Często, kiedy mówię o seksoholizmie, widzę w oczach rozmówcy lekki, ironiczny uśmiech, jakby chciał powiedzieć: „naprawdę,brzmi ciekawie; oni to mają ubaw w życiu!” Nic bardziej mylnego. Uzależnienie od seksu jest przeciwieństwem przyjemności. To behawioralny przymus, który prowadzi do poważnych życiowych konsekwencji – zerwanych relacji z bliskimi, nieumiejętnością formułowania intymnych, partnerskich związków i do problemów prawnych. Seksoholizm wiąże się także z wystąpieniem innych problemów – zanikiem zainteresowań, społeczną i emocjonalną izolacją, poczuciem wstydu, depresją. Jak każdy inny rodzaj uzależnienia – uzależnienie od seksu jest niczym innym jak cierpieniem, samotnością i desperacją.
Źródła seksoholizmu
Osoby angażujące się w nadmierne seksualne zachowania są zwykle ofiarami chronicznej traumy w dzieciństwie. Może to być zaniedbanie ze strony opiekunów lub emocjonalna, fizyczna lub seksualna przemoc. Zwykle we wczesnej młodości ofiary traumy zaczynają uśmierzać emocjonalny dyskomfort substancjami poprawiającymi nastrój, czyli alkoholem i narkotykami. Niektórzy jednak idą w stronę kompulsywnych zachowań seksualnych, jak masturbacja poparta różnego rodzaju fantazjami lub oglądaniem filmów porno po to, by uciec od dysfunkcyjnej rzeczywistości i znieczulić emocje. Niestety, zachowaniem tym tylko pogłębiają istniejące już poczucie wstydu i bezwartościowości, czym nakręcają tylko błędne koło i zwiększają potrzebę ucieczki. Uzależnienie od seksu to nie zabawa. Podobnie jak uzależnienie od narkotyków lub alkoholu, w miarę rozwoju uzależnienia, życie człowieka staje się pełne rozczarowań i beznadziei.
Przykład Michała
Jak wielu ludzi uzależnionych, Michał dorastał w domu pełnym chaosu. Ojciec był aktywnym alkoholikiem, pił codziennie choć udawało mu się funkcjonować w pracy; matka oscylowała pomiędzy całkowitym wycofaniem emocjonalnym w stosunku do męża i dzieci a okresami nadopiekuńczości i próbami odwrócenia straconego czasu. Zachowanie obojga rodziców było tak nieprzewidywalne, że Michał nie czuł się bezpieczny. Zaczął oglądać pornografię w wieku 11 lat, co było ucieczką od dysfunkcyjnego otoczenia. Z początku podkradał erotyczne magazyny ojca, później wyszukiwał pornografię na internecie. Do tego dołączyły się różnego rodzaju fantazje seksualne, które zaczęły pochłaniać większość wolnego czasu. Na początku szkoły średniej Michał miał niską samoocenę, głównie w związku z poczuciem wstydu, które pogłębiło się za sprawą nocnego oglądania porno i masturbowania się, czego skutkiem było często okaleczenie genitaliów. Pod koniec liceum doszedł jeszcze jeden sekret – Michał zaczął weekendowe eskapady do „nieprzyzwoitej” części miasta na płatny seks. Po zakończeniu szkoły zaczął pracować jako kierowca ciężarówki. Poznał wówczas dziewczynę, o której wiedział na pewno, że chce się z nią ożenić. Bardzo ją lubił, więc przestał widywać prostytutki i zaniechał oglądania porno. Pobrali się w wieku lat dwudziestu. Rok później, gdy Monika była w siódmym miesiącu ciąży, nieoczekiwanie znów zaczął oglądać filmy pornograficzne i kompulsywnie się masturbować.
Zanim dziecko się urodziło, odwiedzał dawne miejsca gorszej części miasta. Teraz, w wieku lat trzydziestu, Michał spędza większość czasu wolnego patrząc na strony pornograficzne i zawierając znajomości na popularnych stronach dla ludzi poszukujących doznań seksualnych. Mówi, że jego żona nic nie wie o jego nawykach. Mimo wszystko ma poczucie wszechpotężnego wstydu za swoje zachowanie, nie czerpie żadnej przyjemności z seksu małżeńskiego, jest zdeterminowany skończyć z tym, ale każda próba to porażka, bo nie może powstrzymać się dłużej niż parę dni. Zawsze mówi sobie: „to już ostatni raz”, ale seksualny popęd znowu wraca.
Symptomy uzależnienia od seksu
W miarę pogłębiania się aktywnego uzależnienia, seksoholicy ustawiają swoje życie wokół seksu. Spędzają długie godziny na planowaniu i angażowaniu się w zachowania seksualne, czyli zarówno masturbację, jak i seks z partnerami i prostytutkami. Seks staje się obsesją, nic innego nie jest już ważne. Małżonkowie, dzieci, rodzina, praca – schodzą na dalszy plan, poprzednie zainteresowania już nie pociągają. Gdy uzależnienie jest na zaawansowanym etapie, również zostaje zaburzona hierarchia wartości, a moralność wisi na włosku. Wtedy najłatwiej o kłopoty prawne. Uzależniony zostaje sam ze swoim uzależnieniem. Wstyd i poczucie winy eskalują do ogromnych rozmiarów, a utrzymywanie wszystkiego w sekrecie przed najbliższymi pogłębia tylko poczucie samotności i izolacji.
– Terapeuci zajmujący się uzależnieniem od seksu wyodrębniają trzy podstawowe kryteria uzależnienia:
– Angażowanie się w obsesyjne myślenie o fantazjach seksualnych i kompulsywne zachowania seksualne.
– Utrata kontroli nad fantazjami i zachowaniami objawiająca się nieudanymi próbami skończenia z tym.
– Pojawienie się negatywnych konsekwencji zachowań seksualnych (problemy małżeńskie, problemy prawne, wstyd, niedotrzymanie zobowiązań finansowych, problemy w pracy, pogorszenie stanu zdrowia psychicznego).
Leczenie
Jak każde uzależnienie – seksoholizm jest trudno pokonać samemu. Pierwszym krokiem jest przyznanie się przed samym sobą. Gdy problem jest zidentyfikowany, wtedy łatwiej jest o nim mówić. Udanie się do specjalisty od uzależnień lub specjalnie szkolonego specjalisty od seksoholizmu (ang. CSAS Certified Sex Addiction Specialist) jest bardzo zalecane. Pamiętaj, że nie jesteś sam, jest wielu innych, którzy przechodzą przez piekło uzależnienia. Dołącz do grupy anonimowych seksoholików. Zadzwoń pod nr (630) 415-0341, wejdź na stronę internetową http://www.chicagosa.org/Meet.htm.
Katarzyna Pilewicz LCPC, CADC
psycholog i psychoterapeutka licencjowana w stanie Illinois. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Obecnie prowadzi badania doktoranckie w Walden University na temat wpływu psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Członek American Psychological Association i PSI CHI. W swojej praktyce opiera się na holistycznym poglądzie o wzajemnym wpływie umysłu, ciała i środowiska. W swojej klinice w Deerfield zajmuje się leczeniem młodzieży i dorosłych z problemami psychologicznymi pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.
