Rząd musi zrobić znacznie więcej, by ochronić „American dream”, zaś klasa średnia staje przed największym wyzwaniem w związku z niestabilną sytuacją ekonomiczną w kraju – to jedne z wielu ostrzeżeń, które padły we wtorkowym orędziu o stanie państwa wygłoszonym przez prezydenta Obamę w Kongresie.
W trwającym ponad godzinę przemówieniu prezydent mówił przede wszystkim o ekonomii. Przedstawiony przez prezydenta braz gospodarki USA był umiarkowanie optymistyczny; Obama zaznaczył, że powiększają się nierówności społeczne.
W końcowej części przemówienia pojawił się apel skierowany do Republikanów o jedność w Kongresie.
Prezydent zaczął jednak od sukcesów. Od zakończenia wojny w Iraku i zabicia w zeszłym roku Osamy bin Ladena.
Podkreślił, że sytuacja ekonomiczna Ameryki zaczyna się poprawiać – przybywa miejsc pracy a sektor wytwórczy zwiększa produkcję. Zaznaczył jednak, że dysproporcje w rozpętości dochodów mogą grozić zanikiem klasy średniej.
„Możemy albo zaakceptować fakt, że kurcząca się liczba ludzi w kraju ma się naprawdę dobrze, podczas gdy coraz więcej Amerykanów ledwo daje sobie jakoś radę, albo też odbudować gospodarkę tak, żeby każdy miał sprawiedliwy udział w dobrobycie, by każdy wniósł do niego swój należny wkład i każdy grał według tych samych reguł” – mówił prezydent.
Obama wezwał do eliminacji ulg i upustów podatkowych dla korporacji przenoszących miejsca pracy za granicę i do podwyższenia podatków dla najzamożniejszych Amerykanów.
Obywatele o dochodach powyżej miliona dolarów rocznie powinni płacić podatki co najmniej w wysokości 30 procent – zaproponował prezydent wsazując m.in. na siebie. „Musimy zmienić kodeks podatkowy, aby tacy ludzie jak ja płacili fiskusowi sprawiedliwą należność. Można to nazywać walką klasową, ale większość Amerykanów nazwie to propozycją w imię zdrowego rozsądku” – powiedział. Byłaby to praktyczna realizacja tzw. reguły Warrena Buffetta – słynnego miliardera, który alarmował, że płaci podatki niższe niż jego sekretarka.
Prezydent zaproponował też pomoc dla osób obciążonych długami zaciągniętymi na domy. Wezwał do ich refinansowania, co miałoby rozkręcić koniunkturę na rynku mieszkaniowym i ożywić popyt wewnętrzny.
Do przegłosowania wielu ustaw mających na celu pomoc Amerykanom potrzebne jest jednak współdziałanie obu partii.
Demokraci mają większość w Senacie, ale niewystarczającą do przełamania obstrukcji (ang. filibuster), czyli blokowania ustaw przez przeciąganie debaty parlamentarnej. W Izbie Reprezentantów dominują Republikanie, którzy odrzucają niemal wszystkie ustawy zgłaszane przez Biały Dom.
Obama wyciągnął do nich rękę oświadczając, że jest gotów eliminować niepotrzebne lub przestarzałe regulacje rządowe hamujące działalność biznesu.
Wezwał też Kongres do uchwalenia ustawy „Dream Act”, która dałaby niektórym nielegalnym imigrantom szansę legalizacji pobytu i pracy w USA. Tego rodzaju reformę imigracyjną gotowi są poprzeć niektórzy Republikanie, m.in. były kandydat na prezydenta, senator John McCain.
W ostatniej częsci przemówienia Obama mówił o polityce zagranicznej. Zebrał oklaski po obu stronach sali Kongresu, kiedy zagroził Chinom wprowadzeniem sankcji za piractwo własności intelektualnej i inne nadużycia w wymianie handlowej.
Ostrzegł też, że „Ameryka jest zdecydowana nie dopuścić do uzbrojenia się Iranu w broń nuklearną”. „Z niczego nie zrezygnuję, aby osiągnąć ten cel” – powiedział.
Orędzie zakończył apelem o jedność społeczeństwa oraz położenie kresu partyjnym i ideologicznym kłótniom.
W drodze na mównicę prezydent Obama zatrzymał się przy Gabrielle Giffords, która przybyła do Kongresu, by wysłuchać prezydenckiego orędzia o stanie państwa. Prezydent serdecznie ją uściskał.
in
