Zespół suchego oka

Zespół suchego oka to jedna z najczęstszych przewlekłych dolegliwości okulistycznych dzisiejszych czasów. Na temat jej przyczyn, sposobów leczenia i prewencji rozmawiamy dzisiaj z dr Sylwią Szewczyk, znaną na rynku polskim jako Okulista w okolicy, właścicielką kliniki okulistycznej i salonu optycznego Ideal Family Eye Care mieszczącego się przy 5526 N. Milwaukee Ave.

***

U osób zdrowych powierzchnia gałki ocznej jest regularnie powlekana ochronną i odżywczą warstwą łez. Prawidłowy film łzowy składa się z trzech warstw: lipidowej, wodnistej oraz śluzowej, z których każda pełni odrębne funkcje. Zewnętrzna warstwa lipidowa stabilizuje oraz zapobiega odparowaniu wodnistej komponenty filmu łzowego. Zadaniem środkowej warstwy – wodnistej – jest odżywianie rogówki oraz jej ochrona przed infekcjami. Trzecia warstwa – śluzowa – nawilża i natłuszcza rogówkę. Zaburzenia ilości, składu, bądź czynności którejkolwiek z opisanych komponent filmu łzowego wywołuje objawy zespołu suchego oka (ang. Dry Eye Syndrome). Do jego typowych objawów należy: drapanie, uczucie piasku pod powiekami, uczucie obcego ciała pod powieką, swędzenie, pieczenie, zaczerwienie, ból, obrzęknięte powieki, zjawisko podwójnego widzenia, gromadzenie się ciągnącej wydzieliny w kącikach oka, światłowstręt. Dolegliwości nasilają się, gdy przebywamy w pomieszczeniach suchych, silnie wentylowanych lub klimatyzowanych, zadymionych papierosami, a także w obecności kurzu, parujących substancji chemicznych.

Prawdopodobieństwo wystąpienia zespołu suchego oka zwiększa się:

– w starszym wieku,

– w okresie przekwitania, kiedy zachodzą zmiany hormonalne,

– podczas używania tabletek antykoncepcyjnych,

– w obecności blizn spojówkowych (po zapaleniach, oparzeniach chemicznych lub termicznych),

– w następstwie przyjmowania niektórych leków.

Może też być objawem towarzyszącym schorzeniom ogólnoustrojowym odległym od typowych schorzeń okulistycznych, w tym chorobom endokrynologicznym (choroby tarczycy, cukrzyca), reumatycznym (reumatoidalne zapalenie stawów), chorobom dermatologicznym (trądzik różowaty, łojotok), chorobom układu nerwowego.

Zespół suchego oka bezwzględnie wymaga leczenia. Stan ten sprawia bowiem, iż narząd wzroku jest bardziej podatny na infekcje, które mogą doprowadzić do bakteryjnego zapalenia rogówki, a w najcięższych przypadkach do powstania owrzodzenia gałki ocznej, jej perforacji, a w konsekwencji – do utraty wzroku. Dlatego też każdy, kto uskarża się na wymienione powyżej dolegliwości, powinien koniecznie zgłosić się do lekarza okulisty. Badania diagnostyczne są nieinwazyjne oraz niebolesne.

Leczenie polega przede wszystkim na uzupełnianiu filmu łzowego poprzez dostarczanie środka zwilżającego w postaci preparatów określanych wspólnym mianem sztucznych łez. U pacjentów z ciężką postacią zespołu suchego oka przeprowadza się laserowy zabieg trwałego zamknięcia punktów łzowych – małych otworków na brzegach powieki dolnej i górnej, które odprowadzają łzy do kanalików łzowych.

W naszej klinice zatykanie kanalików łzowych przeprowadza się za pomocą specialnych silikonowych koreczków, tzw. punctal plugs, co pozwala utrzymać wilgotność oczu. Jest to zabieg odwracalny, bowiem koreczki mogą być w każdej chwili usunięte. Co więcej, jest on zupełnie bezbolesny, a i jego koszt nie jest wysoki.

By nie pogorszyć stanu oczu dotkniętych zespołem suchego oka należy: unikać przeciągów, pomieszczeń klimatyzowanych i zadymionych; używać nawilżaczy powietrza; pić przynajmniej 2 – 3 litry niegazowanych, bezalkoholowych, bezkofeinowych napojów dziennie; stosować dietę bogatą w nienasycone kwasy tłuszczowe omega 3 i omega 6; nosić okulary, jeżeli stwierdzono wadę wzroku; podczas pracy przed ekranem komputera robić krótkie przerwy, często mrugać powiekami; używać łagodnych kosmetyków; nie zapominać o demakijażu oczu; unikać kropli zawierających środki zmniejszające przekrwienie gałek ocznych (ich stosowanie nasila istniejący stan zapalny).

Niezmiernie ważne jest również regularne przyjmowanie kropli i zachowanie właściwej higieny. Nie wolno pocierać swędzących oczu, szczególnie niezbyt czystą i wcześniej służącą do czyszczenia nosa chusteczką. Bardzo ważne jest dbanie o higienę pomieszczeń – wskazane jest częste wietrzenie i prawidłowe nawilżanie pomieszczeń (np. przy użyciu nawilżaczy). Dobrze nawilżone powietrze chroni bowiem przed wysuszeniem nie tylko gałki ocznej, ale korzystnie wpływa na błonę śluzową nosogardła. W trakcie pracy przed ekranem monitora komputerowego są niezbędne kilkuminutowe przerwy. W ich trakcie należy wykonać kilka mrugnięć, kierując wzrok w odległy kąt pokoju, w którym pracujemy. Można w trakcie przerwy na chwilę zamknąć oczy bądź wykorzystać ten czas na aplikację kropli sztucznych łez. Oczy nie lubią dymu, nawet jeśli jesteśmy tylko biernymi palaczami.