Na posiedzeniu Komisji Weneckiej poświęconym uchwalonej w lipcu ustawie o TK nie będzie polskiej delegacji – poinformował PAP dyrektor biura rzecznika prasowego MSZ Rafał Sobczak. Udział w posiedzeniu legitymizowałby działania Komisji, „które mają stronniczy charakter” – uzasadnił.
Podczas piątkowej sesji plenarnej KW ma przyjąć opinię na temat nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Poprzednia, przyjęta w marcu opinia Komisji na temat nowelizacji poprzedniej ustawy o TK, była bardzo krytyczna. KW zaapelowała wtedy o publikację orzeczenia TK z 9 marca w sprawie grudniowej noweli o Trybunale autorstwa PiS, co – według niej – byłoby punktem wyjścia z kryzysu. Ponadto ostrzegła, że osłabienie TK stanowi zagrożenie dla demokracji, praw człowieka i rządów prawa w Polsce.
Sobczak powiedział w środę PAP, że udział polskiej delegacji w posiedzeniu KW w tym tygodniu „legitymizowałby działania Komisji, które – z przykrością należy stwierdzić – mają stronniczy charakter”.
Według szefa biura rzecznika prasowego MSZ rozmowa pomiędzy przedstawicielami rządu a Komisją powinna opierać się „na argumentach prawnych i poważnej analizie ustawy oraz polskiego systemu prawnego”. Tymczasem – dodał – „krótki czas przeznaczony na interakcję przedstawicieli rządu z ekspertami Komisji powoduje, że udział byłby całkowicie bezprzedmiotowy”.
Projekt opinii, który będzie przedmiotem prac KW, powstał po wrześniowej wizycie delegacji jej sprawozdawców w Warszawie. W skład delegacji wchodzili eksperci z Finlandii, USA i Belgii.
Przeprowadzili oni rozmowy w kancelarii premiera, Sądzie Najwyższym, Trybunale Konstytucyjnym, Senacie i Sejmie, resorcie sprawiedliwości, w biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Poruszano m.in. kwestię nieopublikowania orzeczeń TK, a także tego, że trzech sędziów wybranych zgodnie z konstytucją przez poprzedni parlament nie zostało zaprzysiężonych przez prezydenta.
Po rozmowach delegaci mówili, że są usatysfakcjonowani i uzyskali nowe informacje. „Ale to nie oznacza, że jesteśmy usatysfakcjonowani sytuacją prawną w Polsce” – zastrzegł sekretarz KW Thomas Markert.
KW podkreśliła też, że jej celem jest zapewnienie, by TK pracował efektywnie w interesie obywateli Polski i kraju.
Udziału w spotkaniu z przedstawicielami KW odmówiło we wrześniu sześcioro sędziów zgłoszonych przez PiS i wybranych do Trybunału Konstytucyjnego w grudniu 2015 (pięcioro) i w kwietniu 2016 roku (jeden sędzia). Jak wyjaśnili, w marcu skierowali do KW swoje oceny i argumenty w sprawie poprzedniej ustawy o TK, ale pozostały one bez odpowiedzi.
Jeszcze w czasie wizyty w Warszawie Thomas Markert zapowiedział, że w opinii znajdzie się stanowisko wobec kwestii nieopublikowania orzeczeń TK.
Przyjęta w piątek opinia będzie już trzecim stanowiskiem KW na temat polskiej ustawy przedstawionym w ciągu siedmiu miesięcy. Wcześniej organ ten zajął się oprócz sprawy Trybunału Konstytucyjnego także ustawą o policji, która zmienia zasady inwigilacji, i zgłosił szereg uwag. Podczas gdy w marcu KW zajmowała się przepisami dotyczącymi TK na wniosek szefa polskiej dyplomacji Witolda Waszczykowskiego, obecnie drugą już ustawę o TK bada na prośbę sekretarza generalnego Rady Europy Thorbjoerna Jaglanda.
Parlament zakończył prace nad ustawą o TK 22 lipca. Zdaniem PiS – które było autorem jej projektu bazowego – ustawa jest odpowiedzią na kryzys, jaki od wielu miesięcy trwa wokół TK. Według opozycji tryb pracy nad ustawą naruszył procedury legislacyjne, zaś część jej zapisów jest niekonstytucyjna i nie uwzględnia zaleceń Komisji Weneckiej.
Ustawa weszła w życie 16 sierpnia. 11 sierpnia TK niejednogłośnie uznał, badając skargi opozycji oraz RPO, że kilkanaście zapisów ustawy jest niezgodnych z konstytucją.
Sierpniowy wyrok TK nie został opublikowany, podobnie jak wyrok z 9 marca, ponieważ – zdaniem rządu – oba zostały wydane z naruszeniem prawa. (PAP)
