W ubiegłym tygodniu do Chicago przyleciała z wizytą delegacja Stowarzyszenia Wspólnota Polska: prezes Dariusz Piotr Bonisławski, skarbnik Tomasz Różniak oraz dyrektor Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia Wspólnota Polska, Katarzyna Czyżycka. Celem wizyty było otwarcie nowej inicjatywy edukacyjnej skierowanej do środowiska nauczycieli szkół polonijnych przy współpracy ze Zrzeszeniem Nauczycieli Polskich w Ameryce – studium doskonalącego „Metodyka pracy w szkole polonijnej”.
Uroczystego otwarcia dokonali prezesi Dariusz Bonisławski i Tadeusz Młynek (Zrzeszenie Nauczycieli Polskich w Ameryce) w konsulacie RP w Chicago 28 marca 2019 r. Przedstawiciele Wspólnoty Polskiej spotkali się także z władzami Kongresu Polonii Amerykańskiej, odwiedzili Związek Narodowy Polski i redakcję „Dziennika Związkowego”. Przeprowadziliśmy rozmowę z prezesem Wspólnoty Polskiej, Dariuszem Piotrem Bonisławskim na temat bogatej działalności Stowarzyszenia oraz z Katarzyną Czyżycką, dyrektor ODNSWP o studium doskonalącym dla nauczycieli.
Anna Rosa: – Jak wygląda działalność Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” i dlaczego jest ono zainteresowane współpracą z Polonią amerykańską?
fot.Ewa Malcher
Dariusz Bonisławski: – Stowarzyszenie powstało blisko 30 lat temu po to, aby dzięki Senatowi RP i innym instytucjom państwa polskiego wspierać polskość poza granicami państwa. Wspieramy społeczności polonijne zarówno na wschodzie, jak i na zachodzie, wszędzie tam, gdzie z jakichś powodów znaleźli się nasi rodacy i chcą pielęgnować polskość. Jesteśmy po to, aby łączyć, aby pomagać zachować język, przybliżać Polskę, pomagać w odnajdywaniu korzeni tym, którzy od dawna żyją lub urodzili się poza granicami kraju. Do Chicago sprowadza nas potrzeba rozmawiania z naszymi wieloletnimi partnerami na temat tego, co w moglibyśmy wspólnie zrobić. Podczas uroczystego spotkania w konsulacie podpisaliśmy umowę ze Zrzeszeniem Nauczycieli Polskich w Ameryce, w ramach której będziemy starali się wspierać polskie szkoły w okręgu chicagowskim, dotując bieżącą ich działalność, programy edukacyjne na ten rok i lata najbliższe. Będziemy realizowali bardzo ważne przedsięwzięcie – studium doskonalące dla nauczycieli. To bardzo ważne przedsięwzięcie, dlatego że nauczanie języka polskiego poza granicami Polski wymaga specjalnej wiedzy i umiejętności. Na to nakłada się specyfika szkół polonijnych, bo zajęcia odbywają się pod koniec tygodnia lub wieczorami, dlatego praca nauczyciela musi być metodycznie poprawna, oferta atrakcyjna, dostosowana do pracy po zajęciach w szkołach systemowych, do których dzieci uczęszczają na co dzień. Mam nadzieję, ze efekty będą jak najlepsze, podobnie jak efekty naszych poprzednich inicjatyw – Akademii Polskości i Akademii Umiejętności. To jedna z naszych metod, by nie tylko przekazywać wiedzę merytoryczną, ale też budować relacje między nauczycielami w ich własnym środowisku.
Przedstawiciele Wspólnoty Polskiej odbywają także szereg ważnych spotkań z przedstawicielami organizacji i społeczności polonijnych w Chicago.
– Tak, ogromnym zaszczytem było dla nas wręczenie złotego medalu Stowarzyszenia Wspólnota Polska, przyznanego przez Radę Krajową prezesowi i sekretarz generalnej Związku Podhalan w Północnej Ameryce, panu Józefowi Cikowskiemu i pani Helenie Studenckiej. Od 90 lat organizacja ta podtrzymuje polskość, tradycje, historię, kulturę w różnorodnych formach. Dziękowaliśmy za to co było, ale też rozmawialiśmy o wspólnych przedsięwzięciach i planach, m. in. o włączeniu się w program stypendialny ZPPA. Zaproponowaliśmy, że dwoje studentów wytypowanych przez ZPPA może ubiegać się o stypendium Wspólnoty Polskiej. Zależy nam na tym, by pokazać, że nie tylko młodzież polska żyjąca na wschodzie, ale również z USA może liczyć na pomoc i wsparcie państwa polskiego. Podczas spotkania z prezesem Kongresu Polonii Amerykańskiej, panem Frankiem Spulą, rozmawialiśmy o współpracy. Podczas spot- kania z prezesem Związku Lekarzy Polskich w Ameryce, doktorem Markiem Rudnickim, o zbliżającym się kongresie medycznym. Prowadzimy rozmowy w mediach polonijnych o ważnych przedsięwzięciach, takich jak Światowe Igrzyska Polonijne w Gdyni, kongres medyczny w Gdańsku, Światowy Zjazd Nauczycieli Polonijnych w Toruniu. Wdzięczni jesteśmy naszym partnerom – Zrzeszeniu Nauczycieli Polskich w Ameryce i Lokalnemu Ośrodkowi Metodycznemu, którzy pomagają przygotować nam jego program. Złożyliśmy wizytę w Muzeum Polskim – to chyba jedna z najważniejszych tego typu placówek poza granicami Polski, to świątynia polskości. Są tu pamiątki po Ignacym Paderewskim i Błękitnej Armii gen. Hallera. Bez tych ludzi być może nie byłoby dzisiejszej Polski. Te wszystkie pamiątki są pięknie gromadzone i, nie ukrywam, trochę zazdrościmy Polakom żyjącym w Chicago, że mogą na co dzień obcować z tak wspaniałą kartą polskiej historii.
Duża część działań Wspólnoty Polskiej w Chicago skupia się na młodzieży polonijnej. Chodzi o wykształcenie i wychowanie młodej kadry, która jest ambasadorem polskości w Stanach Zjednoczonych – urodzona tutaj, ale z polskim sercem. Młodzi ludzie robią kariery polityczne, kształcą się na uniwersytetach i niosą polskość dalej. Absolwenci szkół polonijnych wracają do nas, opowiadają, jak wiele dała im szkoła. Wspominają ciekawe zajęcia, nauczycieli, naukę przez zabawę. Zawsze myślę o tym, że to także dzięki współpracy ze Wspólnotą Polską to, czego nauczą się nauczyciele, wraca do dzieci.
– Staramy się zachować równowagę. Jest istotne, żeby polskość poza granicami miała się dobrze i by pamiętać o wszystkich środowiskach, by wychowywać następców, dlatego koncentrujemy się na oświacie i młodzieży. Trzeba myśleć o tym, jak polskość będzie wyglądała nie za tydzień, za miesiąc, ale za lat 10, 20 czy 50. Zawsze wracam myślą do opracowania, które powstało kilka lat temu na zlecenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Wynikało z niego, że w perspektywie 10-20 lat polskości poza granicami kraju w wielu miejscach nie będzie. Perspektywa ta powinna mobilizować tych, którzy przygotowują programy wsparcia. Spotykamy się z procesami utrudniającymi podtrzymywanie polskości. Na wschodzie jest to problem demografii. Środowiska, które były tradycyjne zamieszkiwane przez Polaków, a więc Lwów czy Żytomierszczyzna, zmagają się z problemem odpływu młodych ludzi, którzy wyjeżdżają do Polski czy innych krajów UE po to, by szukać lepszego życia. Rodzi się mniej dzieci, społeczność polska na wschodzie starzeje się. Coraz mniej Polaków emigruje do USA, dlatego zmniejsza się liczba dzieci w polskich szkołach. Pamiętać należy o tym, że dopływ uczniów, którzy przywozili ze sobą polskość, dawał szkole impuls i możliwość kontaktu z żywym językiem. Wtedy nie była to nauka języka polskiego jako obcego, to była nauka języka dziedziczonego, bo uczniowie znali ten język i posługiwali się nim na co dzień. Musimy uważnie przyglądać się tym procesom, by zminimalizować odpływ ze szkół dzieci, które coraz słabiej mówią po polsku. Słusznie zdiagnozowała Pani te kierunki, które powinny być priorytetowe. Oprócz współpracy z ważnymi organizacjami mającymi swój dorobek, tradycję, historię, potrzeby, projekty, musimy koncentrować się na młodzieży, by zachęcić ją do polskości. Taka praca jest przez nas wykonywana w tym roku. Igrzyska w Gdyni to święto młodych ludzi. Przyjeżdżają tam ludzie w różnym wieku, przyjeżdżają całe rodziny i podjęliśmy decyzję, że młodzież do 28 roku życia będzie mogła uczestniczyć w nich nieodpłatnie. To nie jest jedyna inicjatywa. Niedawno zakończyły się pierwsze zimowe igrzyska w Krynicy Zdroju. Wspaniała zabawa, poznawanie Polski i siebie przez sport. Kongres młodzieży przygotowujemy w tym roku dla młodzieży polskiej z Ameryki Południowej na początku lipca w Kurytybie. Kolejny będzie w Kanadzie, zaprosimy młodzież mieszkającą w Ameryce Północnej i Australii. Trzeci, w Poznaniu, przeznaczony będzie dla tych, którzy mieszkają w Europie. Chcemy rozmawiać z młodzieżą o tym, jakie programy byłyby dla niej ważne, atrakcyjne, o jej problemach, potrzebach, zainteresowaniach, o tym jacy są młodzi ludzie o polskich korzeniach mieszkający poza granicami kraju. Oprócz tego, oczywiście, cały szereg inicjatyw skierowanych do Polonii – wsparcie szkół polonijnych i młodzieży, różnego rodzaju formy kształcenia i doskonalenia nauczycieli, na przykład pakiet edukacyjny do nauczania historii „Dawniej to było” oraz wiele innych pomysłów, inicjatyw. O wszystkich można przeczytać na stronie Wspólnoty Polskiej i Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli.
Wspólnota Polska oferuje też wiele programów związanych z wizytami młodzieży w Polsce oraz z wymianą młodzieży polskiej i polonijnej.
– Tak, uważamy, że ważnym elementem podtrzymywania polskości są wizyty w Polsce. Stowarzyszenie intensywnie pracowało, by zbudować koalicję różnych instytucji. Są to, m.in., LOT, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Sportu i Rekreacji, Kancelaria Senatu i cały szereg fundacji po to, by przygotować program ułatwiający wizyty w Polsce. Będziemy w tym roku zapraszać grupy młodzieży w ramach naszego istniejącego już projektu „Lato z Polską”, jak i w ramach nowej inicjatywy „Polska jest w Tobie”. Liczymy, że poprzez takie przyjazdy młodzież żyjąca w USA będzie miała motywację, by poznawać język, uczestniczyć w projektach, konkursach, wydarzeniach proponowanych przez polskie szkoły. Program „Razem dla Edukacji” z Ministerstwem Edukacji Narodowej polega na nawiązywaniu partnerstwa między szkołami w różnych krajach, nie tylko na odległość, ale też poprzez wzajemne wizyty. W tym roku w programie bierze udział jedna ze szkół chicagowskich i szkoła partnerska z Nowego Targu. Finansujemy i prowadzimy partnerstwa blisko 60 szkół z całego świata.
W jaki sposób Wspólnota Polska wspiera działalność mediów polonijnych?
– Współpracujemy z mediami polonijnymi, organizujemy spotkania, zapraszamy przedstawicieli mediów do współpracy, współfinansujemy działanie mediów polonijnych przekazując dotacje tym, które mają podpisane z nami umowy partnerskie. Wspieramy ich działalność bez względu na to, jakiego rodzaju są to media: gazety, stacje radiowe czy telewizyjne. Zachęcamy je do współpracy z naszą Polonijną Agencją Informacyjną, zapraszamy do Polski na spotkania.
Czym jest inicjatywa podjęta wspólnie ze Zrzeszeniem Nauczycieli Polskich w Ameryce, w ramach której przylecieli Państwo do Chicago?
Katarzyna Czyżycka: – Jeśli chodzi o studium doskonalące „Metodyka pracy w szkole polonijnej”, jest to pomysł, który narodził się z potrzeb nauczycieli polonijnych w USA i w Kanadzie. Będziemy szkolić nauczycieli i kandydatów na nauczycieli. Będziemy uczyć, jak uczyć i podpowiadać, jak pracować pod kątem psychologicznym, pedagogicznym i logopedycznym. Studium składa się z trzech części: zjazdów stacjonarnych prowadzonych przez siedem miesięcy przez ekspertów Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia Wspólnota Polska i przez doradców Lokalnego Ośrodka Metodycznego w Chicago; szkoleń online z metodyki nauczania języka polskiego jako obcego od poziomu A1 do B2, prowadzonych przez glottodydaktyków; praktyk w czterech szkołach polonijnych zrzeszonych w Zrzeszeniu Nauczycieli Polskich (Polska Szkoła im. T. Kościuszki, Polska Szkoła im. F. Konarskiego, Polska Szkoła im. św. Ferdynanda i Polska Parafialna Szkoła im. Juliusza Słowackiego). Mamy trzy grupy studentów: absolwentki, które niedawno ukończyły polskie szkoły, zaczynają przychodzić i pomagać; nauczycieli, którzy już uczą w szkołach, ale nie czują się zbyt pewnie i chcą się dokształcić; nauczycieli, którzy uczą długo, ale chcą odświeżyć swoją wiedzę lub nauczyć się czegoś nowego.
Dziękuję za rozmowę
Rozmawiała: Anna Rosa
Zdjęcia: Dariusz Lachowski
