Skarga sygnalisty rozpoczęła cały łańcuch wydarzeń, które doprowadziły do tego, że Izba Reprezentantów po raz trzeci w historii USA głosować będzie nad postawieniem prezydenta w stan oskarżenia. W centrum debaty nad impeachmentem Donalda Trumpa znajduje się afera ukraińska.
17.07.2019 – Izba Reprezentantów odrzuciła rezolucję Demokraty Al Greena, wzywającą do rozpoczęcia procedury impeachmentu wobec Trumpa. Wniosek trafił pod głosowanie po atakach prezydenta na grupę kongresmenek z Partii Demokratycznej, które przez Demokratów zostały uznane za rasistowskie, ksenofobiczne i niewłaściwe.
Green próbował już wcześniej, w 2017 i 2018 roku, uruchomić procedurę impeachmentu wobec Trumpa, ale bez powodzenia, gdyż wówczas Republikanie mieli większość w Izbie Reprezentantów. Zmieniło się to po wyborach środka kadencji z listopada 2018 roku.
25.07.2019 – Rozmowa telefoniczna Trumpa z Wołodymyrem Zełenskim, który w maju został prezydentem Ukrainy. Odbyła się ona po zamrożeniu amerykańskiej pomocy wojskowej dla Kijowa o wartości 400 mln USD; odblokowano ją 11 września.
13.09.2019 – Szef komisji wywiadu Izby Reprezentantów, Demokrata Adam Schiff informuje o doniesieniach sygnalisty, prawdopodobnie pracownika wywiadu. Ten ostrzegł, że Trump, rozmawiając z Zełenskim, zabiegał o ingerencję obcego państwa w wybory w USA, a Biały Dom starał się ukryć zapis tej rozmowy.
24.09.2019 – Spikerka Izby Reprezentantów Nancy Pelosi zapowiedziała śledztwo dotyczące ewentualnego impeachmentu Trumpa w związku z podejrzeniem, że wywierał naciski na Kijów, by pozyskać informacje, mogące zaszkodzić jego politycznemu rywalowi – byłemu wiceprezydentowi USA Joe Bidenowi.
Hunter Biden w okresie, kiedy jego ojciec był wiceprezydentem i odpowiadał za kształtowanie polityki Waszyngtonu wobec Ukrainy, zasiadał w zarządzie ukraińskiego holdingu gazowniczego Burisma.
25.09.2019 – Biały Dom udostępnił zapis lipcowej rozmowy Trumpa z Zełenskim, podczas której przywódca USA prosił ukraińskiego prezydenta, by zajął się śledztwem wokół Huntera Bidena.
„Dużo się mówi o tym, że Biden wstrzymał śledztwo (w sprawie swojego syna) i bardzo dużo ludzi chce się dowiedzieć o tym więcej, więc byłoby świetnie, gdybyście mogli zrobić, co tylko możecie, z prokuratorem generalnym” – powiedział Trump podczas rozmowy 25 lipca.
Amerykański prezydent prosił również swojego ukraińskiego odpowiednika, by współpracował w tej sprawie z jego osobistym prawnikiem Rudym Giulianim i amerykańskim prokuratorem generalnym Williamem Barrem.
Biały Dom podkreślił, że ten 5-stronicowy zapis około 30-minutowej rozmowy nie jest dosłowny, a oparty na notatkach i pamięci urzędników.
26.09.2019 – Udostępniono zredagowany raport sygnalisty. W piśmie datowanym na 12 sierpnia napisano m.in.: „W ramach moich służbowych obowiązków zostałem poinformowany przez wielu członków amerykańskiego rządu, że prezydent wykorzystywał swoją funkcję, aby domagać się ingerencji obcego kraju w wybory w 2020 roku w Stanach Zjednoczonych”.
10.10.2019 – Zełenski oświadczył, że Trump nie próbował go szantażować zarówno w czasie lipcowej rozmowy telefonicznej, jak i podczas ich spotkania we wrześniu w Nowym Jorku.
11.10.2019 – Była ambasador USA na Ukrainie Marie Yovanovitch zeznała przed komisjami Izby Reprezentantów, że Trump wywierał presję na Departament Stanu, aby odwołał ją ze stanowiska w Kijowie. Yovanovitch przestała stać na czele placówki na Ukrainie w maju.
23.10.2019 – Zeznając w Kongresie charge d’affaires USA w Kijowie William Taylor oświadczył, że Trump uzależnił pomoc wojskową dla Ukrainy od wszczęcia przez Kijów śledztw w sprawie Huntera Bidena i domniemanego wpływu Ukrainy na proces wyborczy w USA w 2016 roku.
29.10.2019 – Ekspert Rady Bezpieczeństwa Narodowego USA (NSC) Alexander Vindman zeznał, że zgłaszał swoje obawy po rozmowie telefonicznej Trumpa z prezydentem Ukrainy. Polityka Białego Domu wobec Kijowa podważała jego zdaniem bezpieczeństwo narodowe USA.
30.10.2019 – Zastępca sekretarza stanu USA John Sullivan oznajmił w Kongresie, że nie wie o żadnych próbach nacisku na Kijów w sprawie wszczęcia śledztwa dotyczącego Huntera Bidena. Podkreślił, że prezydent USA „zaprzeczył, że było jakiekolwiek quid pro quo (coś za coś)”.
13.11.2019 – Komisje Izby Reprezentantów, zdominowanej przez Demokratów, rozpoczęły publiczne przesłuchania w ramach dochodzenia w sprawie afery ukraińskiej i ewentualnego impeachmentu Trumpa. Republikanie nazwali przesłuchania „telewizyjnym spektaklem teatralnym”.
20.11.2019 – Ambasador USA przy Unii Europejskiej Gordon Sondland powiedział podczas przesłuchania przed komisją wywiadu Izby Reprezentantów, że „wszyscy wiedzieli o naciskach na Ukrainę” w sprawie śledztwa dotyczącego Joe Bidena i jego syna.
03.12.2019 – Trump nadużył urzędu prezydenta dla swej korzyści, zabiegając o zagraniczną pomoc w wyborach prezydenckich w 2020 roku – stwierdzono w raporcie komisji wywiadu kontrolowanej przez Demokratów Izby Reprezentantów.
10.12.2019 – Nadużycie władzy oraz utrudnianie pracy Kongresu USA – to dwa artykuły impeachmentu Trumpa, które ogłosili szefowie komisji sprawiedliwości Izby Reprezentantów.
13.12.2019 – Komisja sprawiedliwości Izby Reprezentantów USA przegłosowała dwa artykuły impeachmentu Trumpa. Prezydent utrzymuje, że nie zrobił niczego złego.
18.12.2019 – Nad artykułami impeachmentu Trumpa głosować będzie Izba Reprezentantów. W związku z przewagą w niej Demokratów postawienie w stan oskarżenia prezydenta jest niemal pewne.
Po Izbie Reprezentantów o losach prezydenta – zgodnie z procedurą – decydować będzie Senat. Do usunięcia szefa państwa z urzędu potrzeba 67 głosów w 100-osobowej izbie wyższej. Przewagę mają w niej jednak Republikanie, co oznacza, że szansa na pozbawienie Trumpa urzędu jest minimalna.
Z Waszyngtonu Mateusz Obremski (PAP)
Na zdjęciu: Donald Trump
fot. MICHAEL REYNOLDS/POOL/EPA-EFE/Shutterstock
