Sąd federalny w stanie Indiana zdecydował w poniedziałek wieczorem o wstrzymaniu planowanej na wtorek egzekucji 56-letniej Lisy Montgomery skazanej za zabójstwo ciężarnej kobiety. Powodem decyzji był pogarszający się stan zdrowia psychicznego skazanej.
Jak argumentowali przed sądem prawnicy Montgomery, jej stan mentalny jest na tyle zły, że kobieta nie jest w stanie zrozumieć powodu swojej egzekucji. Sąd w Indianie postanowił wstrzymać wykonanie wyroku do czasu oceny jej stanu zdrowia. Decyzję sądu podtrzymał Sąd Apelacyjny, jednak odwrócić ją wciąż może Sąd Najwyższy, który w przeszłości unieważniał podobne decyzje w ostatniej chwili. Montgomery miała być pierwszą od 67 lat kobietą uśmierconą przez władze federalne.
Lisa Montgomery otrzymała najwyższy wymiar kary za zabicie w grudniu 2004 roku 23-letniej Bobbie Jo Stinnett w stanie Missouri. Udusiła kobietę, rozcięła jej brzuch nożem kuchennym i usunęła płód, który przeżył. Dziecko żyje do dzisiaj. Zespół obrony Montgomery starał się, nie podważając jej winy, przedstawić skazaną jako ofiarę wykorzystywania seksualnego. Uznał tragedię za świadectwo niepowodzenia systemu mającego ją chronić. Apelował, by nie wykonywać wyroku śmierci.
Prawnicy kobiety w ubiegłym tygodniu zwrócili się do prezydenta Donalda Trumpa z wnioskiem o złagodzenie wyroku do dożywocia, wskazując m.in. na traumatyczne doświadczenia skazanej, która miała być wykorzystywana i gwałcona przez ojca i jego kolegów.
Decyzja sądu o odłożeniu egzekucji może oznaczać, że o losie kobiety zdecyduje nowy prezydent Joe Biden. Administracja Trumpa w tym roku zniosła obowiązujące od 2003 r. moratorium na wykonywanie federalnych wyroków kary śmierci. Biden w kampanii obiecał powrót do moratorium na wyroki federalne i wprowadzenie zachęt dla władz stanowych, by zrezygnowały z egzekucji skazanych.
W 2020 r. w USA karę śmierci wykonano 17 razy, z czego 10 to egzekucje federalne. To największa liczba egzekucji na szczeblu centralnym od XIX w. Montgomery miała być jedną z pięciu osób uśmierconych w okresie między wyborami a objęciem władzy przez nowego prezydenta.
Montgomery byłaby trzecią kobietą, straconą przez rząd federalny od 1900 roku. W czerwcu 1953 roku wykonano wyrok śmierci na Ethel Rosenberg i jej mężu Juliusu za szpiegostwo na rzecz Związku Radzieckiego i przekazywanie tajemnic wojskowych, związanych z produkcją bomby atomowej.
Według Centrum Informacji o Karach Śmierci (DPIC), kobiety stanowią mniej niż 4 proc. z prawie 16 000 egzekucji, przeprowadzonych w USA od XVII wieku.
„Każda egzekucja na kobiecie jest czymś niepowszednim” – powiedział Richard Dunham, dyrektor wykonawczy DPIC.
Jak dodał przestępstwa kwalifikujące się do kary śmierci, jak morderstwa z uwzględnieniem okoliczności obciążających, są najczęściej popełniane przez mężczyzn.
Z 14 innych przypadków, w których kobieta zabiła ciężarną kobietę z zamiarem zabrania nienarodzonego dziecka, tylko jedna została skazana na śmierć. Wyrok zamieniono na dożywocie, twierdzi centrum ds. kary śmierci na świecie Uniwersytetu Cornell (CCDPW).
Według danych FBI 12 proc. spośród osób aresztowanych za zabójstwo lub nieumyślne spowodowanie śmierci w 2019 roku stanowiły kobiety. Jeszcze mniej kobiet skazywanych jest na śmierć. Od 1973 do 2018 roku z wszystkich przestępców, którzy otrzymali wyrok śmierci na szczeblu federalnym i stanowym tylko 2.1 proc. było kobietami. (PAP)
