Redakcja
Spotykają się co roku na przedmieściach Miami. Wielu z nich mieszka na Florydzie, inni przyjeżdżają tu tylko zimą. Swe spotkania nazwali Café Europa pewnie dlatego, by nawiązać do atmosfery europejskich kawiarń, których w Ameryce nie uświadczysz. Wszyscy są w podeszłym wieku a łączy ich to, co przeżyli podczas drugiej wojny światowej w Europie. To ci, którzy ocaleli z holocaustu – żydzi z Europy Wschodniej. Prawie połowa z nich pochodzi z Polski. Spotkania nazwane Café Europa organizuje wspólnie od sześciu lat szereg lokalnych organizacji żydowskich.
Dziennik ”Miami Herald”, który napisał o Café Europa, poinfomował przy okazji o definicji osoby ocalonej z holocaustu (holocaust survivor). Opracowała ją Żydowska Federacja Ameryki Północnej, według której jest to każda osoba pochodzenia żydowskiego urodzona w Europie przed 1946 rokiem, która w latach 1933-1945 mieszkała w kraju kontrolowanym przez nazistów lub była zmuszona opuścić taki kraj z powodu okupacji nazistowskiej. Ocenia się, że w Stanach Zjednoczonych pozostało jeszcze około 142 tysięcy takich ludzi. Jedno z największych ich skupisk znajduje się w okolicach Miami.
Coroczne spotkania w Café Europa poświęcają na wspólne śpiewy i tańce, ale przede wszystkim na wspomnienia. Ich wojenne losy były ciągłą ucieczką przed prześladowaniami i śmiercią. Znajdowali schronienie w różnych, często bardzo odległych zakątkach świata, jak rodzina 85-letniego Gary'ego Naftaniela, która w 1938 roku uciekła z Niemiec i schroniła się w opanowanych przez Japończyków Chinach, gdzie podczas wojny istniała 20-tysięczna kolonia żydowska.
Polscy żydzi stanowią gros ocalonych z holocaustu uczestników spotkań w Café Europa. Są wśród nich nawet ci, którzy byli na liście Schindlera, niemieckiego przedsiębiorcy, który sporządził spis zatrudnianych przez siebie żydów, by ratować ich przed zagładą. Oryginalna lista zawierała 801 nazwisk. W oparciu o te fakty powstał w 1993 roku słynny film Stevena Spielberga – „Lista Schindlera”, opowiadający historię Oskara Schindlera i jego działalności podczas II wojny światowej oraz przedstawiający problem holocaustu.
Wojciech Minicz
