteśmy sobie w stanie to uświadomić. Muzyka jest bowiem jedynym uniwersalnym językiem ludzkości – łączy nas wszystkich i jest najsilniejszym więzem emocji. Potrafi, jak mawiał Platon, przenikać serce bez potrzeby konsultowania rozumu, logiki i dociera do najbardziej ukrytych emocji, doznań i tęsknoty naszej duszy. 

Z ich wędrówki  „do domu” powstał film dokumentalny o wizycie w Polsce grupy chóralnej kantorów – „100 Głosów”. Społeczność w Polsce przyjęła ich z ogromnym entuzjazmem. Film pod tym samym tytułem: "100 Voices – A Journey Home" ma na celu ukazanie społeczności amerykańskiej w mediach telewizji publicznej fenomen odradzania się kultury żydowskiej w Polsce. Jest to zjawisko niezwykle doniosłe na drodze pojednania polsko-żydowskiej diaspory. Istnieje ogromna potrzeba – szczególnie dla nowego pokolenia – poznania więzi, zrozumienia bogatej tradycji, z jakiej się nasza religia chrześcijańska wywodzi. Bogactwo tradycji społeczności, które niemal tysiąc lat wiązały wzajemne losy Polaków i Żydów – na dobre i na złe. Jeden z mówców stwierdził, iż słowo „polin” po hebrajsku oznacza „miejsce niebiańskie”. Podkreślił, że Polska jest uznawana przez Żydów za najbardziej przyjazny im kraj, który przyjmował zawsze i chętnie Żydów w ich trudnych chwilach wygnania z innych krajów Europy. Przypomniał o tysiącach Polaków, którzy ratowali współbraci-Żydów z narażeniem własnego życia. Polska podczas wojny była jedynym krajem, gdzie za udzielenie pomocy Żydowi groziła natychmiastowa śmierć.

Na imprezę, zorganizowaną przybyło wielu przedstawicieli polsko-amerykańskiej społeczności oraz Żydów polskiego pochodzenia, mieszkających w Waszyngtonie. Po części muzycznej goście obejrzeli 15-minutowy urywek filmu. Producent filmu – Nathan Lam z Los Angeles – podkreślił, że Polska przez wszystkie stulecia była dla Żydów prawdziwym azylem. Skoncentrował się na takich wątkach, jak ratowanie Żydów od zagłady przez Polaków w czasie II wojny światowej, postaci papieża Jana Pawła II, wielkiego promotora pojednania judaizmu z chrześcijaństwem oraz na przyjaznej wobec Izraela polityce rządów RP po 1989 roku. Zaś lider Waszyngtońskiej Polonii – W. Zachariasiewicz podkreślił pozytywną rolę, jaką odgrywa doroczny lipcowy „Festiwal Kultury Żydowskiej” w odnowionej dzielnicy dawnego getta krakowskiego – Kazimierzu. Wśród tysięcy uczestników olbrzymią większość stanowią tam Polacy – w tym największą – młodzież. Ma to swoją cenną wymowę. Lam i kantorzy dzielili się pozytywnymi wrażeniami z pobytu w Polsce. Goście ambasady gremialnie stwierdzili, że przyjazd do „ojczyzny ich przodków” dostarczył im wiele wzruszeń, spotykali się wszędzie z serdecznym przyjęciem.

Marek Michalski z Waszyngtonu