W niedzielę 9 września w kościele św. Wojciecha w chicagowskiej dzielnicy Pilsen odbędzie się uroczysty koncert z okazji setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Na to wydarzenie Polonię zapraszają wspólnota św. Wojciecha Save St. Adalbert Church (Uratujmy Kościół Świętego Wojciecha) i Chicago Chopin Society (Chicagowskie Towarzystwo Chopinowskie). Dochód z koncertu zostanie przeznaczony na renowację kościoła św. Wojciecha. Podczas koncertu usłyszymy światową premierę utworu Polonia Restituta Jarosława Gołembiowskiego – chicagowskiego kompozytora i pianisty.
Jola Plesiewicz: – Kto był pomysłodawcą i inicjatorem koncertu Polonia Restituta w kościele św. Wojciecha w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości?
Jarosław Gołembiowski: – To jest dosyć długa historia, w którą zaangażowanych jest kilka instytucji. Kościół św. Wojciecha i jego trudności są nam znane od lat i mamy piękną rocznicę niepodległości Polski. Byłem wielokrotnie w tym kościele, jest duży, piękny i wyjątkowy, zbudowany przez Polaków. Patrząc na organy myślałem, aby tam zorganizować koncert. To jest jeden aspekt tej inicjatywy, a drugi to kontynuacja imprez, które organizuję od 30 lat nie tylko w kościołach, ale również w Copernicus Center. W tym roku dotarłem do Związku Narodowego Polskiego, gdzie pan prezes Frank Spula podszedł do pomysłu entuzjastycznie i skontaktował mnie z instytucją Uratujmy Kościół św. Wojciecha, która działa bardzo prężnie. Tak powstała inicjatywa koncertu.
Czy kościół św. Wojciecha jest dobrym miejscem akustycznie na koncert, czy może trudnym i dlatego będzie wymagał od muzyków większego kunsztu warsztatowego?
– Nie słyszałem tam jeszcze żadnego koncertu orkiestrowego, a koncert będzie właśnie na orkiestrę. Wystąpi 33 artystów. Pieśni Chopina i pieśni patriotyczne zaśpiewa solistka Marlena Dziś. Usłyszymy również kilka utworów fortepianowych. Zobaczymy, co zabrzmi najlepiej. To będzie dla nas bardzo ciekawy eksperyment i myślę, że też dla słuchaczy, ale z doświadczenia wiem, że w takich miejscach orkiestra brzmi bardzo dobrze, jeżeli nie jest nagłośniona. Na pewno echo, które tam jest, zapewni bardzo dobre brzmienie, a mamy instrumenty nie tylko smyczkowe, ale również dęte. Kościoły były tak budowane, żeby tam odbywały się koncerty i śpiewy chóralne. Mikrofony i nagrania przyszły dopiero później.
Jak będzie wyglądał program koncertu Polonia Restituta? Z ilu części będzie się składał i czy poszczególnym częściom został przyporządkowany określony rodzaj muzyki, a co za tym idzie, jakie utwory usłyszymy i przez kogo zostaną wykonane?
– Ponieważ nad ołtarzem w kościele św. Wojciecha jest kilka słów z naszego pierwszego hymnu Bogurodzica, więc chciałbym zaprezentować na samym początku Bogurodzicę. Być może publiczność włączy się, co będzie bardzo przyjemne, aczkolwiek jest to bardzo trudna pieśń, więc zapewne zaśpiewamy to razem z Marleną Dziś, która jest wspaniałym sopranem. Co jest ciekawe, autorstwo utworu przypisywano początkowo św. Wojciechowi i myślę, że dlatego te słowa pieśni umieszczono nad ołtarzem.
W części pierwszej zaprezentuję utwór religijny Zdrowaś Maryjo, który napisałem na rocznicę Powstania Warszawskiego. Następnie będzie wykonany mazurek i kilka utworów Paderewskiego, który razem z Dmowskim, przypomnę, podpisał traktat wersalski. Również Fryderyk Chopin zawsze walczył muzyką o Polskę. Wykonamy jego utwory zaaranżowane na głos i fortepian, między innymi: etiudę nr 3 Tęsknota, która jest często wykonywana przy patriotycznych okazjach. Będzie również muzyka hiszpańska – utwór bardzo znany, tradycyjny Cancion Mixteca. Pierwszą część zakończy Marsz Polonia. Jest on rzadko wykonywany, a jest to nasz marsz, emigrantów i w związku z tym chciałbym go przypomnieć słuchaczom.
W drugiej części koncertu posłuchamy utworów zaaranżowanych na orkiestrę, w większości specjalnie na ten koncert. Pierwszym utworem będzie Polonez Prezydencki (Presidential Polonaise) Johna Philipa Sousy. Nie wszyscy wiedzą, że Sousa pisał polonezy, a jest to narodowy taniec polski i powinniśmy go propagować. Następnie wykonamy walc a-moll Fryderyka Chopina. To rzewny utwór, ale przypominający nam ojczyznę. Później znowu utwór hiszpański Estrellita Traditional, najbardziej znany, tradycyjny utwór Manuela Ponce, a także Amazing Grace, oddającą cześć amerykańskiej ziemi, w transkrypcji Levinsona oraz polonez Polonia Restituta Jarosława Gołembiowskiego i polonez A-dur Fryderyka Chopina, zaaranżowany na orkiestrę przez dyrygenta.
Z jakich muzyków składa się orkiestra Lincolnwood Chamber Orchestra, która zagra koncert ?
– Lincolnwood Chamber Orchestra to orkiestra składająca się z muzyków, którzy grają w różnych orkiestrach. Spotykamy się 3-4 razy do roku na różnego rodzaju koncertach organizowanych przez Lincolnwood Chamber Orchestra. Obecnie sprawuję funkcję dyrektora programowego, czyli nadzoruję, co ta orkiestra będzie wykonywać, oczywiście po konsultacjach z dyrygentem Philipem Simmonsem. Większość muzyków to chicagowianie, ale wystąpią też muzycy polscy mieszkający w Chicago i muzycy innych narodowości, i z Chicago Symphony Orchestra. Podczas każdego koncertu wykonujemy utwory premierowe. Propagujemy kompozytorów chicagowskich, nie tylko polonijnych, ale wszystkich narodowości.
Czy zgodnie z koncertową tradycją również podczas koncertu Polonia Restituta zostanie wykonany premierowy utwór chicagowskiego kompozytora?
– Na zakończenie światowa premiera mojego poloneza Polonia Restituta. Polonez Restituta został specjalnie napisany na setną rocznicę odzyskania niepodległości. Utwór powstawał przez kilka miesięcy. Jego tytuł jest wzięty z listu gratulacyjnego, który został napisany do Ignacego Jana Paderewskiego. Jest to poezja zadedykowana Paderewskiemu, mówiąca o tym, że Paderewski zwyciężył i dzięki temu Polska odrodziła się i żyje.
Czy po sukcesie koncertu Polonia Restituta w celu gromadzenia funduszy na utrzymanie świątyni, byłby pan razem z muzykami zainteresowany, aby kontynuować koncerty również w kościele św. Wojciecha?
– Absolutnie. Misją katolicyzmu jest, żeby pomagać jedni drugim. Zjednoczeni Polacy, Meksykanie, Amerykanie mogą stworzyć tu takie miejsce, żeby przyjść i pomagać sobie wzajemnie i od czasu do czasu radować się koncertem. Ważne, żeby tam była polska obecność. Jeżeli moglibyśmy stworzyć takie warunki wraz z tymi, którzy chcą uratować ten kościół, to instytucje artystyczne miałyby tam swoją siedzibę. Dlatego chciałbym, żeby nie była to impreza jednorazowa, ale żeby były to imprezy cykliczne w kościele św. Wojciecha.
Dziękuję Panu za rozmowę.
Jola Plesiewicz
[spacer color=”8BC234″ icon=”Select a Icon” style=”1″]
Dr Jarosław Gołembiowski jest kompozytorem i pianistą. Założyciel i prezes The Chicago Chopin Society, dyrektor programowy orkiestry Lincolnwood Chamber Orchestra, członek Forum Kompozytorów w Minneapolis i Związku Kompozytorów Polskich. Laureat prestiżowych nagród: „Teraz Polska” w kategorii kultury w Chicago w 2016 r. i American Council for Polish Culture w dziedzinie kultury w 2017 r. Członek honorowy Towarzystwa Klawesynowego im. Wandy Landowskiej i Chicagowskiego Klubu Artystycznego. Autor utworu Polonia Restituta, poloneza, którego światowa premiera będzie miała miejsce podczas koncertu 9 września 2018 r., w kościele św. Wojciecha w Chicago.
[spacer color=”8BC234″ icon=”Select a Icon” style=”1″]
Ratujmy Kościół Świętego Wojciecha
Trwa akcja na rzecz uratowania zabytkowego, wybudowanego przez Polonię kościoła św. Wojciecha, któremu grozi likwidacja. Organizacja Save St. Adalbert Church prowadzi zbiórkę funduszy mających ocalić historyczny polonijny kościół.
Jak przyłączyć się do ratowania kościoła
Osoby, które chciałyby przekazać swe dary na rzecz ratowania świątyni, mogą dokonywać wpłat na konto organizacji Save St. Adalbert Church (Ratujmy Kościół Świętego Wojciecha): Polish & Slavic Federal Credit Union numer konta: 1345983
Liturgia w języku polskim
– Polska msza święta jest odprawiana w kościele św. Wojciecha w każdą pierwszą niedzielę miesiąca o godzinie 8 rano.
– Adoracja Najświętszego Sakramentu w języku polskim odbywa się w kościele św. Wojciecha w każdy piątek, w godzinach od 7 do 9 pm.
Rys historyczny
Kościół pw. św. Wojciecha, znajdujący się pod adresem 1650 W. 17th Street w dzielnicy Pilsen w Chicago, jest architektoniczną perłą. Parafia św. Wojciecha powstała ponad 144 lata temu i skupiała polskich imigrantów. Jej wnętrze wyrzeźbiono w 35 tonach szlachetnego marmuru. Świątynia zbudowana została w stylu neoromańskim i zwieńczona dwiema wieżami na wzór rzymskiej Bazyliki Świętego Pawła za Murami. Polscy historycy sztuki zaliczyli kościół do grupy najpiękniejszych i najbardziej cennych obiektów sakralnych w USA.
(inf. wł.)
