Przegląd Imigracyjny
Poniżej omówione są ogólnie tylko niektóre ze skomplikowanych przepisów dotyczących tej tematyki zawarte w różnych imigracyjnych regulacjach. Trzyletni zakaz powrotu Począwszy od dnia 1 kwietnia 1997 r. osoby, które pozostają w USA przez więcej niż 180 kolejnych dni, ale krócej niż przez jeden rok po dacie wygaśnięcia ich legalnego pobytu podanej na druku I-94 lub, które podczas legalnego pobytu naruszają swój status nieimigracyjny, jaki wynika z ich wizy oraz druku I-94, zostają uznane za nie mogące wjechać (inadmissible) na teren Stanów Zjednoczonych przez okres trzech lat od chwili dobrowolnego opuszczenia przez nie USA przed rozpoczęciem przeciwko nim postępowania imigracyjnego o usunięcie ich z tego kraju. Dotyczy to więc zarówno sytuacji, w których USCIS, np. po wydaniu odmownej decyzji o przedłużeniu pobytu turystycznego, nakazuje danej osobie dobrowolne opuszczenie Stanów Zjednoczonych w określonym terminie (zazwyczaj 30 dni), jak i decyzji sędziego imigracyjnego. W razie opuszczenia USA już po otrzymaniu od sędziego imigracyjnego zgody na dobrowolny wyjazd (voluntary departure) i wyjeździe w terminie przyznanym przez sąd, okresu przyznanego na dobrowolny wyjazd (najwyżej do 120 dni) nie wlicza się do czasokresu pobytu uruchamiającego karę 3-letniego zakazu wjazdu. Jednakże okres nielegalnego pobytu skumulowany przed decyzją sędziego jest wliczany do takiego pobytu. Pewien wyjątek dotyczący kumulowania okresu nielegalnego pobytu uczyniono dla osób, które starają się o przedłużenie legalnego pobytu lub zmianę statusu, pod warunkiem, iż nie naruszyły one przepisów imigracyjnych poprzez zatrudnienie bez zezwolenia USCIS lub naruszenie prawa karnego. O ile ich podanie o przedłużenie pobytu lub zmianę statusu nie zostanie uznane za nieuzasadnione lub nie zostaje złożone po wymaganym terminie. Pozytywna decyzja USCIS w takich sprawach pozwala na uniknięcie konsekwencji nielegalnego pobytu, nawet jeśli została wydana po upływie 120. W razie odmownej decyzji USCIS okres nielegalnego pobytu liczy się od daty odmownej decyzji chyba, że podanie zostało złożone bezpodstawnie, nie na czas lub starający się podjął nielegalne zatrudnienie w USA. Dziesięcioletni zakaz powrotu Osoby, które po 1 kwietnia 1997 r. przedłużają bez zezwolenia USCIS swój pobyt w USA przez ponad jeden rok od daty wyjazdu wskazanej na druku I-94 podlegają, w razie dobrowolnego opuszczenia lub usunięcia ich z tego kraju na mocy decyzji sędziego imigracyjnego, 10-letniemu zakazowi powrotu na pobyt czasowy lub stały. Inaczej jednak niż w przypadku wspomnianym powyżej opuszczenie USA po rozpoczęciu postępowania przed sądem imigracyjnym nie wstrzymuje uruchomienia 10-letniego zakazu powrotu a samo rozpoczęcie takiego postępowania nie wstrzymuje liczenia czasokresu nielegalnego pobytu, którego rezultatem może być taki zakaz.
Dla osób, dla których okres nielegalnego pobytu zaczyna się, gdy mają one poniżej 18 lat, liczenie takiego pobytu rozpoczyna się z chwilą ukończenia przez nie 18 lat. Stały zakaz powrotu Stały zakaz powrotu do USA dotyczy osób, które po okresie ponad rocznego nielegalnego pobytu w Stanach Zjednoczonych opuściły ten kraj po 1 kwietnia 1997 r. i które następnie przybyły tu nielegalnie lub zostały zatrzymane podczas próby znalezienia się w tym kraju bez wymaganej wizy. Jednakże zarówno okres nielegalnego pobytu przed 1 kwietnia 1997 r. lub nielegalne przybycie do USA po uprzednim opuszczeniu tego kraju przed tą datą nie mają wpływu na ewentualny stały zakaz powrotu do Stanów Zjednoczonych. Inaczej natomiast niż w przypadku dwóch wspomnianych powyżej sytuacji, w tym przypadku pod uwagę brany jest całkowity czasokres nielegalnego przebywania w USA, tzn. nie tylko w ciągu jednego pobytu, ale równiez zsumowany okres nielegalnego przebywania w tym kraju podczas wszystkich pobytów po 1 kwietnia 1997 r. przerywanych kolejnymi wyjazadmi. Uchylenie 3- lub 10-letniego zakazu powrotu do USA W niektórych, wyjątkowych przypadkach możliwe jest uzyskanie zgody na powrót do USA, pomimo podlegania wspomnianym powyżej zakazom. W przypadku ubiegania się o uzyskanie wizy nieimigracyjnej wniosek o uchylenie 3- lub 10-letniego zakazu powrotu to USA składany jest w konsulacie rozpatrującym podanie o wizę. W razie zatwierdzenia takiego wniosku konsulat przekazuje go do Departamentu Bezpieczeństwa Narodowego (DHS), który wydaje ostateczną decyzję, co do udzielenia takiego zezwolenia. W razie odmowy przez konsulat możliwe jest odwołanie się do Departamentu Stanu, którego decyzja jest ostateczna. Rozpatrując indywidualny wniosek konsulat bierze pod uwagę powagę naruszenia przepisów imigracyjnych oraz okres, jaki upłynął od chwili takiego naruszenia, powód ewentualnego wjazdu do USA, a także potencjalne zagrożenie bezpieczeństwa USA w razie powrotu danej osoby do tego kraju. Ponadto, poza przypadkiem ubiegania się o wizę pracowniczą (H-1B, L), należy również wykazać, iż posiada się wystarczająco silne związki ze swoim krajem, dające gwarancję powrotu do niego po czasowym pobycie w USA.
Osoby ubiegające się o uchylenie zakazu powrotu w związku z planowaną imigracją do Stanów Zjednoczonych mają znacznie trudniejszą sytuację. Muszą one bowiem wykazać, iż ich współmałżonek lub rodzic, obywatel lub stały rezydent USA, ucierpiałby w szczególnie poważny sposób (extreme hardship), w razie odmowy uchylenia zakazu powrotu na pobyt stały ich wspómałżonkowi lub dziecku. Przepisy nie przewidują możliwości powołania się na wspomniany „extreme hardship”, jaki mogłyby ponieść dzieci zainteresowanego, w razie odmowy uchylenia wobec niego zakazu powrotu. O ile wniosek o uchylenie 3-letniego zakazu nie wymaga użycia żadnego specjalnego formularza, to w przypadku zakazu 10-letniego wymagane jest złożenie formularza I-601 i uiszczenie stosownej opłaty należnej USCIS. Ubieganie się o uzyskanie uchylenia zakazu powrotu przez 3 lub 10 lat może też być w niektórych innych przypadkach przewidzianych przepisami imigracyjnymi, które jednak ze względu na ich wyjątkowość nie mają zastosowania do większości przypadków osób objętych jednym z tych zakazów. Uchylenie stałego zakazu powrotu do USA Uzyskanie zgody na uchylenie tego zakazu jest szczególnie trudne. Jednym z wyjątków jest sytuacja dzieci i współmałżonków, które podlegają przepisom dotyczącym ofiar przemocy (VAWA), o ile mogą one wykazać, iż opuszczenie przez nie USA i nielegalny powrót miały związek z stosowaną wobec nich przemocą. Inny wyjątek dotyczy wniosków o uchylenie zakazu stałego powrotu przez osoby, które po dobrowolnym wyjeździe lub usunięciu ze Stanów Zjednoczonych przebywały za granicą przez okres co najmniej 10 lat.
Osoba objęta tym zakazem nie może również ubiegać się o jego uchylenie w związku ze składaniem podania o pobyt stały na zasadzie tzw. rejestracji (jej podstawą jest przebywanie w USA od 1972 r.).
Powyższy przegląd niektórych ważniejszych zagadnień związanych z wieloletnimi zakazmi powrotu do Stanów Zjednoczonych powinien uzmysłowić Czytelnikowi, iż zarówno podjęcie decyzji o opuszczeniu USA po okresie dłuższego nielegalnego pobytu w tym kraju, jak i ewentualne ubiegania się o późniejsze uchylenie zakazu powrotu do niego, wymaga daleko posuniętej rozwagi oraz profesjonalnej konsultacji prawnej. Niniejsze omówienie nie może zastąpić indywidualnej porady prawnej w tym zakresie.
Dr hab. (UJ) Leszek A. Sosnowski Adwokat (IL). Koncentracja na sprawach imigracyjnych. Adres kancelarii: 30 N. LaSalle (róg LaSalle i Washington), pokój 3900, tel. (312) 726-1210 Rubryka „Przegląd Imigracyjny” ukazuje się w ostatni piątek każdego miesiąca. Zapraszam również na stronę internetową http://lessosnowskilaw.com/, gdzie znajdują się m.in. odsyłacze (linki) do USCIS, Departamentu Pracy oraz Biuletynu Wizowego Departamentu Stanu.
