Wielu naszych czytelników ma pieniądze w polskich instytucjach finansowych. Każdy, kto zlekceważy list z banku wzywający do złożenia oświadczenia FATCA, ten od 1 grudnia może stracić dostęp do swoich oszczędności. Oto dlaczego.
Przypomnienie o FATCA
Ustawa o ujawnianiu kont zagranicznych (Foreign Account Tax Compliance Act, FATCA), weszła w życie w USA 1 lipca 2014 roku. Jej celem jest walka z unikaniem opodatkowania przez Amerykanów mających inwestycje na zagranicznych rachunkach bankowych czy inwestycyjnych.
Porozumienie między Polską a Stanami Zjednoczonymi w sprawie wypełniania obowiązków podatkowych oraz wdrażania FATCA zaczęło obowiązywać 1 czerwca 2015 r., a 1 grudnia 2015 zaczęła obowiązywać ustawa z dnia 9 października 2015 r. o wykonywaniu tego polsko-amerykańskiego porozumienia. Polskie banki mają teraz identyfikować amerykańskich podatników i informować o nich Internal Revenue Service (IRS).
Kogo dotyczy FATCA
Jeżeli masz w USA obowiązek podatkowy i posiadasz większe pieniądze w Polsce, to ustawa pewnie dotyczy twoich polskich aktywów. Pojęcie „osoby amerykańskiej” (U.S. person for tax purposes) ma szeroki zakres. Obejmuje ono amerykańskich obywateli, rezydentów (posiadaczy zielonych kart), jak i inne osoby, przebywające w USA przez co najmniej 183 dni. Ponadto obejmuje krajowe korporacje, spółki, trusty, masy spadkowe.
Ustawie FATCA podlegają również konta bankowe posiadane wspólnie przez osobę amerykańską i jej małżonka, który osobą amerykańską nie jest. Jak widać, nałożone przez FATCA obowiązki informacyjne dotyczą obszernej grupy usługobiorców sektora finansowego na całym świecie.
Obowiązki finansowych instytucji
Krótko mówiąc, banki muszą wśród swoich klientów zidentyfikować „osoby amerykańskie”. Następnie banki będą słać doroczne raporty o kontach klientów, posiadających na koniec roku ponad 50 tys. dol. we wszystkich oddziałach tej instytucji. Klientom, którzy zdecydują się nie współpracować, konta zostaną zablokowane, a jeżeli nie, to potrącane będzie 30 proc. przychodu z USA (emerytury, renty, regularne płatności).
Nie dzwoń do banku z prośbą o ratunek. Pracownikom nie wolno radzić, jak uniknąć obowiązków raportowych wynikłych z FATCA.
Oświadczenia o statusie FATCA
Jeżeli twoja bankowa korespondencja słana jest na jakiś adres w Polsce, to może czeka tam do wypełnienia „Oświadczenia o statusie FATCA”, a także jedno albo dwa ponaglenia. Jeżeli nie odpowiesz, konto zostanie zablokowane.
Właściciele rachunków otwartych w Polsce między 1 lipca 2014 r. a 30 listopada 2015 r. (w okresie przejściowym, gdy ustawa obowiązywała, ale w Polsce została opóźniona) otrzymali z banku pocztą do wypełnienia Oświadczenia o statusie FATCA. Klientów indywidualnych bank poprosi o podanie następujących danych: kraj urodzenia, obywatelstwa, zaświadczene pobytowe (jeśli nie jest się obywatelem) dla celów podatkowych oraz numer identyfikacji podatkowej w USA (którym jest numer Social Security). Banki muszą zakończyć procedurę identyfikacji tych kont w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie Ustawy wykonawczej, tj. do 1 grudnia 2016 roku.
Gdy żadnego listu nie dostałeś
Jeżeli masz stare konto, być może bank do ciebie nie napisał. Rachunki otwarte przed 1 lipca 2014 roku teoretycznie powinny podlegać tylko komputerowemu przefiltrowaniu pod kątem związku ze Stanami Zjednoczonymi, ale niektóre banki bywają nadgorliwe. Traktują starych klientów jak tych, co otworzyli konta w okresie przejściowym i ślą im wszystkim do wypełnienia oświadczenia o statusie FATCA.
Po 1 grudnia 2015 roku każda osoba otwierająca konto w polskim banku (i w większości instytucji finansowych świata) musi złożyć oświadczenie o amerykańskiej rezydencji podatkowej. W umowach jest po prostu jeszcze jeden kwadracik do odhaczenia.
Co grozi Polonusowi
List z polskiego banku nie oznacza, że interesują się tobą jakieś śledcze organy. Polacy w kraju, którzy Amerykę widzieli tylko w telewizji, traktowani są tak samo. Dla większości klientów indywidualnych oświadczenie sprowadza się do stwierdzenia „jestem/nie jestem podatnikiem Stanów Zjednoczonych”. Natomiast, jeżeli jesteś podatnikiem amerykańskim i masz w Polsce na koniec roku ponad 50 tys. dol. w jednym banku, to umieści on twoje dane na liście, którą pośle do polskiego Ministerstwa Finansów. Przekazywane informacje obejmują twoje dane (imię i nazwisko, adres oraz numer Social Security, a w przypadku braku SSN − datę urodzenia), wartość lub saldo rachunku, jak również kwoty przychodów wypłacane przez bank. Ministerstwo zbierze dane z całego kraju i przekaże je do amerykańskiej skarbówki, czyli IRS.
Pamiętaj, że posiadać środki za granicą wolno, pod warunkiem, że zgłaszasz do IRS fakt posiadania zagranicznego konta i płacisz podatki od odsetek. Obowiązki i komplikacje wyjaśniam dokładnie w książce pt. “Jak chować pieniądze przed fiskusem”.
Jeżeli polski bank przysłał ci Oświadczenie o statusie FATCA, a nie odesłałeś go do końca listopada, to bank zablokuje ci dostęp do konta. Ustawa wprowadziła taki obowiązek i nie ma możliwości stosowania innych środków nacisku. Blokada nie stanowi konfiskaty. Odblokowanie rachunku finansowego nastąpi nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania przez bank wypełnionego i podpisanego oświadczenia.
Elżbieta Baumgartner
***
Uwaga, pytania do autorki należy wysyłać e-mailem: [email protected]
