Są wydarzenia w historii Polski, o których trudno mówić bez wzruszenia. Są lekcje, które na długo zapadają w pamięć naszych uczniów. Są też ludzie, dzięki którym ,,pamięci nie da się zgładzić”.
Do tradycji Polskiej Szkoły im. Juliusza Słowackiego w Wheeling weszły już spotkania z ludźmi, dzięki którym ciemne karty naszej historii są dla nas bardziej zrozumiałe, niż słowa zapisane na kartach podręczników. Tak było w przypadku niezwykłych lekcji poprowadzonych przez pana Wiesława Adamczyka – autora książki ,,Kiedy Bóg odwrócił wzrok”, który jako dziecko przeżył piekło deportacji na Syberię i tułaczki po świecie. Swoje tragiczne dzieje opwiadała nam również pani Natalia Piekarska-Poneta, autorka wspomnień ,,Siedziałam za Katowice”, która przez cztery lata zmagała się z upokorzeniami więźnia politycznego.
W Dniu Święta Edukacji mieliśmy przyjemność gościć w naszej szkole pana Piotra Uzarowicza – młodego i utalentowanego reżysera polskiego pochodzenia, na stałe mieszkającego w Los Angeles, autora przejmującego dokumentu o Katyniu pt. ,,The Officer’s Wife”(“Żona oficera“). Pan Piotr przybył na projekcję swojego filmu w towarzystwie mamy – pani Betty Uzarowicz – nauczycielki i działaczki polonijnej. Zaproszenie na to niezwykłe spotkanie z młodzieżą przyjęli również wspomniany już pan Wiesław Adamczyk, syn oficera zamordowanego w Katyniu, oraz pani Anna Wójtowicz – córka tragicznie zmarłego twórcy Pomnika Katyńskiego, pana Wojciech Seweryna – której dziadek również został bestialsko zamordowany przez sowieckich oprawców. Katyńskie Rodziny – to o nich opowiada film Piotra Uzarowicza. Obraz wyjątkowy, bo autor postanowił opowiedzieć losy jednej z najtragiczniejszych zbrodni XX wieku z perspektywy własnej rodziny. Inspiracją stały się odnalezione zapiski babci, która znalazła się wśród dwóch milionów zesłańców na Syberii z trójką małych dzieci.
Pięć lat pracy, 200 godzin wywiadów z tymi, którzy ocaleli, i z tymi, którzy nie mogą pogodzić się, że prawda katyńska nadal nie ma jeszcze swojego końca. Jeździł po Polsce, Ukrainie, Rosji, Anglii, Kanadzie nie po to – jak twierdzi – by poznać prawdę historyczną, lecz po to, by poznać prawdę zwykłych ludzi…
Młodzież naszej szkoły w absolutnej ciszy i z niedowierzaniem w oczach oglądała blisko 1,5-godzinny dokument, a potem… były brawa, długie brawa i pytania do twórcy. Dlaczego film nakręcony jest w języku angielskim? Czy były chwile zwątpienia w ciągu pięciu lat gromadzenia materiałów? Jak doszło do współpracy z laureatem nagrody Oscara – Janem A.P. Kaczmarkiem, który jest twórcą muzyki do obrazu? Jaką rolę odegrali rodzice reżysera – państwo Betty i Zbigniew Uzarowiczowie w powstaniu dokumentu?
Było także pytanie, które zawsze wywołuje uśmiech na twarzy: Czy lubił pan chodzić do polskiej szkoły?
Reżyser odpowiadał z dużą swobodą, oczywiście w języku polskim. Jedno z pytań skierowane było do mamy Piotra, która wspierała syna w jego przedsięwzięciu. Jednak szczególne obawy miała, podczas gdy reżyser szukał materiałów na terenach Rosji i Ukrainy. Tak bardzo wzruszyły nas wszystkich słowa wypowiedziane do Piotra: ,,Dziękuję Ci,synu” i uścisk obojga… i ukryte pod szkłem okularów łzy.
Spotkanie z Piotrem Uzarowiczem i pozostałymi gośćmi dostarczyło tak młodzieży, jak i nam pedagogom, wielu wzruszeń. Pokazało, że historia katyńska jest nadal żywa. Jak powiedział reżyser: ,,… to tragedia rodzinna, która jest o wiele większa, niż 20 tysięcy zastrzelonych osób, bo dla rodzin ofiar ta sprawa nie skończyła się nigdy…”
Dziękujemy Panie Piotrze, ,że Prawdę Katyńską roznosi Pan po świecie.
Małgorzata Rudzińska
nauczycielka Polskiej Szkoły im. Juliusza Słowackiego w Wheeling
