Skarby Małopolski. Muzeum Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec

Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec jest skansenem regionalnym, obrazującym kulturę ludową Krakowiaków Zachodnich. Skansen zajmuje ponad 5 hektarów powierzchni o zróżnicowanej rzeźbie terenu, na którym zgromadzono 27 obiektów budownictwa drewnianego oraz liczne przykłady małej architektury. Wśród malowniczego terenu znajdują się: dwór, zagrody chłopskie z sadami i przydomowymi ogródkami, obiekty związane z wiejską produkcją rzemieślniczą, kościół z dzwonnicą, zespół małomiasteczkowy i inne przykłady architektury wsi nadwiślańskiej.

Nad zabudową wiejską góruje charakterystyczna bryła kościoła z Ryczowa z 1623 r. Jest to najstarszy obiekt na terenie skansenu, pozyskany wraz z oryginalnym wyposażeniem. Wnętrze kościoła p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego zdobi polichromia z 1930 r. wykonana według projektu Jerzego Fedkowicza ucznia Józefa Mehoffera. Obok kościoła usytuowano dzwonnice z Nowej Góry (1778 r.).
Najokazalszym obiektem Skansenu jest Dwór z Drogini z 1730 r. Wnętrze dworu zostało zaadaptowane na potrzeby działalności muzealnej i administracyjnej. Część muzealną zaaranżowano na „Mieszkanie zamożnej rodziny szlacheckiej” pokazane na przestrzeni wieku – od I poł. XIX wieku do 1945 roku. Program ekspozycji obejmuje pięć sal: salon, pokój pani, pokój rezydentki, sypialnię i gabinet pana.
Nad zabudowaniami skansenu górują ruiny średniowiecznego Zamku Lipowiec, który początkowo pełnił funkcję strażnicy kontrolującej stary trakt handlowy wiodący z Krakowa na Śląsk. Rola Zamku zmieniła się wraz z upływem biegnącego czasu. Początkowo był letnią rezydencją biskupów krakowskich, następnie więzieniem dla duchownych i skazanych za przewinienia względem prawa kościoła. Został zbudowany z kamienia zwieńczony 30 metrową czterokondygnacyjną wieżą, z której rozpościera się przepiękny widok na okolice Zatora i Oświęcimia.

Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie o Zamek Lipowiec obok pracy naukowej i konserwatorskiej, zajmuje się popularyzacją kultury ludowej poprzez zróżnicowaną działalność animacyjną do której należą m.in. lekcje i warsztaty muzealne oraz imprezy folklorystyczne. Cyklicznym imprezom towarzyszą spotkania z twórcami ludowymi, rzemieślnikami, występy zespołów a także kiermasz rękodzieła. Obok ekspozycji stałych w Muzeum można zwiedzać wystawy czasowe przygotowane ze zbiorów własnych lub zbiorów innych muzeów.

Tradycyjne wydarzenia kulturalne organizowane przy Muzeum to m.in. organizowany w maju konkursowy przegląd twórczości zespołów obrzędowych, śpiewaczych i Kół Gospodyń Wiejskich z terenów zamieszkiwanych przez Krakowiaków Zachodnich. Konkurs Potraw Regionalnych ,,Przy Chłopskim Stole” – mający na celu ochronę kulinarnego dziedzictwa regionu, identyfikacji lokalnych produktów oraz zachowania unikatowego nazewnictwa gwarowego. A także kończący we wrześniu cykl imprez Tradycyjny Odpust „Pod czerwoną jarzębiną”. Na odpuście lokalni twórcy eksponują swoje wyroby rzemieślnicze i kulinarne. W tym dniu odbywają się pokazy tradycyjnych zajęć wiejskich i rzemiosł, warsztaty edukacyjno – kulturowe, wspólna zabawa i tańce przy wtórze koncertów muzyki ludowej i folkowej.

Więcej informacji na temat muzeum na stronie https://mnpe.pl/ oraz na FB @oswiatowy.

(Małopolska Organizacja Turystyczna)