Imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia oraz śmierci czy ostatnie miejsce zamieszkania cywilnych ofiar powstania warszawskiego będzie można od 1 sierpnia znaleźć w bazie dostępnej na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego.
„1 sierpnia Muzeum udostępni na swojej stronie internetowej bazę ofiar cywilnych powstania warszawskiego. Będzie tam 16 pól, w których znajdą się takie informacje jak imiona, nazwisko, data i miejsce urodzenia oraz śmierci, imiona rodziców, wykształcenie, zawód czy miejsce pracy. Publikując tę cyfrową wersję bazy danych zwracamy się także do wszystkich z prośbą o współpracę przy jej uzupełnianiu” – mówił podczas środowej konferencji prasowej dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski.
Jak zaznaczył, każdy będzie mógł sprawdzić kto znalazł się w tej bazie i ewentualnie uzupełnić ją o posiadaną wiedzę o cywilnych ofiarach. „Liczymy, że Polacy nam pomogą i fakt, że znamy dopiero niecałą połowę nazwisk tych ofiar uda się zmienić. Baza posłuży w przyszłości do budowy Ściany Pamięci, na której znajdą się imiona i nazwiska ofiar” – mówił Ołdakowski apelując o zgłaszanie się do Muzeum osób mających jakąś wiedzę w tej sprawie, ponieważ placówka w zasadzie wyczerpała już inne możliwości poszukiwania informacji o ofiarach. „Więc teraz możemy tylko liczyć na ludzką pamięć i wiedzę na ten temat, którą mogą nam przekazać” – dodał.
O pamięć i przywracanie tożsamości ofiarom od lat walczy uczestniczka powstania i członek Społecznego Komitetu ds. Cmentarza Powstańców Warszawy Wanda Traczyk-Stawska. „Wykonuję rozkaz, który dostałam w 1947 r. od dowódcy. Od tej pory szukam moich kolegów, którzy polegli podczas Powstania i których grobów nie znaleźliśmy po powrocie do Warszawy” – podkreśliła.
„Ważne jest także to, że w mogiłach na Cmentarzu Powstańców Warszawy leżą razem żołnierze i ludność cywilna, tak jak razem byliśmy w powstaniu. Dlatego ten cmentarz jest dokumentem zrywu i bardzo potrzebuje waszej pomocy. Żebyśmy mogli odtworzyć nazwiska ofiar, by powstała tam Ściana Pamięci” – mówiła Traczyk-Stawska.
Dyrektor Muzeum przypomniał, że w zeszłym roku placówka po raz pierwszy pokazała efekt kilku lat pracy związanych z przywracaniem tożsamości cywilnym ofiarom powstania. W parku przy Cmentarzu Powstańców Warszawy otwarto wystawę „Zachowajmy ich w pamięci”, na której znalazło się ponad 90 białych brył z imionami i nazwiskami, a tam gdzie to było możliwe – z datami urodzenia i ostatnim znanym warszawskim adresem ofiar.
Podkreślił, że wcześniej niestety nie dokonano całościowego spisu tych osób, powstawały jedynie listy cząstkowe. „I my podczas ostatnich lat podjęliśmy próbę przywrócenia tym wszystkim osobom tożsamości. Z drugiej strony kontynuowaliśmy działalność pani Wandy Traczyk-Stawskiej i zaczęliśmy walkę o upamiętnienie tych ludzi. Materiały zgromadzone na wystawie posłużą w przyszłości do budowy wspomnianej Ściany Pamięci” – powiedział Ołdakowski.
Na tegorocznej wersji wystawy, po zmianach, znalazło się ponad 57 tys. nazwisk warszawiaków, którzy zginęli lub zaginęli podczas powstania. „Od zeszłego roku lista powiększyła się o 1474 osoby. Przeprowadziliśmy też 1016 korekt i aktualizacji istniejących nazwisk. Więc ta wystawa żyje i planujemy, że dopóki nie powstanie Ściana Pamięci będzie prezentowana co roku jako taki materialny zapis pamięci cywilnych ofiar Powstania” – zaakcentował.
5 sierpnia odbędzie się także uroczysty Marsz Pamięci – przejście mieszkańców ulicami Warszawy upamiętniające ofiary cywilne. „W zeszłym roku Marsz odbył się po raz pierwszy, w tym pragniemy kontynuować tę inicjatywę. Przejdziemy ulicami stolicy od pomnika poświęconego ofiarom rzezi Woli w kierunku Cmentarza Powstańców Warszawy. Każdy z uczestników otrzyma świecę, biogram jednej z ofiar i opis 21 upamiętniających ofiary cywilne miejsc, które będziemy mijać. Prosimy, by na zakończenie, w przestrzeni naszej wystawy każdy z uczestników zapalił świeczkę. Jeśli wśród ofiar nie ma nikogo ze swojej rodziny, niech zapali ją osobie, której biogram dostał. Będzie to symboliczny akt pamięci i oddanie hołdu ofiarom” – podsumował Ołdakowski. (PAP)
